به گزارش زومیت، سیاه دانه از دیرباز برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شده است. تیموکینون، ترکیب فعال زیستی اصلی در زیره سیاه، مسئول بسیاری از خواص این گیاه است. در این مقاله به کاربردهای سنتی سیاه دانه، فواید تغذیه ای، عوارض جانبی، اقدامات احتیاطی و سمیت سیاه دانه می پردازیم.
مواد مغذی موجود در سیاه دانه
زیره سیاه حاوی درشت مغذی ها و ریز مغذی هایی است که برای سلامت انسان مهم هستند. در مورد درشت مغذی ها، سیاه دانه حاوی پروتئین، چربی و کربوهیدرات است. این دانه ها همچنین منبع فیبر و اسیدهای آمینه مختلف از جمله موارد زیر هستند:
- گلوتامات
- آرژنین
- سیستئین
- شما نیاز دارید
ریزمغذی های مهم (ویتامین ها و مواد معدنی) موجود در سیاه دانه عبارتند از:
- هستند
- مس
- روی
- فسفر
- کلسیم
- تیامین
- نیاسین
- پیریدوکسین (ویتامین B6)
- اسید فولیک
همچنین صدها ترکیب گیاهی در سیاه دانه وجود دارد که ممکن است اثرات مثبتی برای سلامتی داشته باشد. برخی از آنها عبارتند از:
- آلکالوئیدها
- ساپونین ها
- استرول های گیاهی
- روغن های ضروری
- تیموکینون
وجود ترکیبات و مواد مغذی ذکر شده می تواند دلیل استفاده از زیره سیاه در طب سنتی برای هزاران سال باشد.
کاربردهای سنتی زیره سیاه
زیره سیاه یک گیاه محبوب در بسیاری از اشکال طب سنتی مانند طب سنتی چینی و هندی است. هم روغن زیره سیاه و هم روغن زیره سیاه اغلب در طب سنتی برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود.
زیره سیاه به طور سنتی برای درمان موارد زیر استفاده می شود:
- برونشیت
- آسم
- اسهال
- بیماری های پوستی
- بیماری کبد
- مشکلات گوارشی
- بد اشتها
- انگل ها
- کمبود شیر مادر
همچنین اعتقاد بر این است که زیره سیاه از سیستم ایمنی بدن حمایت می کند و از کبد، کلیه ها و دستگاه گوارش محافظت می کند. مطالعات مختلف نشان داده است که زیره سیاه دارای خواص دیگری نیز می باشد، از جمله:
- ادرار آور
- ضد فشار خون
- ضد دیابت
- ضد سرطان
- ضد میکروبی
- داروهای مسکن
- در برابر التهاب
- آنتی اکسیدان (محافظ در برابر مولکول های مضر به نام رادیکال های آزاد)
بیشتر مطالعات موجود در آزمایشگاه به جای انسان انجام شده است، بنابراین شواهد علمی تمام استفاده های سنتی سیاه دانه را تایید نمی کند.
آنچه تحقیق می گوید
تعداد نسبتا زیادی آزمایش بر روی زیره سیاه و اثرات احتمالی آن بر بیماری های مختلف انجام شده است. توجه به این نکته ضروری است که برخی از مطالعات نتایج متناقضی در مورد اثربخشی سیاه دانه به دست آورده اند. بنابراین، قبل از استفاده از سیاه دانه برای درمان یک مشکل سلامتی باید احتیاط کرد.
همچنین به یاد داشته باشید که مکمل ها هرگز نباید جایگزین مراقبت های استاندارد شوند. در زیر نگاهی عمیق تر به برخی تحقیقات در مورد اثرات سیاه دانه بر مشکلات و بیماری های مختلف سلامتی می اندازیم.
ممکن است قند خون را بهبود بخشد
ترکیبات موجود در سیاه دانه ممکن است به افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند تا قند خون خود را کاهش دهند. مطالعات بالینی مختلف پتانسیل سیاهدانه را به عنوان یک درمان مکمل برای دیابت نشان داده اند. بررسی سیستماتیک 13 کارآزمایی بالینی بهبودهایی را در کنترل قند خون نشان داد. برخی از این مطالعات همچنین نشان داده اند که سیاه دانه حساسیت به انسولین را بهبود می بخشد.
