بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود با مشکل سردی پا مواجه می شوند. برخی از دلایل این مشکل موقتی و بی ضرر هستند، اما برخی ممکن است نشان دهنده یک بیماری جدی باشند.
در این مقاله علت سردی پا را توضیح می دهیم و راه های مقابله با این مشکل را معرفی می کنیم.
علت سردی پا چیست؟
سردی پا یکی از واکنش های طبیعی بدن به هوای سرد است. هنگامی که بدن وارد یک محیط سرد می شود، رگ های خونی در اندام ها، از جمله دست ها و پاها، منقبض می شوند. این امر جریان خون را در این نواحی کاهش می دهد تا میزان گرمای خارج شده از بدن کاهش یابد. با این حال، ممکن است دلایل دیگری برای سردی پا وجود داشته باشد:
1. استرس یا اضطراب شدید
گاهی اوقات استرس یا اضطراب می تواند دلیل سردی پا باشد. پمپاژ آدرنالین به جریان خون یکی از پاسخ های طبیعی بدن به استرس است. آدرنالین باعث انقباض عروق خونی در اندام ها و کاهش جریان خون در پاها می شود. هدف از این کار ذخیره انرژی است تا بدن بتواند برای هر گونه آسیبی که ممکن است در اثر شرایط استرس زا رخ دهد آماده شود.
دنیای مدرن پر از عوامل استرس زا است، اما بیشتر آنها تأثیر فوری بر بدن ندارند. بنابراین اگر واکنش‌های محافظتی دست‌ها و پاها را سرد نگه دارند، می‌توانند بیش از آنکه فایده داشته باشند، ضرر داشته باشند. در این موارد، کاهش استرس و تنش می تواند به کنترل علائم ناراحت کننده کمک کند.
2. گردش خون ضعیف
مشکلات گردش خون یکی از شایع ترین دلایل سردی پا است. افراد با گردش خون ضعیف اغلب در رساندن خون گرم کافی به اندام های خود مشکل دارند و ممکن است از سردی دست ها و پاها شکایت داشته باشند. بی حسی، گزگز و درد از دیگر علائم گردش خون ضعیف است.
گردش خون ضعیف می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. سبک زندگی کم تحرک یا نشستن طولانی مدت پشت میز می تواند گردش خون در پاها را کاهش دهد و باعث سردی پاها شود. سیگار کشیدن همچنین می‌تواند رسیدن خون به قسمت‌های مختلف بدن را سخت‌تر کند، بنابراین افراد سیگاری بیشتر از دیگران دچار سردی پا می‌شوند.
در برخی موارد علت سردی پا کلسترول بالا است. زیرا این ماده باعث تشکیل پلاک در رگ ها و کاهش گردش خون در پاها می شود. برخی از بیماری های قلبی نیز ممکن است با سردی پا همراه باشد.
درمان این مشکلات اساسی برای جلوگیری از عوارض ناشی از گردش خون ضعیف بسیار مهم است. به عنوان مثال، گردش خون ضعیف می تواند مانع از بهبود زخم شود، که در برخی موارد می تواند منجر به عفونت های جدی مانند قانقاریا شود.
3. کم خونی
کم خونی متوسط تا شدید یکی از دلایل سردی پا است. در کم خونی، تعداد گلبول های قرمز یا سطح هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را در گلبول های قرمز حمل می کند) کم است. شواهد نشان می دهد که کم خونی می تواند باعث خستگی شدید، مشکلات تنفسی، سردرد، سرگیجه و سردی دست و پا شود.
کمبود آهن شایع ترین علت کم خونی است. این مشکل زمانی رخ می دهد که بدن شما آهن کافی برای ساخت هموگلوبین و گلبول های قرمز ندارد. این نوع کم خونی معمولاً به تغییرات رژیم غذایی و مکمل های آهن خوراکی پاسخ خوبی می دهد، اما گاهی اوقات ممکن است آهن وریدی مورد نیاز باشد.
علل دیگری نیز برای کم خونی وجود دارد، از جمله بیماری های مزمن مانند سرطان، کمبود فولات (ویتامین B9) و ویتامین B12 و از دست دادن خون. خوشبختانه آزمایش خون به راحتی می تواند علت کم خونی را تشخیص دهد.
4- دیابت
افراد مبتلا به دیابت ممکن است در معرض خطر مشکلات گردش خون مانند سردی پاها یا دست ها باشند. قند خون بالا در طول مدت طولانی می تواند باعث باریک شدن رگ های خونی و کاهش جریان خون به بافت ها شود که می تواند علت سردی پا باشد.
در برخی افراد، دیابت باعث نوروپاتی محیطی، نوعی آسیب عصبی می شود. آسیب عصبی ناشی از دیابت معمولا در افرادی رخ می دهد که بیماری آنها به خوبی کنترل نشده است. سایر علائم آسیب عصبی شامل گزگز و بی حسی در پاها است که ممکن است در شب بدتر شود.
