گزارش بانک اطلاعاتی تفکر و فرهنگ جمعیت ، یکی یکی از جامع ترین و جالب ترین سفرهای زیارتی در پیامبر (صلح با او است) یک زیارت است که توسط پدر نجیب خود توسط امام حسن عسکری ذکر شده است.
در این زیارت ، که به عنوان زیارت غادیریه معروف است ، امام هادی (ص) توسط پیامبر دعا می شود (صلح با او است).
پیامبر (صلح و نعمت بر او بود) گفت:
“ممکن است دعاهای خدا بر شما ، عدالت ، بو ، معکوس ، معکوس و آن باشد ، به طوری که ستایش توضیحات شما را احاطه کرده و داوطلب ناامید نشود ، نفع شما. آنها بهترین آفرینش هستند و من به آنها اختصاص می یابد ، و من از بدهی ها به آنها دروغ می گویم.
خداوند بر تو باشد! صبح و عصر و در یک سفر ، هیچ کس با کمال آنها محاصره نخواهد شد و کاخ ها و دشمنان آنها فضل و کمال آنها را از بین نمی برد. آنها بهترین آفرینش در تحسین و اسارت خدا بودند و پس از خالص ترین بندگان و بندگان خالص و بیش از هر کس دیگری در دفاع از دشمنان دین. با زمان عالی ، مرزها و ستونهای اسلام را تعیین کرده اید و گردنبندهای خود را در شمشیر خود شکست داده اید.
بله کتاب حق بیمه پیامبر (صلح با او) بر انگشت کسی نهفته است که هرگز در سخنان او اغراق نمی شود. همان شخصی که میراث سخنان گرانبهای پیامبر (صلح با او) است ، و ذره وجود او عمق پیامبر خود را درک کرد (صلح با او) ، جایی که آنها گفتند:
“اگر رضایت قلم هایی که دریا مانیتور است ، جن یک شهرک است و مرد نویسنده ای است که آنها فضیلت ابن ابی طالب را نمی شمردند.”
اگر شاخه های درختان و اقیانوس ها تشکیل شوند و جین ها محاسبه شوند و نوشته ها ، شما نمی توانید فضیلت های علی ابن ابی طالب را جمع کنید.
امام هادی (ص) ، پدربزرگ بزرگ او پیامبر (ص) ، بهترین موجودات را در عبادت ، خالص ترین افراد در زهد و تقوا و قدرتمندترین مدافع جهان برای دین می دهد. وجود مبارک امام هادی (ص) در این زیارت ، فضای مهمی را برای پدربزرگ نجیب خود بیان می کند. اولین فضیلت ذکر شده توسط پیامبر (صلح با او) “حسن الخالق الباد” است. مکان عبادت چیست و مکان عبادت چیست؟ فضیلت این فضیلت که امام هادی (ص) ابراز پیامبر (صلح با او) چیست؟ اگر در مورد این جمله به ظاهر ساده فکر کنیم ، خواهیم فهمید که امام هادی (ع) به پیامبر اکرم (ص) فضایی داد که به خدا هدف آفرینش انسانی را داد.
﴿ و من جن و امکانات را به جز عبادت ایجاد نکردم.
من جن و یکی را به جز عبادت (و توسعه و نزدیک شدن به من) ایجاد نکرده ام.
کلمه عبادت به دقت خاصی نیاز دارد. تحسین یکی از مفاهیم ذات تعلق است. این بدان معناست که باید عبادت شود و عابدی برای نشستن در محراب عبادت. علم و عقل دو بال انسان برای دستیابی به وضعیت عبادت هستند. عبادت بدون این دو بال امکان پذیر نیست. توجه به این نکته حائز اهمیت است که تا زمانی که عقل ، اشرف ، موجودات خدا امکان پذیر نباشند ، امکان پذیر نخواهد بود. این علم که با توجه به عقل حفظ شده است ، فقط برخی از اسرار آفرینش را رها می کند. قرآن مقدس می گوید:
﴿ و آنچه شما از دانش به دست آوردید فقط کمی است.
