بلاک چین، فناوری جدیدی است که دنیای ما را متحول کرده است. این فناوری که در ابتدا با بیت کوین شناخته شد، اکنون در صنایع مختلفی کاربرد دارد؛ از صنایع مالی و سرگرمی گرفته تا املاک و زنجیره تأمین، به‌عنوان یک ابزار قدرتمند مورد استفاده قرار می‌گیرد و پرکاربردترین و بهترین بلاک چین ها در کنار بیت کوین پا به عرصه ظهور گذاشته‌اند.
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۰، ارزش بازار بلاک چین به رقم نجومی ۱,۴۳۱/۵۴ میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد خارق‌العاده، اهمیت روزافزون فناوری بلاک چین در آینده دنیای دیجیتال را به وضوح نشان می‌دهد.
به گزارش ارز دیجیتال، در این مقاله، قصد داریم شما را با ۷ مورد از پرکاربردترین و بهترین بلاک چین ها آشنا کنیم. با ما همراه باشید تا با ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر یک از این پلتفرم‌ها آشنا شوید و دریابید چرا آنها در صدر فهرست برترین پلتفرم‌های بلاک چینی قرار دارند.
یک پلتفرم بلاک چینی چیست؟
پلتفرم بلاک چینی (Blockchain Platform)، زیرساختی نرم‌افزاری است که امکان ایجاد و مدیریت شبکه‌های بلاک چینی را فراهم می‌کند. این پلتفرم‌ها ستون فقرات شبکه بلاک چین هستند و برای توسعه‌دهندگان و سازمان‌ها امکان ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کنند.
پرکاربردترین و بهترین بلاک چین ها معمولاً دارای ویژگی‌های زیر هستند:
- دفتر کل توزیع‌شده: یک پایگاه داده که در میان همه اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود.
- رمزنگاری: سازوکاری برای حفظ امنیت و یکپارچگی داده‌ها است.
- اجماع: مکانیسمی برای تأیید تراکنش‌ها بدون نیاز به یک مرجع مرکزی است.
- قراردادهای هوشمند: برنامه‌های خودکاری که در شرایط خاص اجرا می‌شوند.
هر یک از این بلاک چینها ممکن است بر جنبه‌های خاصی مانند سرعت، مقیاس‌پذیری، امنیت یا کاربردپذیری تمرکز کنند. این تنوع به کاربران امکان می‌دهد پلتفرمی را انتخاب کنند که بهترین تناسب را با نیازهای خاص آنها دارد.
مزایای پلتفرم‌های بلاک چینی چیست؟
پلتفرم‌های بلاک چینی مزایای متعددی را برای کاربران و سازمان‌ها به ارمغان می‌آورند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین این مزایا می‌پردازیم:
- امنیت بالا: فناوری بلاک چین از تکنیک‌های رمزنگاری پیشرفته استفاده می‌کند که داده‌ها را در برابر هک و تقلب بسیار مقاوم می‌سازد.
- شفافیت: تراکنش‌ها در بلاک چین برای تمام اعضای شبکه قابل مشاهده است، که باعث افزایش شفافیت و پاسخگویی می‌شود.
- غیرمتمرکز بودن: برخلاف سیستم‌های متمرکز سنتی، بلاک چین بر روی یک شبکه غیرمتمرکز عمل می‌کند که خطر نقطه شکست واحد (SPOF) را کاهش می‌دهد. این عبارت به هر بخشی از یک سیستم اشاره دارد که در صورت از کار افتادن یا متوقف شدن آن، کل سیستم از کار خواهد افتاد.
- تغییرناپذیری: پس از ثبت داده‌ها در بلاک چین، تغییر آنها تقریباً غیرممکن است که یکپارچگی سوابق تاریخی را تضمین می‌کند.
- قراردادهای هوشمند: این قراردادها خودکار هستند و بر اساس قوانین از پیش تعیین شده اجرا می‌شوند، که نیاز به واسطه‌ها را کاهش می‌دهد.
- کارآمدی هزینه: با حذف واسطه‌ها، بلاک چین هزینه‌های تراکنش را کاهش داده و فرآیندها را سرعت می‌بخشد.
