پرتوهای فرابنفش یا امواج فرابنفش خورشید که طول موج آنها بین 100 تا 400 نانومتر، کوتاهتر از نور مرئی و بلندتر از اشعه ایکس است، یکی از امواج خطرناک برای انسان است که در صورت نادیده گرفتن آن آسیب های جبران ناپذیری به پوست و چشم انسان وارد می کند. .
به گزارش ایرنا، سه نوع اشعه ماوراء بنفش UVB، UVA و UVC وجود دارد. اشعه UVC به دلیل انرژی زیاد و طول موج کوتاه، عمدتاً توسط لایه ازن جذب می شود و به جو زمین نمی رسد. پرتوهای UVB که شدت کمتری نسبت به پرتوهای UVC دارند، حدود 95 درصد جذب لایه اوزون می شوند که حدود 95 درصد آن به سطح زمین می رسد، اما اشعه UVA که طول موج بلندتری دارد، عمدتاً از لایه اوزون عبور می کند. تشعشعات خطرناک که عامل اصلی سرطان پوست یا ملانوم است. سرطانی است که جزو 5 سرطان شایع در جهان و البته ایران است.
میزان تشعشعات این تشعشعات خطرناک به ویژه بین ساعت 10 تا 16 صبح به اوج خود می رسد و در برخی از روزهای سال از جمله این روزها میزان تشعشعات به حد خطرناک و بسیار خطرناکی می رسد، بنابراین کارشناسان توصیه می کنند که به افراد در این ساعات و روزهایی که این میزان تشعشع در حد خطرناک است توصیه میکند تا حد امکان در خانه بمانند و از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنند.
داده های پایگاه جهانی آب و هوا MSN نشان می دهد که این شاخص از شنبه تا دوشنبه در ایران از جمله تهران در حالت قرمز قرار دارد و بین ساعت های 10 تا 4 بعد از ظهر بین 7 تا 10 افزایش می یابد که بسیار خطرناک است. در این ساعات که اشعه ماوراء بنفش شدیدتر است از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
مهندس علی قرانی کارشناس بهداشت پرتوها در خصوص مضرات اشعه ماوراء بنفش گفت: 80 درصد سرطان پوست ناشی از اشعه ماوراء بنفش است و این اشعه ها در ایجاد آب مروارید، بیماری خطرناک چشمی نقش دارند. بین 80 تا 90 درصد این بیماری رخ می دهد. علاوه بر این، اشعه ماوراء بنفش عامل اصلی پیری پوست است.
ایرانی ها خطرات نور خورشید را جدی نمی گیرند
وی ادامه داد: البته خطرات قابل توجه این تشعشعات نامرئی را می توان با رعایت یک سری اصول بهداشتی بسیار ساده کنترل کرد، اما متأسفانه مردم ما این اصول ساده را جدی نمی گیرند و با سهل انگاری منجر به بیماری ها و آسیب های جبران ناپذیر سلامتی می شوند. جامعه ای که به دلیل آسیب های ناشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید دچار پیری می شود، از نظر اقتصادی نیز عواقب بسیار خطرناکی را در پی خواهد داشت اقتصاد یک جامعه ما به راحتی می توانیم با ارائه آموزش و تغییر رفتار، اثرات اشعه ماوراء بنفش را در بین مردم کاهش دهیم.
مدیر اسبق پرتوهای هسته ای و سلامت الکترومغناطیسی وزارت بهداشت گفت: در کل ایران در اقصی نقاط این کشور میزان اشعه ماوراء بنفش خورشید بسیار زیاد است. این تشعشعات خطرناک را نمی توان متوقف کرد. ما تنها با رعایت برخی اصول بهداشتی آسان و ارزان می توانیم آسیب آن را کاهش دهیم.
اشعه ماوراء بنفش در سایه از بین نمی رود
مردم باید بدانند که در ساعاتی که تشعشعات فرابنفش شدید است تا حد امکان از خانه خارج نشوند. با این حال، اگر مردم به هر دلیلی، از جمله رفت و آمد به محل کار، خانه را ترک کنند، باید سعی کنند در سایه بمانند. البته در سایه مقدار اشعه ماوراء بنفش از بین نمی رود، بلکه تقریباً 50 درصد کاهش می یابد.
قرانی بیان کرد: اشعه ماوراء بنفش نه تنها در سایه گم نمی شود بلکه در روزهای برفی نیز به شدت وجود دارد زیرا این اشعه دارای خاصیت انعکاس و انعکاس است و به عنوان مثال در برف به دلیل انعکاس اشعه ماوراء بنفش پس از برخورد با برف ذرات کریستال 80 درصد افزایش می یابد و مقدار آن به 180 درصد می رسد، بنابراین کسانی که در برف سفر می کنند و در معرض نور خورشید هستند، مانند کوهنوردان، لب های قرمز دارند و پوستشان به شدت سوخته است.
افرادی که در ساحل دریا در معرض این تشعشعات قرار می گیرند، به دلیل انعکاس این تشعشعات از شن و ماسه، 40 درصد بیشتر در معرض تشعشعات قرار می گیرند و میزان تشعشعات در ساحل به 140 درصد می رسد.
وی افزود: شاخص اشعه ماوراء بنفش عددی بین 0 تا 11 معرفی شده است. این عدد UV INDEX نام دارد و یک شاخص جهانی است. اگر مقدار این عدد بین 0 تا 3 باشد، ریسک بزرگی وجود ندارد. مقدار تابش 4 و 5 متوسط است. میزان تشعشع بین 5 تا 7 خطرناک است و میزان تشعشع بالاتر از این بسیار خطرناک و بحرانی است.