شما کمی به جز کمی دانش دادید.
انواع عبادت
تاکنون می دانستیم که وسایل تحسین علم و عقل است. حال سؤال این است که مردم با خلقت آفرینش او چه چیزی را ایجاد می کنند و چه چیزی می تواند پیدا کند و علم چیست؟ به طور دقیق تر ، آیا افراد با افق محدود خود می توانند او را بی نهایت و بی نهایت با او ستایش کنند و ستایش کنند؟ امام محمد باکر (ص) به این سؤال پاسخ می دهد و می گوید:
“پادشاه Kelma Mizwash در قانون اساسی خالق ، مانند رد خداوند.”
هرچه باشد]به عنوان خدا [ در اوهام خود ] از دیگران [ با دقیق‌ترین معانی ، متمایز می‌کنید باز ساخته‌ی شما و مانند شما است و به شما باز می‌گردد.
پس خدایی که می‌خواهیم به آن علم پیدا کنیم و تعقّل‌اش نماییم تا در نتیجه او را عبادت کنیم مخلوق ذهنی ما می‌شود.
در تعالیم دینی ، دو نوع عبادت معرفی شده است ؛ عبادت جبری ، و عبادت اختیاری . عبادت اجباری عبادتی است که خدا همه‌ی مخلوقات‌اش را به آن وادار کرده است .
﴿وَإِن مِّن شَیْءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَکِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ﴾ .
هر موجودی، تسبیح وحمد او می‌گوید ولی شما تسبیح آنها را نمی‌فهیمد.
بنابر نصّ صریح آیات قرآن کریم ، خداوند متعال همه‌ی مخلوقات خویش را به این عبادت واداشته است .
﴿وَلِلّهِ یَسْجُدُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ طَوْعاً وَکَرْهاً﴾.
برای خدا سجده می‌کنند تمام کسانی ، که در آسمانها و زمین هستند از روی اطاعت یا اکراه .
﴿أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَسْجُدُ لَهُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الاَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ﴾
آیا ندیدی ؛ تمام کسانی که در آسمانها و کسانی که در زمین‌اند برای خدا سجده می‌کنند؟! و همچنین خورشید و ماه و ستارگان و کوه‌ها و درختان وجنبندگان.
﴿وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ یَسْجُدَانِ﴾ .
گیاه و درخت بر او سجده می‌کنند.
تعالیم آسمانی قرآن به ما می‌آموزد که همه‌ی مخلوقات خداوند، حتّی آنان که به ظاهر بی جان هستند در برابر عظمت خداوند متعال خضوع می‌کنند، امّا سجده‌ی آنان نه از روی اختیار، بلکه از سر جبر است.
از سوی دیگر مشخص است ، که فقط موجودی از روی اختیار به عبادت می‌پردازد، که از نیروی عقل بهره‌مند باشد. در بین تمام مخلوقات الهی تنها بشر و ملائکه دارای عقل‌اند. هر کدام از بشر و ملائکه نیز دارای ویژگی‌های مخصوص به خویش می‌باشند؛ زیرا بشر، موجود عاقلی است ، که علاوه بر قوای عاقله ، در نهاد او آتش‌فشانی از قوای شهوانی وجود دارد؛ امّا ملائکه عقل محض‌اند، که خداوند آنها را منحصرآ برای عبادت خلق کرده است . حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام در مورد ملائکه و عبادت آنان می‌فرمایند:
«من ملائکة أسکنتهم سماواتک ورفعتهم عن أرضک ، هم أعلم خلقک بک وأخوفهم لک ، وأقربهم منک ، لم یسکنوا الأصلاب ولم یضمّنوا الأرحام … وإنّهم علی مکانهم منک ومنزلتهم عندک ، واستجماع أهوائهم فیک وکثرة طاعتهم لک وقلّة غفلتهم عن أمرک ، لو عاینوا کنه ما خفی علهیم منک لحقّروا أعمالهم ولزروا علی أنفسهم ولعرفوا أنّهم لم یعبدوک حقّ عبادتک ولم یطیعوک حقّ طاعتک » .
