«جمعیتوی نوشت: قبل از کنفرانس سالک الی الله; تبیین سیره و اندیشه اخلاقی، تربیتی و مهدوی آیت الله محمدعلی ناصری اصفهانی در روز شنبه 21 مرداد 1402 با حضور و سخنرانی محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود شالوی رئیس انجمن فرهنگی آثار و افتخارات، آیت الله علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشکده فرهنگی و پژوهشی اندیشه اسلامی، منوچهر صدوقی سها، استاد و پژوهشگر حکمت و عرفان اسلامی، عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و سید محمد مسعود معصومی. لاری دبیر همایش ملی «تعیین الله» در سالن اجتماعات انجمن آثار فرهنگی و مغرب زمین شهید مطهری (ره) برگزار شد.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایش جویندگان خدا با بیان اینکه امروز به شخصیت بزرگی چون آیت الله ناصری که مظهر معنویت و دین بود نیاز داریم، اظهار داشت: ما امروز به شخصیت بزرگی چون آیت الله ناصری نیاز داریم.
اسماعیلی افزود: این افراد اگر به درستی به جامعه معرفی شوند می توانند به طور کلی کانون قلوب جامعه باشند همچنان که در زندگی مادی خود پناهگاه مردم و به طور کلی جامعه بوده اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: خداوند برای این بزرگان مقرر داشته است که کارها و خیرات آنها در زندگی و مرگ به نفع مردم باشد.
وی در خصوص آیت الله ناصری به عنوان یکی از عارفان برجسته زمان خود گفت: ایشان در مسائل اجتماعی و سیاسی حضور پررنگ و مؤثری داشتند و در واقع به بهانه داشتن مقام عرفانی از پرداختن به مسائل اجتماعی خودداری نمی کردند. و همواره در رویدادهای اجتماعی نقش فعالی داشت و به سیاست پرداخت.
اسماعیلی با توصیف آیت الله ناصری به عنوان دوستدار نظام جمهوری اسلامی و رهبر فرزانه و باهوش انقلاب، تاکید کرد: این بزرگوار به دلیل اینکه از دوستداران انقلاب اسلامی بودند همواره این موضوع را مطرح می کردند.
وزیر فرهنگ همچنین با اشاره به خاطره ای از آیت الله ناصری بیان کرد: زمانی که قبل از سفر حج در اصفهان بودم خدمت ایشان رفتم تا دستورات این سفر را از ایشان بگیرم.
عرض کردم که پس از رحلت آیت الله ناصری از آقای شالویی خواستم که برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره این عارف جلیل القدر چنین جلسه ای را در مورد شخصیت این عارف جلیل القدر تشکیل دهند. آنها نقطه مرجع بودند.
اسماعیلی تاکید کرد: برای من افتخاری بود که چندین سال در اصفهان در خدمت جلیل القدری بودم و در عین حال این فرصت را داشتم که به بهانه های مختلف در خدمت ایشان باشم. همیشه روی باز داشتند و دعایشان برای ما خادمان مردم مایه خیر و برکت بود.
محمود شلاوی، رئیس انجمن آثار و بقایای فرهنگی، در سخنانی پیش از این همایش گفت: در طول مدتی که مسئولیت فرهنگ و رهبری اسلامی در استان اصفهان را بر عهده داشتم، بارها از مرحوم آیت الله ناصری درخواست کرده ام که مراسم یادبودی ضبط شود. برای او، که قبلاً هرگز اتفاق نیفتاده است.» آنها چنین اجازه ای به ما ندادند.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: افرادی که آیت الله ناصری را می شناختند دقیقاً می دانستند که چه جواهری در سرزمین اصفهان نهفته است، زیرا اصفهان گوهرپرور و شهیدپرور است.
وی تاکید کرد: این پیش همایش مقدمه ای برای معرفی بهتر علمایی مانند آیت الله ناصری است، به ویژه برای نسل امروزی که نیاز زیادی به شناخت علما و الگوهای خود دارند و بدانند آنچه را که می خواهند در اینجا پیدا می کنند.
رئیس انجمن آثار فرهنگی و مغرب زمین در ادامه گفت: در نظر داریم متن هایی با موضوع مغرب زمین به نثر ساده و روان متناسب با نسل امروز تدوین و منتشر کنیم.
وی تاکید کرد: تاکنون به ویژه در سال جدید برنامه های زیادی برای خردمندان اجرا شده و مقالات و کتاب های مختلفی در این زمینه منتشر شده است. همکاری نزدیک با وزارت کشور و شهرداری ها در ساخت و مرمت 17 بنای معروف نیز در دستور کار قرار دارد.
رشاد: آیت الله ناصری به پوچی جوانی معنویت و اخلاق می نگریست
علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشکده فرهنگی و اندیشه اسلامی نیز در این مراسم با بیان اینکه آیت الله ناصری نیازهای امروز جوانان را به درستی درک کرده است، گفت: آنچه امروز به درستی ارزیابی نمی شود، بحث احترام به معنویت است. جوانان، آیت الله ناصری به درستی متوجه این خلأ بودند.
وی با اشاره به علاقه جوانان به این شخصیت برجسته روحانی، ادامه داد: اگر جوانان متوجه شخصیت والای آیت الله ناصری شدند به این دلیل است که ایشان به درستی فاصله بین جوانان و مردم را درک کردند و به نظر ایشان این فاصله وجود داشت. «معنویت و اخلاق بود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه بعد از انقلاب از این دو مولفه غفلت کردیم، یادآور شد: اتفاقی که سال گذشته در خیابان ها افتاد ناشی از همین خلاء بود و به این معناست که امروز دنیا تشنه معنویت و اخلاق است.
رشاد با بیان اینکه معنویت به عنوان دین و مکتب اسلام است، گفت: معنویت آنقدر مهم است که اگر بخشی از این معنویت را در کشورهای پیشرفته ارائه کنیم، مردم جذب آن می شوند. محبوبیت افرادی مانند آیت الله ناصری، صحبت با جوانان و شنیدن نیازهای آنان بود.
صدوقی سها: عارفان بزرگ و معروف از اساتید و مرشدان آیت الله ناصری بودند.
در ادامه، منوچهر صدوقی سها، استاد و محقق حکمت و عرفان اسلامی، به این ایراد پرداخت و گفت: «از بزرگان معرفت وقتی صحبت میشود چندان خوشحال نمیشوند.» به عنوان نمونه، وزارتخانه را در گذشته دارم. مرحوم علامه طباطبایی. وقتی فهمیدند من به دیدنشان می آیم، به خاطر تواضع فوق العاده شان، چهره شان تغییر کرد. این حکایت از آن داشت که آن مرحوم در اوج تواضع و دنیاپرستی بود.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود تصریح کرد: گروه زیادی از عرفا یا عابد هستند یا مفسد. عارفان عتبات عالیات نیز از این دو مشرب بی نیاز نیستند. سید مرتضی کشمیری، میرزا جواد آقا ملکی، عبدالغفار مازندرانی و… از مناجاتیان هستند. پیش آنها مرحوم قاضی و بزرگانی چون ایشان مصیبت است.
مولف کتاب تاریخ حکیمان و عرفای متأخر ملاصدرا خاطرنشان کرد: مرحوم آیت الله ناصری با اطلاع من با هر دو عرفان همراه بوده است که از بزرگان ایشان نام سید هاشم حداد و مرحوم سید محمد کشمیری به چشم می خورد. ذکر شده که فرزند مرحوم سید مرتضی کشمیری از ارکان نهله منجاتیان است.
خسروپناه: آیت الله ناصری و احیای مکتب عرفانی
عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این نشست اظهار داشت: به راستی این دیدار حکیمانه یاد عالم ربانی آیت الله ناصری و احیای یک مکتب عرفانی است. طباطبایی استاد مرحوم آیت الله قوچانی و استاد آیت الله ناصری نیز بوده و این نسب به سید علی شوشتری می رسد.
وی افزود: بدون تبار عرفانی معاصر ما، فکر می کنم چالش فقه و عرفان یا عرفان و اخلاق باقی می ماند. و اینها را می توان اضافه کرد. بی شک نماد بزرگ این سلسله در شخصیت حضرت امام تجلی یافت. اینکه فردی می تواند سیاستمدار و در عین حال در اوج عرفان و البته تابع فقه باشد.
خسرو پناه گفت: قرآن می فرماید که خدا را دوست دارید و از او اطاعت کنید. یعنی خضوع خدا و ولایت خدا را بپذیر و با پذیرفتن ولایت او معشوقه او می شوی. بزرگان ما این آیه را در عمل نشان داده اند. همچنین در مسیری است که تعلقات دنیوی بسیار است و مانعی برای سالک است.
عضو هیئت مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی همچنین با اشاره به دو زیست کره امروز جهان، گفت: زیست کره انقلاب اسلامی و زیست کره پست مدرن این دوزیست را تشکیل می دهند. کسانی که جذب دنیای پست مدرن می شوند و در آن گرفتار می شوند، تمایلات نیهیلیستی، ابتذال و پوچ گرایی را در خود ایجاد می کنند و زندگی برای آنها معنای خود را از دست می دهد. مکتب عرفانی تنها راه هدایت نسل گرفتار در دنیای پست مدرن به دنیای توحیدی است.
معصومی لاری: زندگی انقلابی در زندگی آیت الله ناصری شکل گرفت
در پایان این پیش همایش سید محمد معصومی لاری، دبیر همایش ملی سالک الی الله با اشاره به نارضایتی آیت الله ناصری از برگزاری مراسم یادبود در زمان حیات ایشان، گفت: می خواهم عوامل مسبب این همایش را بررسی کنم. این باعث اهمیت و جذابیت شخصیت او شد
وی افزود: نکته مهم در این زمینه درک عمیق و صحیح ایشان از خلأ معنویت در زندگی کنونی بود.
دبیر همایش ملی سالک الله نگاه نافذ، تأثیرگذاری فراوان و انفاق ایشان در طول زندگی و رحلت را از دیگر ویژگی های مهم ایشان دانست و گفت: حضور جدی آیت الله ناصری در مسائل اجتماعی از دیگر نکاتی بود که باعث شد ایشان جایزه بگیرند.
وی تصریح کرد: توجه سخنرانان این جلسه به شخصیت ایشان که هم عارف و هم سوسیالیست فعال بود نشان از جایگاه ارزشمند این فقیه برجسته دارد چرا که آنچه در زندگی آیت الله ناصری می گذشت یک زندگی انقلابی بود.