- دسترسی جهانی: بلاک چین در مقیاس جهانی عمل می‌کند و برای هر کسی با اتصال به اینترنت قابل دسترسی است.
- یکپارچگی داده‌ها: با بلاک چین، می‌توان اصالت داده‌ها را تأیید کرد که آن را برای مدیریت زنجیره تأمین و ردیابی بسیار ارزشمند می‌سازد.
- نوآوری: بلاک چین با ارائه راه‌حل‌های جدید برای مشکلات قدیمی، نوآوری را در صنایع مختلف از مالی تا مراقبت‌های بهداشتی تحریک کرده است.
- توکن سازی: بلاک چین امکان ایجاد دارایی‌های دیجیتال و توکن‌ها را فراهم می‌کند که امکانات جدیدی را برای جمع‌آوری سرمایه و سرمایه‌گذاری باز می‌کند.
این‌ها بخشی از مزایایی هستند که نشان می‌دهد چرا پرکاربردترین و بهترین بلاک چین ها به‌سرعت در حال تبدیل شدن به بخش جدایی‌ناپذیر زیرساخت‌های فناوری مدرن هستند.
پرکاربردترین و بهترین بلاک چینها در سال ۲۰۲۴ کدام‌اند؟
حال که با ماهیت پلتفرم‌های بلاک چینی آشنا شدید، اکنون زمان آن فرا رسیده است که نگاهی دقیق‌تر به ۷ مورد از پرکاربردترین و بهترین بلاک چین های بازار ارزهای دیجیتال داشته باشیم. این بلاک چینها با ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فرد خود، نقش به‌سزایی در دنیای دیجیتال ایفا می‌کنند و هرکدام با تمرکز بر حل مسائل خاص و بهبود فرآیندها، به توسعه و تحول صنایع مختلف کمک کرده‌اند.
در این بخش، به بررسی دقیق ویژگی‌های کلیدی و مزایای هر یک از این پلتفرم‌ها خواهیم پرداخت تا تصویر روشنی از ابزارهای موجود برای استفاده بهینه از فناوری بلاک چین به‌دست آوریم. پرکاربردترین و بهترین بلاک چین ها در سال ۲۰۲۴ عبارت‌اند از:
- اتریوم (Ethereum)
- هایپرلجر فابریک (Hyperledger Fabric)
- آی‌بی‌ام (IBM)
- ترون (Tron)
- ریپل (Ripple)
- استلار (Stellar)
- ایاس (EOS)
اتریوم (Ethereum)
اتریوم یک شبکه جهانی غیرمتمرکز است که بر پایه فناوری بلاک چین ساخته شده و به خاطر ارز دیجیتال بومی‌اش، ETH، شناخته شده است. این پلتفرم به عنوان زیرساخت اصلی برای انواع مختلف برنامه‌ها، سازمان‌ها و دارایی‌های دیجیتال عمل می‌کند، که همه آنها برای هر فرد علاقه‌مند به فناوری بلاک چین قابل دسترسی و توسعه هستند.
اتریوم نمادی از قدرت نرم افزار منبع‌باز (Open source) است. ماهیت باز آن به این معنی است که توسعه دهندگان از سراسر جهان می‌توانند با هم همکاری کرده و به رشد و تکامل آن کمک کنند. در سپتامبر ۲۰۲۲، اتریوم یک به‌روزرسانی بزرگ را به ثبت رساند و سازوکار اجماع خود را از اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) تغییر داد. این تغییر مزایای زیادی را به همراه دارد، از جمله کاهش ردپای اتلاف انرژی، افزایش مقیاس پذیری و زمان پردازش سریعتر تراکنش‌ها.
ویژگی‌های بلاک چین اتریوم چیست؟
اتریوم دارای ویژگی‌های کلیدی متعددی است که آن را به یک پلتفرم قدرتمند در دنیای بلاک چین تبدیل می‌کند. ارز دیجیتال بومی شبکهٔ اتریوم با نماد ETH، برای انجام عملیات شبکه و پرداخت کارمزدهای تراکنش استفاده می‌شود. این پلتفرم از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند که امکان توسعه و استقرار این قراردادها را فراهم می‌آورد. ماشین مجازی اتریوم (EVM) نیز تکنولوژی لازم برای اجرای قراردادهای هوشمند و تعامل کاربران را فراهم می‌کند.