فرشتگانی که در آسمان‌های خود، اسکان فرمودی و از زمین‌ات بالا بردی ، آن فرشتگان ، داناترین مخلوقات به مقام ربوبی تو هستند و بیمناک‌ترین موجودات از تو و نزدیکترین مخلوقات به بارگاه قدس و کبریایت . فرشتگان در مجاری تناسل مردها سکونت ننموده و در ارحام زنان قرار نگرفته‌اند… و آن موجودات شریف با آن مقام و منزلتی ، که در نزد تو دارند و با آن که همه‌ی خواسته‌های آنها متوجّه و متمرکز مقام تو بوده ، و آن اطاعت‌های فراوان ، که برای تو انجام می‌دهند، و با این که غفلت آنان از امر تو کم است ، با این همه اوصاف ، اگر حقیقت نهایی عظمت تو را که از آنها پوشیده است ، ببینند، اعمال خود را کوچک می‌شمارند، و به خودشان خرده‌گیری می‌نمایند، و می‌فهمند، که مطابق آنچه شایسته‌ی مقام ربوبی توست ، تو را نپرستیده‌اند و به نحوی ، که حقّ اطاعت توست ، تو را اطاعت ننموده‌اند.
حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام در جای دیگر، می‌فرمایند:
«… من ملائکته ، منهم سجود لا یرکعون ورکوع لا ینتصبون ، وصافّون لا یتزایلون ومسبّحون لا یسأمون ، لا یغشاهم نوم العین ولا سهو العقول ولا فترة الأبدان ، ولا غفلة النّسیان ؛
برخی از فرشتگان ، سجده کنانی هستند که رکوعی ندارند، برخی دیگر برای رکوع خمیده‌اند و قامت برای قیام راست نمی‌کنند، گروهی از آنان صف کشیدگانی هستند، که هرگز هیچ دگرگونی در وضع خود نمی‌دهند، تسبیح گویانی هستند، که خستگی و فرسودگی راهی به آنان ندارد. نه بر چشمانشان خوابی پیروز می‌گردد و نه بر عقولشان اشتباهی ، نه بر کالبدهایشان ، سستی روی می‌آورد و نه به آگاهی‌هایشان غفلت و فراموشی .
حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام برخی‌از ملائکه را این‌گونه معرفی می‌کنند :
«منهم اُمناء علی وحیه وألسنة إلی رسله ومختلفون به قضائه وأمره ومنهم الحفظة لعباده والسّدنة لأبواب جنانه ومنهم الثابتة فی الأرضین السفلی أقدامهم والمارقة من السّماء العلیا أعناقهم والخارجة من الأقطار أرکانهم والمناسبة لقوائم العرش أکتافهم ناکسة دونه أبصارهم متلفّعون تحته بأجنحتهم … لا یتوهّمون ربّهم بالتّصویر ولا یجرون علیه صفات المصنوعین ولا یحدّونه بالأماکن ولا یشیرون إلیه بالنّظائر» .
