یکی از مورخین می گوید: ایرانیان قطعاً حرکت و موقعیت زمین به دور خورشید را در قدیم می دانستند. دی به آن «یلدا» می گویند که به معنای شب طلوع نور و خورشید است.
به گزارش ایلنا، محمد رسولی شاهنامه شناس به نقل از موسسه فرهنگ و پژوهش بزرگمهر حکیم با اشاره به اینکه همه جشن های ایران در دوران باستان ریشه، دلیل و حکمت علمی داشته است، گفت: این دلایل نشان از شناخت عمیق ایرانیان در این موضوع دارد. تاریخچه ای جامع در واقع برای تعیین زمان دقیق این جشن ها به اطلاعات زیادی نیاز بود و نشان می دهد که ایرانیان دانش و آگاهی شگفت انگیزی دارند.
این مورخ افزود: پس زمان برگزاری این جشن ها قراردادی و موقعیتی نبوده بلکه یک کشف بوده است!
وی ادامه داد: بنابراین ایرانیان چند هزار سال پیش دقیقاً حرکات اجرام آسمانی و موقعیت خورشید نسبت به زمین را می دانستند، می توانستند مراحل خاصی از این وضعیت و تغییرات ایجاد شده را بدانند. حالات معین جهان در زمان، نجوم خاص و ویژه را تعریف و تعیین می کند. یکی یکی از آنها «یلدا» است!
یلدا چه وضعیتی دارد؟
این مورخ گفت: در نیمکره شمالی جهان که ایران بزرگ در آن قرار دارد، با توجه به گردش زمین به دور خورشید، دو تعادل و دو چرخش وجود دارد!
رسولی گفت: این دو تعادل در جشن های نوروزگان نشان دهنده اولی است. فروردین در جشن مهرگان به معنای اول است مهر ماه؟
وی ادامه داد: اما از ابتدا مهر باز هم به تدریج طول روز شروع به کاهش و طول شب می شود. هر روز به طول شب می افزاید و اوج آن در ساعت 30 بعد از ظهر است. آذر پس از روز اول دی به تدریج طول روز افزایش و طول شب کاهش می یابد.
نویسنده کتاب چرشنبه سوری و یلدا توضیح داد: در شب اول گفته اند روز چند برابر می شود و روشنایی زیاد می شود، تولد نور و روشنایی که این نیز درست است، منظور از یلدا نیز همین است.
رسولی گفت: لازم به ذکر است که در زمان های قدیم یعنی چند هزار سال پیش، ایرانیان حرکت و موقعیت زمین به دور خورشید را کاملاً دقیق می دانستند، به همین دلیل این شب را «یلدا» یعنی «یلدا» می نامیدند. “. شبی که نور و خورشید طلوع می کند.