سینمای ایران از ابتدای امسال تا دوم مهرماه به فروش 935 میلیارد تومانی رسیده است که آمارها نشان می دهد 75 درصد از این فروش معادل 697 میلیارد تومان از اکران فیلم های کمدی به دست آمده است. سال هاست که بازار سینما در اختیار فیلم های کمدی است و سینماها تمایلی به نمایش ژانرهای دیگر ندارند.
به گزارش دنیای اقتصاد، واقعیت این است که در سال‌های پس از کرونا، بسیاری بر این باور بودند که سینما به عنوان یک سرگرمی جمعی از بین می‌رود، اما اکران فیلم‌های کمدی مانع از وقوع این اتفاق شد و توانست چراغ‌های تئاتر را روشن نگه دارد. این سالها حالا اما مدت هاست که موج ضد کمدی به راه افتاده و خیلی ها معتقدند ادامه این روند باعث نابودی سینما می شود. دلیل اصلی این موضوع کیفیت بسیار پایین این فیلم هاست.
واقعیت این است که شرایط به حدی پیش رفته است که سرمایه گذاری در فیلمسازی روی کمدی متمرکز شده است، اما نتیجه کمدی کمدی بوده است. در غیاب ساخت فیلم های اجتماعی در سینما و وضعیت تلخ تلویزیون در این دوران، شبکه خانگی وارد ساخت سریال های اجتماعی شد و توانست طیف وسیعی از مخاطبان سرگردان را به خود جذب کند.
بسیاری از کارشناسان سینمای ایران فروش 75 درصدی کمدی ها را یک فرصت می دانند اما از سوی دیگر بسیاری آن را تهدیدی جدی برای کل سینمای ایران می دانند. با توجه به چالش های موجود در جامعه ایران، شاید مهمترین و اصلی ترین دلیل علاقه مردم به فیلم های کمدی، نیاز مردم به طنز و شادی در مواجهه با معضلات اجتماعی روزمره باشد. سینما همیشه از دیرباز بوده است یکی یکی از انتخاب های تفریحی مردم است و از طرفی باز هم نسبت به موارد دیگر مقرون به صرفه تر است.
کارشناسانی که معتقدند دولت نباید در سینما دخالت کند، می‌گویند رونق کمدی‌ها می‌تواند جنبه‌های مثبتی مانند افزایش فروش و درآمدزایی و در نهایت رونق اقتصادی این هنر و صنعت را در پی داشته باشد و همچنین استعدادهای جدیدی را در این عرصه ایجاد کند. از کارگردانی، نویسندگی و غیره کشف شود.
از سوی دیگر برخی دیگر بر این باورند که تمرکز بیش از حد بر روی کمدی باعث ضعیف شدن سایر بخش های سینما شده است که نتیجه آن افت کیفیت، نارضایتی علاقه مندان جدی سینما، تکرار سوژه ها، کاهش خلاقیت و… شده است. در این دوره در کنار این مسائل باید به این نکته نیز اشاره کرد که سینمای ایران به تولیدات اجتماعی خود در دنیا شناخته شده است و بعید نیست با این روند، شناخت سینمای ایران در جهان به سمت آثار زیرزمینی برود که تولید آنها هر روز در حال گسترش است. روز
کارشناسان همچنین می گویند که تأثیرات سینمای تک ژانر در دراز مدت بسیار بیشتر از تأثیر مثبت آن در این مقطع زمانی است. به گونه ای که این روند ممکن است بر فرهنگ و هنر جامعه تأثیر بگذارد. بی توجهی به مسائل اجتماعی، تاریخی و فلسفی در سینما می تواند به سطحی شدن فرهنگ عمومی در ذائقه هنری منجر شود و همه اینها باعث می شود سینما دیگر نتواند تنوع و عمق خود را به عنوان آینه جامعه حفظ کند.
از سوی دیگر توجه نکردن به ابعاد کیفی سینما و صرفاً توجه به جنبه سرگرمی آن، در نهایت باعث افت شدید سطح تولیدات نمایش خانگی، تلویزیون و حتی سطح کیفی بینش هنری و فرهنگی مخاطب خواهد شد. .
در همین زمینه خبرگزاری ایسنا نوشته است که برای جلوگیری از تبعات منفی که می تواند ناشی از تداوم سینمای تک ژانر باشد، لازم است سیاست های جدیدی برای تولید و اکران فیلم های متنوع اجرا شود. سینمای ایران نشان داده است که اتخاذ یک سیاست کلی برای آن به دلیل پراکندگی تصمیمات در نهادهای فرهنگی موازی هرگز کارآمد نیست و هرکس بر اساس سیاست های سازمانی خود به نفع خود تصمیم می گیرد.
اما به نظر می رسد لازم است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره جدید خود ضمن همکاری با نهادهای موازی فعال در عرصه سینما، نقشی در این مسیر برای هر کدام در نظر بگیرد. البته در این راستا چالش بزرگی پیش روی تصمیم گیران قرار دارد و آن ایجاد تعادل بین تصمیمات حمایتی و اقتصاد بخش خصوصی است که یک شبه از بین می رود و بخش دولتی تخصص ویژه در این زمینه
یکی دیگر از مشکلات موجود در مسیر ایجاد تعادل در عرصه سینما وضعیت اکران است که با مخاطب به عنوان مشتری برخورد می کند. ساختن بهترین فیلم ها در ژانرهای مختلف، اگر مخاطب به تماشای آن ها تشویق نشود، بی فایده است. ضمن اینکه در دو سال اخیر فیلم های خوبی در حوزه دفاع اجتماعی یا دفاع مقدس ساخته شد که فروش آنها به اندازه یک دهم هزینه تولیدشان نبود.
امیرحسین علم الهادی، کارشناس سینما در این خصوص می گوید: فیلم های اجتماعی نمی توانند صرفاً متکی به بازارهای داخلی باشند، قطعاً باید راه های بهتری برای تعامل با بازارهای خارجی داشته باشیم، در این بین بحث اقتصاد کشور و اقتصاد کشور مطرح است. مسائل کلی تر، که فقط مختص سینما نیست و سینمای ایران هم از این قاعده مستثنی نیست مشکلات و پیچیدگی های خودش را دارد و نباید فقط به فروش چند فیلم کمدی بسنده کرد «وقتی بتوانیم از موفقیت سینمای ایران صحبت کنیم که همه فکرها در آن فعال باشد».
علم الهادی گفت: زمانی که فیلم «مطرب» اکران شد نزدیک به 45 میلیارد تومان فروش داشت و در عین حال با فاصله زمانی فیلم سعید رویشیت 35 میلیارد تومان فروش داشت و این نشان می دهد که باید همزمان به سینمای کمدی و مطالبه گری هم توجه شود و همچنین برای رونق سینما باید آداب و رسوم بین المللی سینما را رعایت کنیم و حداقل 30 تا 40 درصد فضای رسمی در اختیار فیلم های خارجی باشد. که البته به دلیل تحریم و سانسور تا اطلاع ثانوی محقق نمی شود.