گروهی از فرشتگان را امنای وحی و زبان گویا برای پیامبرانش قرار داد و دسته‌ی دیگری را وسایط اجرای فرمان قضا و امر ربوبی‌اش . جمعی از آنان را نگهبانان بندگان‌اش فرمود و جمع دیگری را پاسبان درهای فردوس برین‌اش . بعضی از فرشتگان پاهایی در سطوح پایین زمین دارند و گردن‌هایی بالاتر از مرتفع‌ترین آسمانها و اعضای کالبدی گسترده‌تر از پهنه‌ی صفحات کیهان بی‌کران و دوش‌هایی همسان پایه‌های عرش ، این موجودات مقدّس در برابر عرش خداوندی از روی تعظیم چشم به پایین دوخته‌اند و در زیر عرش ربّانی ، به بال‌های خویشتن پیچیده‌اند… آنان هرگز خدا را با تصویر و ترسیم‌هایِ محدود کننده ، نمی‌پندارند و صفات ساخته‌ها را به مقام شامخ‌اش نسبت نمی‌دهند، و او را با تصوّر در جایگاه‌ها محدود نمی‌سازند و با امثال و نظایر، اشاره به ذات اقدس‌اش نمی‌کنند.
حضرت امام هادی علیه‌السلام وجود مقدّس حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام را «احسن الخلق » معرّفی می‌کنند نه «احسن الناس ». این خود بیانگر فضل حضرت علیه‌السلام بر تمام عالم خلقت است . معنای سخن این است ، که هیچ خلیقه‌ای و هیچ موجودی مثل حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام نمی‌تواند خدا را عبادت کند؛ یعنی عبادت حضرت علیه‌السلام مثلا با عبادت ملائکه‌ای ، که همیشه در حال رکوع و یا سجودند قابل مقایسه نمی‌باشد. در یک کلام ، عبادت ملائکه‌ای ، که قوائم عرش الهی را بر دوش می‌کشند و پای در اسافل زمین داشته و گردن در اعالی آسمانها افراشته‌اند در مقابل یک تکبیر حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام قطره‌ای نا چیز، در اقیانوسی پهناور است .
*عبادت از نگاه حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام*
برای آنکه «احسن الخلق عبادةً » را بهتر بشناسیم ، جا دارد که با مراجعه به سخنان حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام نگرش ایشان را نسبت به چگونگی و انگیزه‌های عبادت دریابیم . حضرت علیه‌السلام می‌فرمایند:
«إنّ قومآ عبدوا الله رغبةً فتلک عبادة التجّار وإنّ قومآ عبدوا الله رهبةً فتلک عبادة العبید وإنّ قومآ عبدوا الله شکرآ فتلک عبادة الأحرار»
قومی ، خدا را برای سودجویی پرستیدند. این ، عبادت بازرگانان است و گروهی خدا را عبادت کردند به جهت ترس و این ، عبادت بندگان است و جمعی خدا را به انگیزه‌ی سپاسگزاری عبادت کردند و این ، عبادت آزاد مردان است .
صرف نظر از اینکه آیا عبادت تاجران و بندگان ارزش دارد یا خیر، باید توجّه داشته باشیم ، که این دو دسته به طمع یا ترس ، خدای نادیده را عبادت می‌کنند. این دو دسته دینِ حدّاقلی خود را حفظ می‌کنند و ای بسا جز مصونیّت از عقاب الهی چیزی عایدشان نشود. امّا آنان که خدا را به انگیزه‌ی سپاسگزاری پرستش می‌کنند و به فراتر از بهشت و جهنّم می‌اندیشند کسانی هستند، که خداوند قلوبشان را به نور یقین منوّر نموده است .
عصاره‌ی عالم خلقت ، گرفته شده و خداوند، خدایی خویش را به نمایش گذاشته تا بنده‌ای چون حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام خلق شود، که سر آمد احرار عالم باشد و خداوند را به جهت خدایی‌اش پرستش کند. چه کسی جز حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام جرأت می‌کند، که بانگ برآورد:
«إلهی ما عبدتک خوفآ من نارک ولا طمعآ فی جنّتک ولکن وجدتک أهلا للعبادة فعبدتک » .