اتریوم همچنین امکان ایجاد و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapps) و سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAOs) را فراهم می‌کند که این سازمان‌ها به تصمیم‌گیری‌های دموکراتیک کمک می‌کنند.امنیت شبکه اتریوم به لطف فناوری رمزنگاری بسیار بالاست. این یعنی اطلاعات و تراکنش‌ها به طور کامل محافظت می‌شوند و امکان تغییر یا تقلب در آنها وجود ندارد. همچنین، اتریوم امکان انجام تراکنش‌های پیچیده و چندجانبه را به سادگی فراهم کرده و در عین حال، از حقوق مالکیت همه افراد محافظت می‌کند.
هایپرلجر فابریک (Hyperledger Fabric)
هایپرلجر یک بستر منعطف و ماژولار است که برای ساختن برنامه‌ها و راهکارهای مبتنی بر بلاک چین، به ویژه در حوزه کسب‌وکار طراحی شده است. این پلتفرم با ارائه خدمات عضویت و اجماع، امکان ایجاد شبکه‌های مختلفی را فراهم می‌کند که در آن اعضای شبکه می‌توانند به صورت مشترک و امن به تبادل اطلاعات بپردازند.
هایپرلجر فابریک (Hyperledger Fabric)، یکی از معروف‌ترین پروژه‌های این پلتفرم، با ارائه محیطی امن و مقیاس‌پذیر، امکان اجرای قراردادهای هوشمند و تراکنش‌های خصوصی را فراهم کرده و آن را به گزینه‌ای مناسب برای صنایع مختلف تبدیل نموده است.
ویژگی‌های بلاک چین هایپرلجر فابریک چیست؟
هایپرلجر فابریک با بهره‌گیری از معماری ماژولار خود، انعطاف‌پذیری بالایی را برای کاربران فراهم می‌کند. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد تا اجزای مختلفی از جمله مکانیزم‌های اجماع و خدمات عضویت را به سادگی تعویض و به‌روزرسانی کنند.
همچنین، مدل قراردادهای هوشمند منبع‌باز و پشتیبانی از چندین زبان برنامه‌نویسی، امکان ایجاد راه‌حل‌های سفارشی و پیچیده را فراهم می‌آورد. با استفاده از کانال‌ها، فابریک به ایجاد شبکه‌های خصوصی و مجاز کمک می‌کند و حریم خصوصی داده‌ها را تضمین می‌کند. این ویژگی‌ها در کنار مدیریت دسترسی دقیق، فابریک را به یک انتخاب مناسب برای توسعه اپلیکیشن‌های بلاک چینی در صنایع مختلف تبدیل کرده است.
آی‌بی‌ام (IBM)
آی‌بی‌ام (IBM) به‌عنوان یکی از پیشگامان فناوری بلاک چین، پلتفرمی جامع و قدرتمند ارائه داده که به سازمان‌ها امکان می‌دهد عملیات تجاری خود را به صورت کارآمدتر و شفاف‌تر مدیریت کنند. این پلتفرم، که یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های بلاک چین در جهان است، به عنوان یک سرویس مدیریت‌شده کامل ارائه می‌شود و به کاربران اجازه می‌دهد تا شبکه بلاک چین خود را به طور کامل شخصی‌سازی و در محیط دلخواه خود اجرا کنند.
علاوه بر این، با توجه به جایگاه برجسته IBM در حوزه محاسبات ابری، این پلتفرم امکان یکپارچه‌سازی آسان با سایر خدمات ابری را فراهم می‌کند و در نتیجه، یک راهکار جامع برای پیاده‌سازی و مدیریت بلاک چین در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهد.
