محمدجواد نجفت، یکی از اعضای شورای عالی حوزه علمیه خراسان می گوید بسیاری از این مادران باحجاب اکنون مادران محجبه ای دارند که به دخترانشان حق حجاب می دهند. بهانه ای که زیبایی دختر دیده می شود و خواستگار برایش می آیند! همین مادر اگر چادر را از سرش بردارید سکته می کند! چرا؟ چون عادت دارد و حجاب انتخاب او نیست. ما باید حجاب را انتخاب کنیم. دختران جوان ما باید این انتخاب را انجام دهند.
بخشی از صحبت های حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد نجفت، استاد حوزه علمیه و عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان را در زیر می خوانید:
صحبت در مورد چگونگی توضیح حجاب برای افرادی که به آن اعتقاد ندارند. افرادی که اتفاقاً متعلق به قشر نخبه جامعه هستند. گروهی که دانشجو یا تحصیلکرده هستند. در واقع می خواهیم اصول خوب و بد را در این زمینه بدانیم تا موثر و کارآمد باشیم. به نظر ما مبلغان ما باید در این زمینه چه مسائلی را در نظر بگیرند؟
برای توضیح این بحث ابتدا باید مفهوم «مشهور» را معرفی کنم و سپس به سراغ پاسخ دقیق تری به سوال شما بروم. این را در جای دیگری گفته ام؛ در کل ما دو تا پسر معروف داریم. یکی از انواع شهرت، شهرت الهی است; دین آمده و برای ما تعریف کرده است. نوع دیگر سلبریتی، شهرتی است که در میان مردم ایجاد شده است; این شخصیت مذهبی نیست، ممکن است از جای دیگری آمده باشد و لزوماً معروف نیست، اما مردم فکر می کنند معروف است.
از نظر شهرت باید به این موضوع توجه کنید. وقتی اسم الهی در جامعه عادی شد، می توان از مقام بلند به آن فرمان داد. اما وقتی با جامعهای مواجه میشوی که هنجارها نه مطابق با شریعت الهی است، نه منطبق با خیر، آن هنجار یا به اصطلاح قانون حاکم چیز دیگری است. اینجا قضیه فرق می کند. در اینجا دیگر مشکل با دستورات حل نمی شود و باید به عقب برگردیم و از راهنما شروع کنیم. معنی آن چیست؟
یعنی اول باید معروف را در جامعه قرار دهیم. یک استراتژی مشاوره موثر ایجاد «جو» است. برخی به صحبت کردن عادت دارند. خوب، اگر چیز دیگری هنجار حاکم در جامعه باشد، چنین صحبت هایی که عموماً ماهیت دستوری دارد، کارساز نیست.
ما اینجا نیاز به راهنمایی داریم نه مشاوره زبانی که در واقع همین است، نه! در اینجا به راهنمایی عملی نیاز است. این چیزی است که جو ایجاد می کند! در ترویج و تبیین حجاب در جامعه نیز باید همین کار را کرد. متاسفانه الان بعضی از حجاب های ما وقتی وارد گروه بی حجاب ها می شوند تحت تاثیر جو قرار می گیرند و به سمتی می روند که نباید بروند. ما باید از این طرف جو ایجاد کنیم. آن دسته از حجاب ها، حجاب هایی که با رفتار خود دیگران را به داشتن حجاب تشویق و ترغیب می کنند. یادم هست چند سال پیش که به عتبات مشرف شدیم، همراهانمان از بی حجابی دو زن گلایه کردند.
ما در آن زمان در نجف بودیم. این دو خانم با خود بچه داشتند. در کربلا یا سامرا آنها را خیمه می دیدم. چه حجاب کاملی چرا؟ چون در جو قرار گرفتند. یکی از راهکارهایی که مبلغان ما می توانند برای ترویج حجاب به آن نگاه کنند، فضاسازی است. و نه به صورت کلامی، بلکه در عمل و در عین حال با رعایت اخلاق و در عین حال رعایت حریم و ارزش ها.
این نکته بسیار مهمی است. ببینید در برنامه تبیین و ترویج حجاب اسلامی نباید اقدامات خود و نتایج بدست آمده را با انقلاب اسلامی مرتبط کنیم. اگر در این زمان کار شما موفق نبود یا رفتار و کردارتان به موقع، معقول و صحیح نیست، نه تنها یک برنامه موعظه و ارشادی نیست، بلکه به عزت انقلاب نیز خدشه وارد کرده اید.
هرگز به کسی که حجاب را رعایت نمی کند برچسب ضد انقلاب نزنید. چرا بعضی از دوستان ما اینطور رفتار می کنند؟ این رفتارها نتیجه معکوس دارد. به طور کلی، یعنی بسیاری از این افراد، افرادی که ممکن است زشت به نظر برسند اما معتقد به انقلاب هستند، از قطار انقلاب اسلامی پیاده می شوند. دشمن نیز منتظر چنین فرصتی است. خب نباید به دشمن فرصت داد.
توجه و تاکید بر حیا موضوع بسیار مهمی است. تواضع امری ذاتی است، متعلق به نهاد مردم است. به طور کلی اصل و اصل حجاب و علت اجباری بودن آن حفظ حیا و عفاف است. برخی ممکن است حجاب داشته باشند اما باطن آن را نادیده بگیرند. به این ترتیب نمی توان از ثبات و تأثیر مثبت این افراد در این حوزه مهم و حساس اطمینان حاصل کرد. کسى که حجاب را بدون توجه به اصل آن، یعنى حیا و عفت، رعایت کند، هر لحظه در خطر است; مثل یک سیب بد
من هم معتقدم باید اقدام عاجل کرد، اما اقدام فوری معقول و زیبا. آموزنده و کاربردی تلقی می شود. انجام هیچ کاری به نام عجله و سرعت برای شرمندگی مخاطب! پاسخ به راهکار فرهنگی زمان می برد، صبر می خواهد.