ممکن است به پیشگیری از دیابت کمک کند
یک مطالعه سیاه دانه را با متفورمین (داروی دیابت) و تغییرات سبک زندگی مقایسه کرد تا مشخص کند کدام مداخله برای افراد مبتلا به پیش دیابت (سطوح قند خون بالا که به اندازه کافی بالا نیست تا دیابت در نظر گرفته شود) بهترین است. سیاه دانه نتایج مشابهی با متفورمین در اندازه گیری قد (مانند وزن و شاخص توده بدن) و کنترل قند خون داشت. این گیاه همچنین لیپید خون و نتایج آزمایش التهاب را در افراد مبتلا به پیش دیابت بهبود بخشید.
اگرچه این نتایج امیدوارکننده است، اما برخی از محققان معتقدند که آزمایش‌های انسانی گسترده‌تری مورد نیاز است. هنوز سردرگمی زیادی در مورد میزان بهینه و ایمنی سیاه دانه برای بیماران دیابتی وجود دارد.
ممکن است سلامت قلب را تقویت کند
تیموکینون و سایر ترکیبات موجود در سیاه دانه با اثرات مثبت بر سلامت قلب مرتبط است. مطالعات نشان داده اند که زیره سیاه می تواند برای فشار خون بالا، سطوح بالای چربی خون، تصلب شرایین و آسیب قلبی مفید باشد.
طبق یک مطالعه مروری، مصرف زیره سیاه با بهبود فشار خون سیستولیک و دیاستولیک همراه است که احتمالاً به دلیل اثرات ادرارآور آن است. این نتایج هم در افراد سالم و هم در افراد مبتلا به سندرم متابولیک مشاهده شده است. همین بررسی به چندین مطالعه حیوانی اشاره کرد که در آنها سیاه دانه سطح چربی خون را بهبود بخشید. به طور خلاصه، سیاه دانه باعث افزایش کلسترول خوب و کاهش کلسترول بد می شود.
یک مطالعه بلندمدت کوچک، مصرف روزانه زیره سیاه را همراه با داروهای کاهش دهنده قند خون طی یک سال در افراد مبتلا به دیابت بررسی کرد. در مقایسه با گروه دارونما، کسانی که سیاه دانه را به رژیم درمانی خود اضافه کردند، بهبود قابل توجهی در کلسترول تام و نسبت LDL/HDL داشتند. افزودن زیره سیاه همچنین به بهبود ضربان قلب و فشار خون منجر شد.
اگر بیماری قلبی دارید، قبل از مصرف سیاه دانه با پزشک خود مشورت کنید زیرا مطالعات بی نتیجه بوده و سیاه دانه، مانند سایر گیاهان دارویی، ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد.
می تواند حافظه و شناخت را بهبود بخشد
مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی ارتباط احتمالی بین سیاهدانه و شناخت را نشان می دهد. این مطالعات نشان داده است که سیاه دانه حافظه و یادآوری را بهبود می بخشد. نتایج مشابهی در برخی از آزمایشات انسانی کوچک گزارش شده است.
مطالعه ای بر روی 40 سالمند سالم، مصرف سیاه دانه را با دارونما مقایسه کرد تا مشخص شود که آیا بر حافظه، توجه و شناخت تأثیر می گذارد یا خیر. گروهی از افراد روزانه دو کپسول 500 میلی گرمی زیره سیاه مصرف کردند. مدت زمان دوره آزمایشی نه هفته بود. در پایان مطالعه مشخص شد که زیره سیاه اثر مثبت قابل توجهی بر حافظه، توجه و شناخت دارد.
مطالعه کوچک دیگری مصرف زیره سیاه را در پسران 14 تا 17 ساله آزمایش کرد. در این مطالعه چندین شرکت کننده روزانه 500 میلی گرم سیاه دانه به مدت چهار هفته مصرف کردند. مشخص شد که سیاه دانه تأثیر مثبتی بر خلق و خو، اضطراب و شناخت دارد، اما از نظر آماری تفاوتی با دارونما ندارد. بنابراین، آزمایشات انسانی بزرگتر و طولانی تری برای تعیین نقش سیاهدانه در حافظه و شناخت مورد نیاز است.