ویژگی‌های بلاک چین IBM چیست؟
پلتفرم بلاک چین IBM، با بهره‌گیری از زیرساختی قدرتمند و انعطاف‌پذیر بر پایه کوبرنتیز (Kubernetes) و هایپرلجر فابریک (Hyperledger Fabric)، امکان کنترل دقیق و شخصی‌سازی شبکه را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند. این پلتفرم با ارائه ابزارهای توسعه کاربرپسند، توسعه قراردادهای هوشمند و مدیریت شبکه را تسهیل کرده و به سازمان‌ها اجازه می‌دهد به‌سادگی از مزایای بلاک چین بهره‌مند شوند.
قابلیت‌های ارزشمندی مانند تبادل داده‌های قابل‌اعتماد، بهینه‌سازی جریان کار، شفافیت و غیرقابل‌تغییر بودن دفتر کل، عملکرد شبکه را بهبود بخشیده و به ایجاد اعتماد بین شرکت‌کنندگان کمک می‌کند. علاوه بر این، پشتیبانی از ردیابی و مبادله انواع دارایی‌ها، به کاهش ریسک‌ها و هزینه‌ها منجر شده و این پلتفرم را به یک ابزار قدرتمند و قابل اعتماد برای سازمان‌ها تبدیل کرده است.
ترون (Tron)
ترون (Tron) به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های بلاک چینی شناخته می‌شود که به کاربران اجازه می‌دهد برنامه‌های غیرمتمرکز بسازند و دارایی‌های رسانه‌ای را مبادله کنند. ارز دیجیتال بومی این شبکه (TRX) برای دسترسی به قابلیت‌های خاص این شبکه استفاده می‌شود و نقش اساسی را در پلتفرم ترون دارد.
هدف اصلی ترون کمک به تولیدکنندگان محتوا است تا به شکل بهتری برای تلاش‌هایشان پاداش بگیرند. این پلتفرم بر اساس چند ایده کلیدی طراحی شده است؛ یکی از این ایده‌ها این است که تمام اطلاعات موجود در این پلتفرم منبع‌باز بوده و تحت کنترل قدرت مرکزی نیستند. تولیدکنندگان محتوا می‌توانند در ازای کارشان با دارایی‌های دیجیتالی مانند توکن‌های TRX یا سایر ارزهایی که توسط ترون پشتیبانی می‌شوند، پاداش دریافت کنند.
ویژگی‌های بلاک چین ترون چیست؟
ترون دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است که آن را از سایر پلتفرم‌ها متمایز می‌کند. این پلتفرم به‌عنوان یک سیستم دیجیتال غیرمتمرکز عمل می‌کند و با استفاده از شبکه بلاک چین و ارز TRX، امکان اشتراک مستقیم محتوا را فراهم می‌کند.
ترون با حذف واسطه‌ها و استفاده از فناوری بلاک چین و شبکه‌های همتا به همتا (P2P)، ارتباط مستقیم بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را برقرار می‌کند. توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از زبان سالیدیتی (Solidity)، قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز ایجاد کنند.
یکی دیگر از مزایای برجسته ترون امکان انجام تراکنش‌های بدون کارمزد است؛ این شبکه به کاربران اجازه می‌دهد تراکنش‌های خود را بدون پرداخت هزینه انجام دهند. سرعت بالای شبکه ترون نیز از ویژگی‌های مهم آن است که می‌تواند تا ۲,۰۰۰ تراکنش در ثانیه را پردازش کند.
علاوه بر این، ترون از الگوریتم اجماع اثبات سهام واگذار شده (DPoS) استفاده می‌کند که در آن کاربران نمایندگان ویژه‌ای را برای تأیید تراکنش‌ها انتخاب می‌کنند. همچنین، سازگاری ترون با اتریوم باعث شده است که مهاجرت پروژه‌ها بین این دو پلتفرم ساده‌تر شود.
ریپل (Ripple)
ریپل یک پلتفرم بلاک چینی است که به عنوان یک شبکه پرداخت دیجیتال و پروتکل برای انتقال ارزش طراحی شده است. این پلتفرم با هدف ایجاد راه‌حل‌های نوآورانه برای پرداخت‌های بین‌المللی و رفع موانع اقتصادی جهانی به وجود آمده است. ارز دیجیتال بومی ریپل، XRP، به عنوان واسطه‌ای برای تسهیل تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه در این شبکه عمل می‌کند.
