رژیم اورمیک؛ گزینه ای برای بیماران کلیوی

بیماری های کلیوی در مراحل اولیه با کمک رژیم غذایی قابل درمان هستند. زیرا تغذیه مناسب به کاهش بار کلیه ها و افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی کمک می کند. از آنجایی که رژیم اورمیک در درمان بیماری موثر است، در دسته رژیم های درمانی قرار می گیرد و برای بیماران کلیوی زیر نظر پزشک متخصص طراحی شده است. اگر بیماری کلیوی دارید و پزشک از شما می خواهد که از یک رژیم غذایی کم پروتئین پیروی کنید.

رژیم اورمیک چیست؟

به گزارش درمانکده، رژیم غذایی اورمیک به عنوان یک رویکرد تغذیه ای ویژه برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی و سطح بالای اوره در خون آنها طراحی شده است. اورمی که به معنای تجمع سموم و مواد زائد در خون به دلیل نارسایی کلیه است، می تواند بر سلامت عمومی و کیفیت زندگی افراد مبتلا تأثیر منفی بگذارد. در این صورت از آنجایی که کلیه ها نمی توانند مواد زائد را تصفیه و دفع کنند، باید به تغذیه و مواد وارد شده به بدن توجه ویژه داشت.

رژیم اورمیک مبتنی بر محدود کردن مصرف پروتئین، پتاسیم، فسفر و سدیم است. این برنامه تغذیه برای کاهش بار کلیه ها و جلوگیری از تجمع سموم در بدن طراحی شده است. در ابتدا متخصص کلیه رژیم غذایی اورمیک را با توجه به شرایط فرد تنظیم می کند. سپس می توانید این برنامه تغذیه را زیر نظر متخصص تغذیه ادامه دهید.

در رژیم اورمیک چه نکات مهمی باید رعایت شود؟

برنامه غذایی اورمیک باید توسط متخصص کلیه یا متخصص تغذیه تعیین شود.

این برنامه غذایی به کاهش بار کلیه ها و کنترل سطح اوره و سموم در بدن کمک می کند. نکات برجسته رژیم اورمیک شامل موارد زیر است:

1- کاهش مصرف پروتئین

افراد مبتلا به اورمی و بیماری کلیوی باید مصرف پروتئین را محدود کنند تا از تجمع مواد زائد مانند اوره در بدن جلوگیری شود. اگر پروتئین مصرف می کنید، باید پروتئین های با کیفیتی مانند گوشت سفید و تخم مرغ را انتخاب کنید.

2- محدود کردن مصرف سدیم

سدیم بیش از حد می تواند فشار خون را افزایش دهد و باعث احتباس مایعات شود. این عارضه برای بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی مضر است. به همین دلیل مصرف غذاهای کم نمک و پرهیز مداوم از غذاهای فرآوری شده توصیه می شود.

3- کاهش مصرف پتاسیم

کلیه افراد مبتلا به مشکلات کلیوی و نارسایی کلیه نمی توانند پتاسیم اضافی را از بدن خارج کنند. افزایش پتاسیم برای قلب خطرناک است و کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. متخصصان تغذیه عموماً به افرادی که مشکلات کلیوی دارند توصیه می کنند از مصرف غذاهای پر پتاسیم مانند موز، اسفناج پخته و پرتقال پرهیز کنند.

4- کنترل مصرف فسفر

فسفر اضافی در بدن می تواند آسیب جدی به استخوان ها و رگ های خونی وارد کند. از آنجایی که کلیه افراد مبتلا به مشکلات کلیوی و نارسایی کلیه نمی تواند به درستی فسفر اضافی را از بدن خارج کند، باید مصرف مواد غذایی مانند لبنیات، گوشت قرمز و غذاهای فرآوری شده را تا حد زیادی محدود کنید.

5- افزایش مصرف مایعات

اگر احتباس مایعات در بدن به دلیل نارسایی کلیه وجود ندارد، باید مقدار زیادی آب بنوشید. نوشیدن آب کافی به حفظ سلامت کلیه ها کمک می کند. البته مقدار مناسب مایعات مانند آب باید توسط پزشک متخصص تعیین شود.

