هفته گذشته پرونده جنجالی ترین سریال تاریخ تلویزیون پس از یک دهه بسته شد «پاتریا» و داستان Sangre de corazón…

محمد صبری | توصیف حس این روزهای کمال تبریزی سخت است. یک دهه به هیچ وجه زمان کمی نیست. مخصوصاً برای کارگردانی که بیش از هرکسی از پروژه مهمی که به پایان رسانده و چقدر خون دل نخورده تا این اهمیت را به دیگران نشان دهد واقف است! “Homeland” با نام اصلی “Tierra Vieja” بدون شک یکی این یکی از جنجالی ترین تولیدات تلویزیونی در طول سال های پس از انقلاب محسوب می شود. پروژه ای که در همان مرحله تولید در اواخر دهه 80 به دلیل ترکیب منحصر به فرد ستاره هایی که در آن به کار می رفت در کانون توجه رسانه ها قرار گرفت و زمانی که در سال 1992 روی مجری تلویزیون قرار گرفت، کمتر کسی تصور می کرد که به دلیل یک فعالیت ثانویه نامربوط. . ، به مدت یک دهه مصادره شود.

به گزارش بازتاب آنلاین، کمال تبریزی که پیش از این مجری سریال های شاخصی چون «دوران سرکشی» و «شهریار» در تلویزیون بود، طبیعتا چارچوب های حساس سیما را به خوبی می شناخت و ثابت کرد که قلب آرزوی مخاطبانش را دارد. اما ثابت شد. بار دیگر طوفان حماقت و ناتوانی گاهی حتی سرسخت ترین درختان را تهدید می کند. با این حال «سرزمین مادری» ریشه خود را رها نکرد و دست نخورده ماند تا اینکه پس از یک دهه و سه فصل دیدنی فرصت پخش را پیدا کرد. کمال تبریزی نه تنها در کارنامه خود، بلکه در سریال سازی تلویزیونی نیز کارهای بزرگ و شایسته ای را به ثبت رساند. با پخش آخرین قسمت از فصل سوم، پرونده این سریال ستاره بسته شد و این گزارش مروری بر این تجربه است.

فصل اول آغاز

داستان «سرزمین مادری» با تولد «رهی» آغاز شد. سریالی که مانند رمانی قطور و ماندگار، فصل های ابتدایی خود را به شرح شخصیت ها و روابط آنها اختصاص داد. رهی نوزادی بود که در ویرانه های جنگ به دنیا آمده بود که مادرش او را با بدن نیمه جان به شهر آورد تا سرپناهی برایش بیابد، اما مادر جان باخت و رهی در جریان داغ درگیری های خانوادگی و تاریخی یک طرفه ماند. از سوی دیگر التهابات بازیگر نقش رهی در دوران نوجوانی علی شادمان بود که متاسفانه به دلیل یک دهه توقیف این سریال، استعداد بازیگری او خیلی دیر مشخص شد. اگرچه او در جوانی درخشان بود، اما اگر سریال به موقع پخش می شد، مسیر دیگری را در فعالیت های حرفه ای اش می دیدیم. علاوه بر شادمان بازیگران دیگری چون بیتا فرهی، امیر آقایی، هنگامه قاضیانی، فرهاد قاهمیان، محسن تنابنده، جعفر دهقان، پرویز پورحسینی، حسن پورشیرازی، ثریا قاسمی و پژمان بازغی به ایفای نقش پرداختند. یکی یکی از پر ستاره ترین سریال های تلویزیونی بودن. کمال تبریزی در فصل اول روایت خود که برگرفته از فیلمنامه درخشان علیرضا طالب زاده است، توانست موقعیت رهی اردکانی و چالش های پیش روی او در عمارت بهادری ها را به تصویر بکشد. گویی تبریزی قهرمان روایت خود را با پرسشی اساسی از هویت خود به دل تاریخ معاصر فرستاده است.

فصل دوم رهایی از رنج

دوران کودکی و نوجوانی رهی در میان بهمن سوال سپری شد. رهی با چشمان خود زندانی شدن جواد اردکانی را که او را پدر خود می دانست دید و در عین حال شاهد آشفتگی مادر و مادربزرگش در راه فرار به شوروی بود. اما او تصمیم گرفت در کشور بماند و به دنبال پاسخ سوالات خود باشد. از اینجا داستان به دوران جوانی او رسید. فصل دوم با بازی شهاب حسینی در نقش «رهی جوان» آغاز شد و شاهد حضور او در خانواده اس‌حسین و شکل‌گیری روابط عاطفی او با خانواده تفرشی بودیم. شهاب حسینی پس از تجربه هایی چون «پلیس جوان»، «مدار صفر» و «هوس پرواز» بار دیگر در یک مجموعه تلویزیونی خوش درخشید. تبریزی در فصل دوم، ترکیب ستاره‌های خود را جذاب‌تر کرد و با اضافه شدن نیکی کریمی، جواد عزتی، محمدرضا فروتن و شبنم قلی‌خانی، شخصیت‌های جدیدی وارد روایت شدند. برخی از روایت های سریال در فصل دوم به شدت تحت الشعاع تلاش های نویسنده و کارگردان برای انعکاس بخش هایی از تاریخ معاصر قرار گرفت و این رویکرد بخشی از قدرت «داستان سرایی» سریال را تحت الشعاع قرار داد. چالشی که البته در فصل سوم به خوبی حل شد و بار دیگر شاهد ظهور قهرمانان سریال بودیم.

انتشار فصل سوم

تغییر شخصیت رحی در فصل سوم هیچ ربطی به منطق روایت نداشت و متاسفانه حواشی ایجاد شده توسط برخی بد سلیقه ها در فصل اول باعث شد که ادامه تولید سریال در فصل سوم دستخوش تغییرات ناخواسته شود. باید به سال 92 برگردیم، همان سال پخش سریال سرزمین کهن آغاز شد و پس از چندین قسمت، گفت و گوی شخصیت جواد اردکانی درباره خانواده ای که نام خانوادگی شان بختیاری بود باعث شد این سریال به قوم ستیزی متهم شود. مهر be seized همزمان، تولید فصل دوم سریال در حال انجام بود و وقتی سریال توقیف شد، طبیعتا گروه سردرگم شدند. برخی از ستاره ها دیگر نتوانستند در این پروژه بمانند و سال ها بعد، زمانی که تیم تصمیم به تولید فصل سوم گرفت، به ناچار چهره های جدیدی جایگزین برخی از بازیگران اصلی شدند. البته آرش مجیدی در فصل سوم سریال «سرزمین مادری» در نقش رهی حضور درخشانی داشت و به همین دلیل جای شهاب حسینی در جمع بازیگران به خوبی پر شد. تبریزی در فصل سوم بار دیگر پرچم روایت و قهرمانی خود را به اهتزاز درآورد و با ورود شخصیت های جذابی چون عباس با بازی بابک حمیدیان یا راضیه با بازی درخشان گلچهرا سجادیه، سرنوشت رهی با چالش های جالبی مواجه شد. چنین تجربه درخشانی در اوج به پایان رسید. «سرزمین مادری» حالا برای تلویزیون ایران افتخار است. تلویزیونی که مدیرانش در مقطعی قدر این گوهر را ندانستند و آن را قربانی کردند!

سریال «سرزمین مادری» در سه فصل به طور همزمان از شبکه سه و از تریبون «تلبیون» پخش شد. فصل اول در 21 قسمت، فصل دوم در 19 قسمت و فصل سوم در 26 قسمت پخش شد.