ویژگی‌های بلاک چین ریپل چیست؟
یکی از ویژگی‌های کلیدی ریپل، استفاده از مکانیزم اجماع خاص خود است که تفاوت قابل توجهی با سایر بلاک چینها دارد. برخلاف روش‌های سنتی استخراج مانند اثبات کار که انرژی زیادی مصرف می‌کند، ریپل از یک مکانیزم اجماع استفاده می‌کند که شامل شبکه‌ای از سرورهای بانکی است. این سرورها، که به «نودهای اعتبارسنجی» معروف هستند، برای تأیید تراکنش‌ها به‌طور هماهنگ عمل می‌کنند. این روش نه تنها سرعت تأیید تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه باعث کاهش هزینه‌های عملیاتی و مصرف انرژی می‌شود.
ریپل همچنین به دلیل تمرکز بر روی نیازهای مؤسسات مالی، توانسته است جایگاه خاصی در این صنعت به دست آورد. این پلتفرم به بانک‌ها و شرکت‌های مالی این امکان را می‌دهد که تراکنش‌های بین‌المللی را به سرعت، با هزینه کمتر و با اطمینان بالا انجام دهند. از این رو، ریپل به عنوان یک ابزار قدرتمند برای انتقال ارزش در سطح جهانی شناخته می‌شود و به‌طور گسترده‌ای توسط بانک‌ها، ارائه‌دهندگان پرداخت و سایر نهادهای مالی برای بهینه‌سازی عملیات مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استلار (Stellar)
استلار یک شبکه‌ی پرداخت جهانی و غیرمتمرکز است که با بهره‌گیری از فناوری بلاک چین، امکان انتقال سریع، ایمن و کم‌هزینه پول را بین ارزهای مختلف فراهم می‌کند. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد تا انواع مختلف دارایی‌های دیجیتال، از جمله ارزهای فیات و رمزارزها را به سادگی مبادله کنند.
شبکه‌ی استلار با طراحی کاربرپسند و هزینه‌های تراکنش بسیار پایین، به عنوان یک گزینه جذاب برای پرداخت‌های بین‌المللی و توسعه‌ی خدمات مالی در مناطق محروم مطرح می‌شود. ماهیت غیرمتمرکز استلار نیز باعث شده است تا این شبکه از کنترل هیچ نهاد مرکزی خارج باشد و به صورت جمعی اداره شود.
ویژگی‌های بلاک چین استلار چیست؟
استلار ویژگی‌های متعددی دارد که آن را برای استفاده‌های گسترده جهانی مناسب می‌سازد. تراکنش‌ها در استلار با سرعت بالا و در مدت ۳ تا ۵ ثانیه تأیید می‌شوند و این پلتفرم می‌تواند هزاران تراکنش را در هر ثانیه پشتیبانی کند. علاوه بر این، استلار از قراردادهای هوشمند و چند امضایی پشتیبانی می‌کند که امکان تراکنش‌های پیچیده‌تری را فراهم می‌آورد.
هزینه‌های بسیار کم تراکنش‌ها در استلار، این پلتفرم را برای پرداخت‌های روزمره و خرد بسیار مناسب کرده است. با توجه به ماهیت متن‌باز و غیرمتمرکز بودن استلار، توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از APIهای قدرتمند این پلتفرم، نوآوری‌های جدیدی را در حوزه مالی ایجاد کنند و به این ترتیب، دسترسی به خدمات مالی را برای همه افراد در سراسر جهان فراهم آورند.
ایاس (EOS)
ایاس یک پلتفرم بلاک چین مشهور است که برای طراحی و توسعه اپلیکیشن‌های مقیاس‌پذیر و امن استفاده می‌شود. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد که میزبان برنامه‌های غیرمتمرکز باشند و از قابلیت قراردادهای هوشمند استفاده کنند. همچنین، EOS امکان ذخیره‌سازی غیرمتمرکز راه‌حل‌های سازمانی را فراهم می‌کند که به کاربران کمک می‌کند تا مشکلات مربوط به مقیاس‌پذیری که در اتریوم یا بیت‌کوین وجود دارد را حل کنند.