مدیر اسبق پرتوهای هسته ای و سلامت الکترومغناطیسی وزارت بهداشت گفت: در زمانی که شاخص UV به 10 و بالاتر می رسد، افراد نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند، اما زمانی که این شاخص اعداد کمتری را نشان می دهد، باید اصول بهداشتی را رعایت کرد. پرتوها را مشاهده کنید که بسیار ساده هستند.
5 اصل سلامت پرتو
وی افزود: اولین قدم این است که در سایه بمانید و حتما از کلاه لبه دار با لبه حدود 7 سانتی متر برای پوشاندن صورت استفاده کنید. مرحله دوم استفاده از لباس هایی است که اشعه ماوراء بنفش را به پوست جذب نمی کند.
در بسیاری از کشورهای توسعهیافته، لباسها مانند ضدآفتابها دارای شاخص SPF هستند که نشان میدهد چقدر از پوست محافظت میکنند و لباسهایی که محافظت بیشتری را ارائه میکنند گرانتر هستند. اما در ایران که این شاخص در لباس ها یافت نمی شود، باید مراقب باشیم که لباس ها سوراخ های زیادی نداشته باشند و پارچه شنل باشد.
مهندس غورانی ادامه داد: در برخی از کشورها مانند چین استفاده از پوشش مناسب برای بسیاری از اقشار مانند کشاورزان اجباری است زیرا می دانند بی توجهی به این موضوع در جمعیت بالای این کشور تبعات مالی و اقتصادی بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت.
عینک آفتابی استاندارد اجباری است
بعد از پوشیدن کلاه و لباس مناسب، اقدام مهم دیگر استفاده از عینک آفتابی با سطح حفاظتی 400 نانومتر است که به آن عینک UV 400 می گویند. این عینک باید تا حد امکان تمام سطح و اطراف چشم را بپوشاند تا نور خورشید از لبه های عینک به چشم نرسد، در غیر این صورت به دلیل تیره شدن ناحیه عینک و باز شدن شیشه، مردمک چشم جذب اشعه ماوراء بنفش در چشم را افزایش می دهد.
این کارشناس بهداشت پرتوها اضافه کرد: قدم مهم بعدی استفاده از محافظ های فیزیکی یا ضدآفتاب است که باید به میزان کافی روی پوست مالیده شود تا از تاثیر و جذب اشعه ماوراء بنفش به پوست جلوگیری شود. کرم های SPF مختلفی در بازار وجود دارد، اما رایج ترین آنها کرم های 30 و 50 SPF هستند.
کرم هایی با SPF بالاتر مثلا 60 باید با تجویز پزشک استفاده شوند و البته در این مورد باید بسیار مراقب باشید که این محصول تقلبی نباشد زیرا تقلب در این محصولات صنعت عظیمی است.
5 دقیقه آفتاب گرفتن در هفته کافی است
وی افزود: توصیه اشتباه برخی پزشکان به مردم این است که برای جذب ویتامین D خود را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهند. توصیه سازمان جهانی بهداشت این است که اگر فرد در طول هفته 5 تا 15 دقیقه زیر نور خورشید بماند، جذب ویتامین D کافی خواهد بود.
این نیاز به قدری کم است که همه انسان ها چندین برابر بیشتر از این در معرض نور خورشید قرار می گیرند، بنابراین توصیه قرار گرفتن در معرض نور خورشید توصیه خوبی برای جذب ویتامین D نیست، به خصوص که ویتامین D از طریق غذا و مکمل ها بهتر تامین می شود. بودن
مهندس گورانی گفت: اثرات مضر اشعه ماوراء بنفش بر روی پوست و چشم تجمعی است، بنابراین مردم فکر نکنند که اگر مثلا امروز در معرض نور خورشید قرار می گرفتند و مریض نمی شدند، اشکالی ندارد.
آسیب ناشی از نور خورشید به مرور زمان رخ می دهد و در بدن تجمع می یابد و معمولاً آثار آن زمانی که کار انجام شده و قابل ترمیم نیست، دیده می شود. متأسفانه نگاه درمان محور جامعه و نظام سلامت کشور باعث شده تا آموزش های بهداشتی لازم در این زمینه به مردم ارائه نشود و به همین دلیل شاهد شیوع بالای سرطان پوست، آب مروارید و چشم هستیم. بیماری ها پوست پیری در کشور
وی افزود: بی توجهی مردم به رعایت اصول بهداشت پرتوی نشان دهنده فشار سلامت بر درمان است. این وضعیت نشان از اجرای ضعیف سیاست های کلان نظام سلامت کشور دارد. در نهایت مشکل مهمی است که منجر به افزایش بیماری ها، کاهش طول عمر مردم و هزینه های مالی هنگفتی برای مردم و دولت می شود.
مدیر سابق سلامت پرتوهای هسته ای و الکترومغناطیسی وزارت بهداشت گفت: طبق قوانین جاری زمانی که میزان اشعه ماوراء بنفش به حد قرمز و خطرناک می رسد تعطیلی اعلام نمی کنند، بلکه طبق دستورالعمل ابلاغی از سوی وزارت بهداشت عمل می کنند. وزارت.” اصول بهداشت پرتوی سازمان جهانی بهداشت باید رعایت شود. اصولی که در بسیاری از کشورهای اروپایی اجرا می شود اما هنوز در کشور ما مغفول مانده است.