5. اختلالات عصبی
علاوه بر نوروپاتی دیابتی، سایر اختلالات عصبی نیز ممکن است به سردی پا کمک کنند. آسیب عصبی می تواند در نتیجه ضربه یا آسیب، مانند سرمازدگی شدید، یا به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند بیماری کبد، بیماری کلیوی یا عفونت رخ دهد. اختلالات عصبی اغلب با علائم دیگری مانند بی حسی و گزگز همراه است.
6. کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید یک بیماری شایع است که در آن تولید هورمون تیروئید کاهش می یابد. کاهش هورمون تیروئید بر متابولیسم تأثیر می گذارد که در تنظیم گردش خون، ضربان قلب و دمای بدن نقش دارد. به همین دلیل، افراد مبتلا به کم کاری تیروئید اغلب به سرما حساس هستند. همچنین ممکن است علائم دیگری مانند خستگی، یبوست، افزایش وزن و مشکلات حافظه را تجربه کنند.
بیماری های خودایمنی و اختلالات غده هیپوفیز در کم کاری تیروئید نقش دارند. تشخیص این بیماری با اندازه گیری هورمون محرک تیروئید (TSH) در خون انجام می شود. درمان معمولاً شامل مصرف داروهایی است که باعث افزایش سطح هورمون تیروئید در خون می شود.
7. بیماری رینود
پدیده رینود یا بیماری رینود مشکلی است که در آن اندام ها در پاسخ به محرک هایی مانند سرما یا استرس تغییر رنگ می دهند. علائم این بیماری در پاها عبارتند از:
– تغییر رنگ انگشتان پا به سفید، آبی یا قرمز
– احساس درد و گزگز
– بی‌حس
– احساس سرما
این علائم اغلب بارها و بارها می آیند و می روند. گاهی اوقات پدیده رینود می تواند نشانه بیماری دیگری مانند روماتیسم باشد. سایر عوامل مرتبط با رینود عبارتند از:
– تصلب شرایین
– بیماری های خونی
– بیماری بورگر (التهاب عروق خونی کوچک و متوسط در دست و پا)
– سندرم شوگرن (یک بیماری خود ایمنی که باعث درد مفاصل، خشکی دهان، خشکی چشم و سایر علائم می شود)
– بیماری تیرویید
– فشار خون ریوی (افزایش فشار خون در شریان ریوی که می تواند منجر به نارسایی قلبی شود)
– مصرف برخی داروها مانند قرص های ضد بارداری، داروهای ضد حساسیت بدون نسخه و داروهای حاوی ارگوتامین (داروهای میگرن)
اگر علائم بیماری رینود را در انگشتان دست یا پا مشاهده می کنید، برای تعیین علت به پزشک مراجعه کنید. اجتناب از محرک ها می تواند به پیشگیری از علائم رینود کمک کند، اما در برخی موارد ممکن است به دارو نیاز داشته باشید.
چه درمان های خانگی برای سرماخوردگی پا موثر است؟
همکاری با پزشک برای تشخیص هر علت زمینه ای سردی پا بهترین کاری است که می توانید برای جلوگیری از وقوع آن انجام دهید. اما برخی از درمان‌های خانگی می‌توانند به گرم کردن پاها و کاهش مشکلات کمک کنند. این راه حل ها عبارتند از:
حرکت کردن: حرکات منظم، مانند ایستادن در فواصل منظم، می تواند به درمان سرماخوردگی پا کمک کند. زیرا گردش خون را در پاها تضمین می کند و بدن را گرم می کند. افرادی که به دلیل کارشان سبک زندگی کم تحرکی دارند می توانند از این راه حل بهره مند شوند.
پوشیدن جوراب و دمپایی: پوشیدن جوراب گرم یا دمپایی موکت برای افرادی که پاهای سرد دارند، مهم است، به خصوص اگر زمین به اندازه کافی گرم نباشد.
شستن پاها: یکی از سریع ترین راه حل ها قرار دادن پاها در آب گرم است. وان یا لگن را با آب گرم پر کنید و پاهای خود را به مدت 10 تا 15 دقیقه در آن قرار دهید. افراد مبتلا به آسیب عصبی دیابتی نباید از آب داغ برای گرم کردن پاهای خود استفاده کنند زیرا ممکن است نتوانند دمای آب را حس کنند و در نتیجه به طور تصادفی خود را بسوزانند.
پد گرمکن یا بطری آب گرم: کسانی که به دلیل سردی پاهایشان به سختی می خوابند، می توانند هنگام خواب یک پد گرمکن یا بطری آب گرم را دور پای خود قرار دهند. پدهای حرارتی نیز گزینه خوبی برای تسکین دردهای عضلانی ناشی از ایستادن طولانی مدت هستند.
منبع: دیجی کالامگ