ویژگی‌های بلاک چین ایاس چیست؟
از ویژگی‌های کلیدی ایاس می‌توان به قابلیت ارتقای قراردادهای هوشمند اشاره کرد که به کاربران اجازه می‌دهد قراردادهای خوداجرا را به‌روزرسانی کنند. این پلتفرم همچنین دارای تنظیمات پیشرفته مجوزها است که به کاربران امکان سفارشی‌سازی سطح دسترسی‌ها را می‌دهد. یکی از ویژگی‌های مهم EOS، پشتیبانی از ارتقاء‌های بدون نیاز به هارد فورک است که باعث می‌شود به‌روزرسانی‌ها به‌صورت یکپارچه انجام شود.
این پلتفرم به‌عنوان یک سیستم‌عامل غیرمتمرکز عمل می‌کند که توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از توکن‌های EOS، برنامه‌های غیرمتمرکز خود را بر روی آن بسازند. با بهره‌گیری از پردازش موازی، ایاس امکان انجام تراکنش‌ها را به‌صورت سریع و مقیاس‌پذیر فراهم کرده و امنیت داده‌ها و دسترسی کاربران را نیز تضمین می‌کند.
سوالات متدوال
مزایای پلتفرم‌های بلاک چینی چیست؟
پلتفرم‌های بلاک چینی امنیت، شفافیت، تمرکززدایی، تغییرناپذیری و پشتیبانی از قراردادهای هوشمند را ارائه می‌دهند. این پلتفرم‌ها هزینه‌ها را کاهش می‌دهند، یکپارچگی داده‌ها را افزایش می‌دهند، نوآوری را تقویت می‌کنند و امکان توکنیزه کردن دارایی‌ها را فراهم می‌کنند.
چرا این پلتفرم‌های بلاک چینی مهم هستند؟
این پلتفرم‌ها به این دلیل حائز اهمیت هستند که راه‌حل‌های امن و کارآمدی برای صنایع مختلف فراهم می‌کنند. همچنین به کاربران این امکان را می‌دهند که برنامه‌ها را توسعه دهند، دارایی‌های دیجیتال را مدیریت کنند و تراکنش‌ها را با اطمینان و شفافیت انجام دهند.
اهمیت فناوری بلاک چین در دنیای امروز چیست؟
نقش فناوری بلاک چین به دلیل استفاده روزافزون در بخش‌های مختلف مانند مالی، بهداشت و درمان و زنجیره تأمین بسیار حیاتی است. این فناوری راه‌حل‌های امن، کارآمد و شفافی ارائه می‌دهد، نیاز به واسطه‌ها را کاهش می‌دهد و یکپارچگی داده‌ها را بهبود می‌بخشد.
جمع بندی
پرکاربردترین و بهترین بلاک چین ها همچون اتریوم، ریپل و هایپرلجر فابریک، در سال‌های آینده به عنوان نیروی محرکه اصلی تحولات دیجیتال در صنایع مختلف شناخته خواهد شد. این فناوری، با ویژگی‌های برجسته‌ای همچون امنیت بالا، شفافیت کامل، ماهیت غیرمتمرکز و قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند، راهکارهای نوینی برای چالش‌های پیچیده عصر دیجیتال ارائه می‌دهد.
با پیش‌بینی رشد چشمگیر بازار بلاک چین تا سال ۲۰۳۰، آینده این فناوری بسیار روشن است. اگرچه موانعی همچون مقیاس‌پذیری و گسترش پذیرش جهانی وجود دارد، اما نوآوری‌های مستمر در حال رفع این چالش‌ها هستند. بلاک چین نه تنها روش انجام تراکنش‌های مالی را متحول می‌کند، بلکه پتانسیل تغییر بنیادین نحوه تعامل ما با داده‌ها، مدیریت هویت و شیوه انجام کسب‌وکار را نیز تغییر خواهد داد.
منبع:عصرایران