می تواند یک درمان مکمل برای برخی از بیماری های پوستی باشد
اسانس زیره سیاه را می توان به صورت موضعی برای درمان بیماری های پوستی مختلف استفاده کرد. یک مرور سیستماتیک از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده و کنترل‌شده با دارونما به این نتیجه رسید که سیاهدانه ممکن است در درمان شرایط زیر مفید باشد:
- اگزما
- پسوریازیس
- خاک
- آکنه
در بیشتر مطالعاتی که در این بررسی گنجانده شده است، از زیره سیاه به صورت موضعی استفاده شده است. با این حال، مصرف خوراکی زیره سیاه نیز می تواند اثرات مثبتی بر این مشکلات پوستی و سایر مشکلات پوستی داشته باشد.
یک مطالعه اثرات سیاه دانه را با بتامتازون (از استروئیدها) و اوسرین (نوعی لوسیون) در تسکین اگزمای پوستی مقایسه کرد. در این مطالعه شرکت کنندگان بین 18 تا 60 سال به صورت تصادفی انتخاب شدند یکی سه درمان (دو بار در روز به مدت چهار هفته) دریافت کرد. زیره سیاه و بتامتازون سریعتر از اوسرین اگزمای دست را بهبود بخشیدند.
مطالعه دیگری اثرات سیاه دانه را با روغن ماهی در درمان آرتریت پسوریاتیک مقایسه کرد. 52 شرکت کننده دو بار در روز عصاره روغن سیاه دانه یا روغن ماهی را روی ضایعات پوستی خود استفاده کردند. در پایان کارآزمایی شش ماهه، بهبود بیشتر در اندازه ضایعات با استفاده از سیاه دانه مشاهده شد.
ممکن است التهاب را کاهش دهد
التهاب یک فرآیند طبیعی است که می تواند در اثر آسیب، عفونت یا بیماری ایجاد شود. ترکیبات موجود در سیاه دانه و روغن می تواند به تسکین این التهاب کمک کند.
اثرات زیره سیاه بر التهاب و استرس اکسیداتیو اخیرا در یک بررسی سیستماتیک مورد بررسی قرار گرفت. از ده مطالعه بالینی بررسی شده در این بررسی، به این نتیجه رسیدیم که سیاه دانه نشانگرهای التهابی مانند پروتئین واکنشی C و فاکتور نکروز تومور آلفا را کاهش می دهد و قدرت آنتی اکسیدانی را افزایش می دهد.
بر اساس برخی مطالعات، سیاه دانه ممکن است به عنوان یک درمان مکمل برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، یک بیماری خود ایمنی که با التهاب مزمن و درد مفاصل مشخص می شود، مفید باشد.
یک مطالعه کوچک روی 42 فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید، روغن سیاه دانه را با دارونما مقایسه کرد. نیمی از شرکت کنندگان 500 میلی گرم روغن زیره سیاه دو بار در روز به مدت هشت هفته مصرف کردند. در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، سیاه دانه باعث افزایش سایتوکین های ضد التهابی و کاهش سیتوکین های پیش التهابی می شود. همانطور که در مطالعات مختلف ذکر شد، تحقیقات بیشتری برای تایید بیشتر اینکه آیا سیاه دانه التهاب را کاهش می دهد مورد نیاز است.
زیره سیاه چه عوارضی دارد؟
خوردن سیاه دانه به طور کلی برای اکثر افراد بی خطر است. مطالعات مختلف روی این گیاه بر روی عوارض جانبی و ایمنی کلی آن متمرکز شده است و عوارض سیاه دانه در این مطالعات بسیار کم گزارش شده است. اگرچه نادر است، اما عوارض جانبی احتمالی مصرف سیاه دانه عبارتند از:
- حالت تهوع
- نفخ شکم
- هیپوگلیسمی (قند خون پایین)
- تحریک پوست
- یبوست
- گرفتگی شکم
- سوء هاضمه
این عوارض خفیف هستند و پس از قطع مصرف سیاه دانه ناپدید می شوند. در صورت تداوم یا بدتر شدن عوارض جانبی به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.