دوم مهر ماه اولین سالگرد درگذشت امین تارخ است. او در حالی که نزدیک به نیم قرن راه هنری خود را طی کرده بود، پس از چند روز بستری در بیمارستان، به دور از هیاهو در سن 69 سالگی درگذشت. او هم در عرصه بازیگری و هم در عرصه آموزش کارهای بزرگ و ماندگاری انجام داد.
به گزارش پی ام آپ، نقش های ماندگار امین تارخ در سینما و تلویزیون پس از انقلاب همچنان زنده مانده است. اما نقش او در هنرهای نمایشی ایران محدود به بازیگری نبود. او سال ها پیشتاز سینما و انجمن بازیگران بود و سه دهه نیز استعدادهای بازیگری زیادی را پرورش داد و به جامعه هنری تحویل داد. کار هنری تارخ طی پنج دهه گذشته فراز و نشیب های زیادی داشته است، اما او همیشه به عنوان یکی از تاثیرگذارترین چهره های سینما و تلویزیون شناخته می شد.
شروع بازیگری| امین تارخ به صورت کاملا آکادمیک وارد هنر بازیگری شد. تارخ پس از پایان تحصیلات متوسطه در سال 1351 وارد دانشکده هنرهای زیبا شد و در سال 1356 از این دانشگاه فارغ التحصیل شد و تارخ در دوران تحصیل نیز مانند همه دانشجویان هنرهای نمایشی با چندین نمایش به روی صحنه رفت. علاوه بر این، او همچنین به صورت تجربی در یک برنامه تلویزیونی و دو برنامه تلویزیونی ظاهر شد. یکی از این برنامه ها «ارثیه ایرانی» به نویسندگی اکبر رادی بود. اما از آنجایی که آغاز فعالیت هنری او مصادف با پیروزی انقلاب و تعطیلی و تعلیق موقت آثار هنری بود، در سال های اولیه فرصت چندانی برای حضور در کارهای مهم نداشت و عملاً تا اوایل دهه 60 هیچکس امین تارخ را به عنوان بازیگر نمی شناخت.
آثار صحنه‌ای | تارخ کار خود را با تئاتر آغاز کرد و بیشتر کارهای صحنه ای او به قبل از انقلاب و در دوران تحصیل برمی گردد. آثاری بر اساس نمایشنامه های معروف جهانی چون «اتللو»، «هنری چهارم»، «لازارتی» و … نوشته و اجرا شد اما یکی از مهم ترین تجربیات صحنه ای این بازیگر به ایفای نقش سردار برمی گردد. تئاتر «مرگ یزدگرد» ساخته بهرام بیضایی بود. بیضایی که به نظر می رسید با تماشای بازی او در برنامه تلویزیونی «ارثیه ایرانی» تارخ را انتخاب کرده بود، یکی از نقش های اصلی نمایش شاخص خود را به این جوان 26 ساله واگذار کرد. نقشی که تارخ در نسخه سینمایی این تئاتر داده شد. پس از انقلاب به دلیل ادامه فعالیت امین تارخ در تلویزیون و سینما از صحنه تئاتر دور ماند، اما در دهه هفتاد به دنبال تلاش‌هایی که برای احیای تئاتر کرد در نمایش «تنبور نواز» ساخته هادی مرزبان حضور پیدا کرد و سال 1376 هم داور جشنواره تئاتر فجر شد.
آثار سینمایی | حضور تارخ در سینما با نسخه سینمایی «مرگ یزدگرد» آغاز شد. فیلمی که فقط در جشنواره فجر به نمایش درآمد و بعد توقیف شد. پس از آن تارخ به مدت ده سال در بزرگ ترین فیلم های آن زمان مانند «پرنده کوچک خوشبختی»، «پاییزان»، «مادر» و «سرب» ظاهر شد. تارخ در سال های 70 و 71 با سه فیلم «مجسمه»، «سارا» و «دلشدگان» قدرت بازیگری خود را در ژانرهای مختلف نشان داد. در نیمه دوم دهه 70 در چند فیلم بازی کرد و در «ماه و خورشید» سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از آن خود کرد. پایان این دهه برای تارخ با «عشق + 2» رقم خورد، فیلمی متوسط اما پرمخاطب که یکی از فرودهای کارنامه او محسوب می شود. «پرونده هاوانا» و «پابرهنه در بهشت» در دهه 80 بیش از بقیه آثار او محبوبیت داشتند، «پشت دیوار وثوق» و «بن بست اعتماد» آخرین ساخته های امین تارخ در دهه 90 در سینمای ایران بودند. فیلم هایی که مورد استقبال مردم قرار نگرفت.
