به گزارش مانی بان، نرخ سود معمولا بر اساس شرایط بازار و تصمیمات بانک ها تعیین می شود. به همین دلیل تعیین نرخ سود سپرده در اقتصاد یک کشور بسیار حائز اهمیت است.
علاوه بر این، بانک ها باید با انتشار اوراق قرضه سپرده تایید شده ویژه، سود 30 درصدی را برای تأمین سرمایه در گردش پروژه ها به نحو احسن فراهم کنند.
اکنون برخی از بانک ها با عنوان صندوق سرمایه موقت 24 درصد سود می دهند و برخی دیگر با شرایط خاص و با روش های بانکی حتی 27 یا 28 درصد سود می دهند.
سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت عادی به سپرده هایی گفته می شود که ماهانه بوده و محدودیت زمانی برای سپرده گذاری و برداشت ندارند.
سپرده های بلندمدت یک ساله مردم نیز 20.5 درصد سود دریافت می کنند. البته طبق این مصوبه نباید برداشتی از آنها صورت گیرد.
نرخ سود سپرده های بلندمدت دو ساله بانکی 21.5 درصد است و به سپرده های بلندمدت سه ساله نیز 22.5 درصد سود تعلق می گیرد.
در این خصوص محمدرضا فرزین – رئیس کل بانک مرکزی – با تاکید بر رعایت نرخ سود سپرده ابلاغی از سوی شبکه بانکی، گفت: بانک ها موظف به رعایت نرخ سود ابلاغی سپرده و آن دسته از بانک هایی هستند که خارج از محدوده مرکزی اقدام می کنند. بانک مقررات بانک در خصوص نرخ سود سپرده ها نقض می شود و پرونده برای رسیدگی به هیات انتظامی ارسال می شود.
همچنین در اسفند 1402 فرشاد محمدپور معاون نظارتی بانک مرکزی اعلام کرد: پیرو اخطار بانک مرکزی در مورد سوم اسفند وی در این ماه خطاب به بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی مبنی بر لزوم رعایت دقیق نرخ سود سپرده مصوب شورای پول و اعتبار اظهار داشت: با توجه به نتایج بازرسی های انجام شده در شبکه بانکی کشور، مشخص شد که 6 بانک همچنان بیشترین تخلفات را در زمینه نرخ سود سپرده مشاهده شده دارند.
به گفته کارشناسان، تخلف از ضوابط ابلاغی نرخ سود بانکی علاوه بر اینکه تهدیدی برای ثبات و سلامت نظام بانکی کشور است، موجب افزایش قیمت تمام شده پول در شبکه بانکی کشور و تضییع حقوق سایر ذینفعان می شود.
اما همواره چالش هایی بین مسئول سیاست پولی و شبکه بانکی به ویژه بانک های خصوصی در خصوص رعایت نکردن نرخ های سود مصوب وجود دارد. به همین دلیل بانک ها و موسسات اعتباری متخلف از نرخ های تعیین شده به شورای انتظامی بانک ها معرفی می شوند.
صدور گواهی سپرده ویژه 30 درصد
البته بهمن بانک مرکزی در ماه 1402 دستورالعمل صدور گواهی سپرده ویژه با نرخ سود 30 درصد سالانه (پرداخت سود ماهانه) با هدف تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و تولیدی را به شبکه بانکی ابلاغ کرد. مشارکت مردمی در تامین مالی طرح های تولیدی کشور در پایان مهلت مشارکت علاوه بر سود 30 درصدی سود قطعی به خریداران این گواهی سپرده در شعب بانک ها تعلق می گیرد.
این طرح 11 بهمن شروع شد و مقرر شد هفت روز کاری ادامه یابد. البته کارشناسان در مورد ادامه این پروژه نظرات متفاوتی دارند.
برخی معتقدند که آزادسازی و ارائه گواهی سپرده به عنوان یکی ابزارهای مالی توسط بسیاری از بانک های مرکزی در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و با نتایج و پیامدهای مثبت و مطلوب همراه است. از سوی دیگر برخی می گویند نرخ نهایی این ابزار بالاست و شرکت های مولد از چنین حاشیه سودی برخوردار نیستند و در عین حال منجر به انتقال سپرده های بلندمدت بانکی به گواهی سپرده ویژه می شود.
اما احسان خاندوزی – وزیر امور اقتصاد و دارایی – در آخرین اظهار نظر در مورد نرخ سود بانکی در اسفند 1301 اعلام کرد: ستاد اقتصادی دولت به بانک مرکزی اجازه داد تا پروژه‌هایی را با حداکثر سود 30 درصد تامین مالی کند.
هدف بانک مرکزی از صدور این گواهی، جمع آوری قسمت نقدینگی نقدینگی بوده و برای ادامه صدور این گواهی، بحث های کارشناسی در ستاد اقتصادی دولت در حال انجام است. هیچ تصمیمی برای افزایش نرخ سود خارج از گواهی خاص وجود ندارد.