]خدا[[ichverredichwederwederwederwedenwedenweskoutenverwedenmhöllennfreienfeinefeinchiergierenparadiesaberichhabedichhabedichvonabetungsunda-einstaichdichdichdichdichdichdichdichdichdichdichdichdichdichdichdich[IchverehredichwederwegenderAngstvordeinemHöllenfeuernochinderGierdeinesParadiesesaberichhabedichvonAnbetungundAnbetunggesehenalsohabeichdichverehrt[تورانهازترسآتشجهنّم‌اتونهبهطمعبهشت‌اتعبادتمی‌کنم،بلکهتورااهلعبادتوپرستشدیدمپسعبادت‌اتکردم
توسط کسی گفته می شود که پاداش و نعمت بهشت و اندازه جنا و جهنم و وحشتناک سرنوشت را دیده است ، و حالا که او نشسته است ، این آیه را تلاوت می کند:
ای مردم ، از پروردگار خود بترس ، یک چیز عالی به خاطر ساعت. بپوش
ای مردم! از عذاب پروردگار خود ترس داشته باشید که زمین لرزه یک چیز بزرگ است * روزی که می بینید شیر هر مادر پستان و هر بارداری جنین خود را روی زمین فراموش می کند.
پیامبر (صلح و نعمت بر او است) در خطبه مردم با تقوا توضیح می دهد:
“درک و بهشت این است که او آن را دید ، آنها ممنوع است ، و آتش سوزی شخصی است که دیده شده است تا شکنجه شود.”
بهشت بهشت و آنها همان چیزی است که دیده شده است و در وضعیت عالی بهشت در نعمت ، و مانند جهنم است که دیده و شکنجه شده است.
از چنین جملاتی که هیچ کس ، جدا از وجود پیامبر (صلح با او) ، قادر به صحبت با او نیست ، بسیاری را می توان در تفسیرهای پیامبر (صلح با او) یافت.
خدا واقعاً عبادت چیست؟ آیا این امر عدم وجود دیگران را مفقود می کند؟ و به مردم جایی برسید که خدا را از دست می دهند؟ بیان پیامبر امیر المومینین (ص) به ما اجازه می دهد به این نتیجه برسیم که فراموش می شود که راهی غیر از مرد پیامبر (صلح با او) ، که میثاق فیتر است ، در بدن انسان است.
پیامبر امیر المومینین علی ابن ابی طالب (ص) این میثاق طبیعت و این الهیات را که در طبیعت انسان پنهان شده است ، پیدا کرده است. فقط چنین شخصی می تواند پایه و اساس خود را کاملاً پرستش کند.
به خوبی شناخته شده است که تاکنون گفته شده است که عبادت یادآور آنچه دیگران انجام می دهند و به این عبارت یاد می دهد “حسنات البرارات آل -مقاربین” را یادآوری می کند. صحبت از خدا و پیدا کردن او فقط فیض پیامبر است (صلح با او است). بنابراین ، امام هادی (ص) فضیلت “بالاترین عبادت کننده” را به پدربزرگ نجیب خود اختصاص می دهد.
تاریخ در مورد این کلمه خوب مهر وی تأیید می کند که وقتی جوامع از افکار و افکار بودند ، آن را به مکانی و ثروتمند منتقل می کند ، و اگر آنها مانند یک پشه در باد از فکر دور نیستند ، پیاده روی می کردند. ما خدا را شکر می کنیم که ما در معرض عشق عشق به پیامبر هستیم (صلح با او) ، اما دانش عمیق و روشمند پیامبر (صلح با او است) ، اگرچه آنها از افکار و افکار و سخنان پیامبر (صلح بر او) و پیامبر (صلح بر او) خارج نمی شوند. شاید این دشواری شناختن پیامبر (صلح با او) باشد ، که علی رغم اینکه او دوست و دشمنان خود را برای دعا مجبور کرد ، پیامبر را به یک پرده منحصر به فرد تبدیل کرد که در آن می گویند:
“من هنوز اشتباه کردم.”
من همیشه سرکوب می شوم.
از کتاب عالی کالاها ، دشمنان ، از آیت الله من سید محمد یاتربیبی