آثار تلویزیونی | در زمستان سال 62 سریال سربداران از شبکه اول پخش شد و مردم برای اولین بار چهره و اجرای امین تارخ را دیدند. وی در این سریال نقش شیخ حسن جوری از رزمندگان ایرانی را بازی کرد. یک سال بعد، تارخ برای بازی در یکی از ماندگارترین آثارش – مجموعه تلویزیونی «بوعلی سینا» دعوت شد. سریالی تاریخی که امین تارخ را به چهره ای محبوب و شناخته شده تبدیل کرد. تارخ در اوایل دهه 70 با سریال خانوادگی «آپارتمان» در نقشی متفاوت از آثار تاریخی قبلی به تلویزیون بازگشت. دهه 80 برای او سال های بازی در آثار مهمی چون «معصومیت از دست رفته»، «سفر سبز»، «اغما» و «جراحت» بود. تارخ در دهه 90 با سه سریال «رهایم نکن»، «گاهی به پشت سر نگاه کن» و «سایه‌بان» در تلویزیون حضور داشت، اما افت مخاطبان رسانه ملی یا کیفیت آثار باعث شد که به اندازه دو دهه قبل، در تلویزیون دیده نشود.
آثار نمایش خانگی | در اواخر دهه 90 و با مهاجرت اکثر هنرمندان به شبکه تلویزیونی، امین تارخ نیز حضور در این رسانه را پذیرفت و در دو سریال بازی کرد. اولین مجموعه «آقازاده» بود که به یکی از پربیننده ترین آثار با سابقه ای بحث برانگیز تبدیل شد. تارخ در این مجموعه نقش پیرمردی جهان دیده بود که مقامات سیاسی به او احترام می گذاشتند و اجازه می خواستند. اما پسرش حامد زیر ذره بین بود و عده ای در صدد نابودی او بودند. تارخ با همان ظرافت های معمول در بازی نقش خود را در «آقازاده» نشان داد. اما بعد از این سریال بازی در «خسوف» را پذیرفت. سریالی که آخرین اثر کارنامه هنری تارخ نیز بود. در این سریال او بزرگ‌ترین خانواده‌ای بود که مخفیانه فعالیت‌های غیراقتصادی انجام می‌داد و در نیمه‌ی راه عاشق معشوق خواهرزاده‌اش شد. عشقی قدیمی که بسیاری از اعضای یک خانواده را به مرز نابودی کشاند.
بیشترین همکاری | امین تارخ از آن دست چهره های سینما بود که با اکثر کارگردانان بزرگ سینما کار کرد. اما در این میان در دو فیلم «مادر» و «دلشدگان» به عنوان بازیگر در کنار علی حاتمی ظاهر شد. یکی از اولین کارهای قابل توجه تارخ بازی، فیلم «سرب» ساخته مسعود کیمیایی بود. همکاری جدید با این کارگردان تارخ در اواسط دهه 80 با فیلم «رئیس» صورت گرفت. امین تارخ تنها در دو فیلم کمدی ظاهر شد و ژانر کارش چندان شبیه اکبر عبدی نبود، اما این دو سه همکاری داشتند. در فیلم های «مادر»، «معشوق» و «آرزوهای بزرگ». سیروس مقدم، محمدمهدی عسگرپور و مازیار میری نیز از جمله سریال‌هایی بودند که تارخ در دو اثر هر کدام در تلویزیون ظاهر شد.
شاه نقش‌ها | ارائه برخی از آثار ماندگار امین تارخ به عنوان شاه نقش انتخاب سختی است. بعد از 40 سال هنوز خیلی ها تارخ را با بازی بوعلی سینا به یاد دارند. اما تنها چند سال پس از این سریال، تارخ با بازی در نقش یک جوان یهودی در فیلم سرب مسعود کیمیایی، روی دیگری از بازیگری خود را به نمایش عمومی گذاشت. بازی طنز او در فیلم «مجسمه» یکی از آن نقش های متفاوت و ماندگار در کارنامه کاری اوست. از سوی دیگر شاید تنها فردی که توانسته بهترین بازی تاریخ درام را به دست آورد داریوش مهرجویی در فیلم «سارا» باشد. اما سه سریال «معصومیت از دست رفته»، «اغما» و «سفر سبز» وجود دارد که نشان از اوج بازیگری و پختگی او در این حرفه در دوران میانسالی تارخ دارد.
فعالیت های آموزشی | امین تارخ به عنوان دانشجوی رشته بازیگری که از مسیر آکادمیک وارد این عرصه شده بود، در سال ۱۳۷۳ اولین آموزشگاه بازیگری ایران را با نام کارگاه آزاد بازیگری تأسیس کرد و سال ها برای ارتقای کیفیت آموزش بازیگری تلاش کرد و حتی به عنوان معلم به استرالیا دعوت شد تا به مدت دو سال بازیگری را تدریس کند. کارگاه آزاد امین تارخ چهره های مهم سینمای ایران مانند شبنم مقدمی، گلاره عباسی، حبیب رضایی، ترانه علیدوستی، مهتاب کرامتی و… را به دنیای بازیگری معرفی کرد. این آموزشگاه همچنان یکی از موسسات درجه یک آموزش بازیگری در ایران است.