دشمن ما نیامده است که دختران و زنان ما را وادار به بی حجابی کند و آنها را با سلاح افشا کند. کارهای فرهنگی هم انجام داده است – البته مطابق با فرهنگ خودش; با این حال، تخریب همیشه سریعتر از اصلاح عمل می کند، و اصلاح همیشه زمان می برد. ما باید اولین نفری باشیم که در گفتگو با تک تک انسانها این موضوع را مشاهده می کنیم. متأسفانه ما اکنون در توجیه اعتقادات دینی خود مشکل داریم. برای برخی مسائل نمی توانیم آنها را توجیه کنیم.
ما نباید فضایی ایجاد کنیم که فرد خودش را جدا از ما ببیند. هنر مبلغان ما باید این باشد که همه حتی کسانی که خیلی متدین نیستند از زیبایی زیارت اربعین لذت ببرند و در فضایی باشند که در ابتدای صحبتم گفتم. اجازه دهیم با رفتار و فضایی که ایجاد کرده ایم، شکوه و جلال در دل و فکر مردم لنگر بیاندازد و باز هم: یک جاهل نمی آید و به این مردم حمله می کند و می گوید: اگر امام حسین (ع) قبول کردی. برو حجابتو درست کن انجام دهید! مبلغان ما باید به میان مردم بروند. منظورم فقط کلاس خاصی نیست.
چند سال پیش طرح پوشیدن هر چه بیشتر لباس روحانی را در میان اقوام دانشجویانی که در شرف ژنرال شدن بودند، مطرح کردم. بیا بریم مسجد محله محل زندگیشون. من اثر این عمل را دیدم. هنگامی که عهد را در حالی که لباس می پوشیدیم می خواندیم، عده ای از جمعیت گریه می کردند. معنی آن چیست؟ این بدان معناست که ارتباط عاطفی بین مبلغان جوان و اطرافیانشان شکل می گیرد. خیلی مهم است. ما باید تلاش کنیم که چنین فضایی را ایجاد کنیم.
یکی از مسائل خاردار در تبیین حجاب، عادت برخی افراد به رعایت این تعهد است. همانطور که اشاره کردید، اکنون بسیاری از این زنان محجبه مادران محجبه ای دارند که به دخترانشان حق حجاب می دهند.
بهانه ای که زیبایی دختر دیده می شود و خواستگار برایش می آیند! همین مادر اگر چادر را از سرش بردارید سکته می کند! چرا؟ چون عادت دارد و حجاب انتخاب او نیست. ما باید حجاب را انتخاب کنیم. دختران جوان ما باید این انتخاب را انجام دهند. خب این نیاز به توضیح داره اگر کسی حاضر نیست به شما گوش دهد، چگونه آن را توضیح می دهید؟! به همین دلیل است که می گویم کار و تلاش می خواهد. توسعه انسانی و آموزش کار آسانی نیست.
معلمان ما عموماً کوشا و کوشا هستند، اما در بین آنها افرادی هم هستند که بحث تحصیل دانش آموزان ما را مطرح کردند! یکی از مسئولین آموزش و پرورش به من گفت معلمی داریم که در کلاس سگی را در آغوش گرفته و چون مسئول است کاری از دستمان برنمی آید. یا بفرستمش مدرسه دیگه یا بره خونه حقوقشو بگیره! همانطور که می بینید شرایط خوب نیست و در عین حال افراد عملی کمی داریم.
مبلغان ما باید اهل میدان باشند. بد نیست در فضای مجازی نظریه پردازی و تحلیل کنند اما آیا دردی از این بحران را التیام می بخشد؟ همه ما می گوییم یک نفر بیاید کار را انجام دهد اما افراد عملیاتی خیلی کم هستند و این یک مصیبت است، همه می گوییم جهاد تبیین باید اجرا شود اما وقتی وارد معرکه می شویم نیروها زیاد نیست.
این نکته بسیار مهمی است؛ تبیین وجوب حجاب و واجب جلوه دادن آن جزء یک اصل کلی تر و اساسی تر به نام امر به معروف است. یعنی اگر بخواهیم کاری در مورد حجاب انجام دهیم و آن را چه به صورت زبانی و چه به صورت عملی تبیین کنیم، ابتدا باید اصل امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه برقرار کنیم; کجا؟ در فضاهایی که حساسیت عمومی تر است. همه نسبت به این موضوع حساس هستند، مانند مسائل مربوط به سلامت، کیفیت نان و… اگر همه در این مسائل که ماهیت کلی دارد، اتفاق نظر داشته باشند، می توان حق را از باطل تشخیص داد، هیچکس نمی تواند درست انجام دهد. و ناهی منع حیا و حیا را به چالش می کشد و می گوید به تو ربطی ندارد!
نكته ديگر اينكه قرآن مي فرمايد: «وَ مَنْكُمْ أَمْرُوا الْمُحْسِنَ وَأَمْرُوا الْمَعْرِمُونَ وَ أَنْهُمُ الْمُنْسِرُونَ وَهُمْ أَنْهُمُ الْمُحْسِنُونَ». عمران-104)، رهبران باید امت را تشکیل دهند، آنها باید دسته جمعی کار کنند. انجام کاری برای یک نفر ممکن نیست، یا انجام کاری بسیار سخت است، کار گروهی بهتر و موثرتر است.
به خواندن ادامه دهید: