وزیر بهداشت: در همه شاخص‌های سلامت از منطقه پیشی می‌گیریم/ گزارش جهانی: نوزادان در ایران زودتر از ۹ کشور منطقه می‌میرند

مظاهر گودرزی: وضعیت شاخص های سلامت در ایران چگونه است؟ مثلاً میزان مرگ و میر نوزادان در ایران چقدر است؟ یا امید به زندگی در ایران چند سال است؟ این موارد و چندین مورد دیگر شاخص هایی هستند که وضعیت سلامت یک کشور را مشخص می کنند، وضعیتی که به نظر می رسد باعث اختلاف نظر جدی بین وزارت بهداشت ایران و سازمان بهداشت جهانی شود.

بهرام عین اللهی وزیر بهداشت در ماه های اخیر در نشست آن وزارتخانه با اصحاب رسانه به مناسبت روز خبرنگار در ساختمان، مدعی شده بود که ایران در همه شاخص های بهداشتی رتبه اول را دارد، شاید برای آخرین بار عین اللهی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رتبه نخست قرار دارد. بهداشت در این نشست گفت: در نشست بعد از قاهره، ایران در همه شاخص‌های بهداشتی به مراتب بهتر از کشورهای منطقه عمل کرد.

اما ایران با کدام کشورها مقایسه می شود؟ سازمان بهداشت جهانی کشورهای عضو ایران در شرق مدیترانه را به کشورهای افغانستان، بحرین، جیبوتی، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، لیبی، مراکش، فلسطین، قطر، عمان، پاکستان، عربستان سعودی، یمن تقسیم می کند. سومالی، سودان، سوریه، تونس و امارات متحده عربی به همین گروه تعلق دارند. بر اساس گزارش های سازمان بهداشت جهانی در مدیترانه شرقی، به گفته وزیر بهداشت، ایران در همه شاخص ها بالاترین رتبه را دارد؟ به گفته عین اللهی، آیا ایران در این شاخص ها از سایر کشورها جلوتر است؟

47 درصد مرگ و میرهای ایرانیان زودرس است

در همین رابطه، حمید سوری، اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران، با بیان اینکه «به طور کلی شاخص‌های سلامت در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای مدیترانه شرقی پایین‌تر است» به پی ام آپ می‌گوید: «میزان مرگ‌های زودرس در نظر گرفته می‌شود. یکی از مهم ترین شاخص های سلامت یک کشور باشد. مرگ و میر زودرس با پتانسیل یک جمعیت برای بقا اندازه گیری می شود. مطالعه سال های از دست رفته زندگی (PYLL) قبل از 70 سالگی بر مرگ و میر در گروه های سنی جوان تر متمرکز است. مقادیر PYLL به شدت تحت تأثیر الگوی بیماری اپیدمیولوژیک است. بر اساس گزارش 1400 مرکز آمار ایران، بیش از 47 درصد مرگ و میر هموطنان زودرس است. این در حالی است که طبق آمار سال 2021 در ژاپن، این نرخ 15 درصد است. در آلمان حدود 20 درصد; در عربستان سعودی حدود 23 درصد؛ در کره جنوبی 31 درصد و در ترکیه 38 درصد است. امید به زندگی در بدو تولد که یکی از شاخص های اصلی سلامت در ایران است 73.9 سال است. 84.8 سال در ژاپن، 86 سال در آلمان، 76.9 سال در عربستان سعودی. در کره جنوبی 83.7 سال و در ترکیه 76 سال است.

وی ادامه می دهد: امید به زندگی در بدو تولد در ایران و منطقه پس از رژیم صهیونیستی. این کشور در قطر، بحرین، کویت، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، الجزایر، ترکیه، لبنان، اردن و مراکش واقع شده است. تونس، عمان، سوریه، عراق، مصر، پاکستان، سودان، یمن، جیبوتی و افغانستان پس از کشورمان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

این اپیدمیولوژیست توضیح می دهد: در ایران هنوز در بسیاری از حوزه های بهداشتی چالش وجود دارد به عنوان مثال میزان بیماری های قلبی و عروقی در ایران بسیار بالاست. چالش های دیگر شامل عوارض پزشکی ناشی از مصرف دارو و افزایش نرخ بیماری های مزمن مانند دیابت و سرطان است.

سوری می‌گوید: «آخرین گزارش بسیار جامع سازمان جهانی بهداشت برای منطقه مدیترانه شرقی (WHO-EMR) نشان می‌دهد که ایران از نظر بسیاری از شاخص‌ها در بین سه کشور اول منطقه نبوده است.» متاسفانه در چهار شاخص، مرگ و میر کودکان مرگ و میر کمتر از یک سال، مرگ و میر کمتر از 5 سال و وزن کم هنگام تولد بیش از 8 کشور مدیترانه شرقی عملکرد بهتر یا بالاتر از ما دارند.

نوزادان در ایران زودتر از برخی کشورهای منطقه می میرند

نمودار زیر مربوط به آخرین گزارش مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت (2020) در مورد شاخص مرگ و میر نوزادان زیر یک ماه است، در این گزارش بحرین، کویت، قطر، عربستان سعودی، لبنان، عمان، ایالات متحده، امارات متحده عربی، لیبی و تونس بالاتر از ایران هستند. در این شاخص سه کشور انتهای جدول پاکستان، سومالی و افغانستان هستند.

نمودار زیر مربوط به آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی در مورد میزان مرگ و میر زیر سال در مدیترانه شرقی است که شامل کشورهایی مانند بحرین، عربستان سعودی، کویت، لبنان، قطر، امارات متحده عربی، عمان، لیبی و تونس می شود. اینجا بهتر است از ایران شاخص دارند. سومالی، پاکستان و جیبوتی در انتهای جدول قرار دارند.

نمودار زیر آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی در مدیترانه شرقی در مورد میزان مرگ و میر کودکان زیر 5 سال، کشورهای بحرین، عربستان سعودی، کویت، لبنان، قطر، امارات متحده عربی، عمان، لیبی است. و تونس بهترین وضعیت را نسبت به ایران دارند و موارد قبلی سومالی، پاکستان و افغانستان در انتهای این جدول قرار دارند.

وزن کم هنگام تولد یکی از شاخص های سلامتی است. نمودار زیر نشان می دهد که کشورهای فلسطین، مصر، عراق و لیبی در این شاخص از ایران جلوتر هستند.

مرجع تصمیم گیری با سازمان بهداشت جهانی است. اگر اعتراض دارید، درخواست اصلاح کنید

حمید سوری، اپیدمیولوژیست به پی ام آپ می گوید: برخلاف نظر وزیر بهداشت، ایران در همه شاخص های بهداشتی بالاترین رتبه را ندارد: آنچه در سازمان جهانی بهداشت ثبت شده، اطلاعات مکتوب بین المللی است که همه کشورها از الگوی کشور پیروی می کنند. به عنوان یکی از اعضای سازمان بهداشت جهانی، ما موظف هستیم که با دقت فکر کنیم. وزیر محترم بهداشت در نشستی رسانه ای بار دیگر بر ادعای ایران به عنوان شاخص اول سلامت تاکید کرد. سوال واضح این است که آیا ایران عضو رسمی سازمان بهداشت جهانی است، چرا که محققین این حوزه به آن دسترسی ندارند یا خیر؟ ادعای وزیر اگر سازمان بهداشت جهانی اشتباه می کند، این وظیفه وزارت است که در اعتراض به اصلاح این اطلاعات بخواهد. در غیر این صورت، گزارش های سازمان جهانی بهداشت به عنوان مرجع ارزیابی مورد استفاده قرار خواهند گرفت.»

این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: «هدف از ارائه این آمار و اطلاعات، افزایش خود و یا تسهیل تلاش‌های همکاران در حوزه سلامت نیست.» دوم توجه به علل و عوامل مهم نقاط ضعف سلامتی، تجزیه و تحلیل دقیق و دقیق داده ها و برنامه ریزی و سیاست گذاری مناسب و هدفمند برای اصلاح این شاخص ها است. متاسفانه در کشورمان کمتر دیده ایم.

بیشتر بخوانید:

محدود کردن توزیع کیت های غربالگری؛ شما عنوان بیانیه را تغییر داده اید، اگرچه محتوا یکسان است. وزارت بهداشت چه چیزی را تکذیب می کند؟

۲۳۳۲۳۳