6- مصرف ویتامین ها و مواد معدنی

از آنجایی که فردی که از رژیم غذایی کم پروتئین مانند اورمیک پیروی می کند باید از خوردن مقادیر زیاد غذا اجتناب کند، مصرف ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه ویتامین D و کلسیم توصیه می شود. البته ویتامین ها و مکمل هایی که نیازهای تغذیه ای بیماران کلیوی را تامین می کنند حتما باید زیر نظر پزشک متخصص مصرف شوند.

چه غذاهایی در رژیم اورمیک ممنوع است؟

در رژیم اورمیک، برخی از غذاها به دلیل داشتن پروتئین، پتاسیم، سدیم و فسفر بالا باید محدود یا ممنوع شوند. این غذاها می توانند فشار بر کلیه ها را افزایش داده و سطح اوره یا سموم بدن را افزایش دهند. غذاهای ممنوعه عبارتند از:

گوشت قرمز مانند گوشت گاو یا بره

غذاهای فرآوری شده مانند سوسیس، کالباس و همبرگر

غذاهای دریایی غنی از پروتئین و فسفر، مانند میگو و خرچنگ

موز، پرتقال، خربزه، کیوی و زردآلو

کشمش و خرما

گوجه و کدو سبز

اسفناج و کلم بروکلی پخته شده

قارچ

محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر

دسر و دسر خامه ای

چیپس، پفک و سایر تنقلات نمکی

ترشی، نمک و سس های صنعتی

غذاهای کنسرو شده و سوپ های فوری

نوشابه و بستنی

قهوه و کاکائو

نوشیدنی های انرژی زا و آب میوه های صنعتی

برخی از حبوبات مانند نخود، لوبیا و عدس

بادام و پسته

غذاهایی که در بالا معرفی کردیم عموماً برای افراد مبتلا به نارسایی کلیه مضر هستند. بنابراین افرادی که رژیم اورمیک دارند باید از خوردن آنها خودداری کنند. با این حال، یک رژیم اورمیک باید زیر نظر یک نفرولوژیست یا متخصص تغذیه دنبال شود تا اطمینان حاصل شود که تمام نیازهای تغذیه ای شما به درستی برآورده می شود.

چه غذاهایی در رژیم اورمیک مجاز است؟

غذاهای مجاز و مفید در رژیم غذایی اورمیک عبارتند از:

گوشت های سفید مانند مرغ بدون پوست و ماهی به میزان بسیار محدودی در دسترس هستند.

تخم مرغ مخصوصا سفیده

خیار، فلفل دلمه ای، کدو سبز، هویج، آووکادو و کاهو

لوبیا سبز، پیاز، تربچه، پیازچه، بادمجان و کلم

انگور، انجیر، آناناس، سیب، توت فرنگی و لیمو

چربی های سالم مانند روغن زیتون و روغن کانولا

چای گیاهی بدون کافئین

غذاهای مفید در رژیم اورمیک به کاهش بار کلیه ها و عملکرد بهتر آنها کمک می کند.

این غذاها در رژیم غذایی کم پروتئین مانند اورمیک مفید هستند. اما باید آنها را زیر نظر یک نفرولوژیست یا متخصص تغذیه مصرف کنید. زیرا مصرف بیش از حد این غذاها حتی در صورت نارسایی کلیه می تواند باعث فشار بر کلیه ها شود.

رژیم غذایی اورمیک دیابتی به چه معناست؟

رژیم اورمیک دیابتی یک برنامه غذایی است که برای افراد مبتلا به دیابت و اورمی (افزایش اوره و سموم در خون به دلیل نارسایی کلیه) طراحی شده است. این برنامه تغذیه که ترکیبی از اصول رژیم غذایی دیابتی و اورمیک است، با هدف کمک به کنترل قند خون، کاهش بار کلیه ها و جلوگیری از تجمع مواد زائد در بدن انجام می شود.

در رژیم اورمیک دیابتی، باید مصرف کربوهیدرات را کاهش دهید و همچنین پروتئین، سدیم، پتاسیم و فسفر را محدود کنید. کارشناسان توصیه می کنند از کربوهیدرات های با شاخص گلیسمی پایین مانند برنج قهوه ای و نان سبوس دار در این رژیم غذایی استفاده کنید تا از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری کنید. نباید فراموش کرد که رژیم غذایی اورمیک دیابتی مستلزم نظارت کامل متخصص غدد و کلیه برای رفع نیازهای تغذیه ای بیمار دیابتی و اطمینان از کارکرد کلیه ها با فشار کمتر است.

نمونه رژیم غذایی اورمیک

همانطور که قبلا گفتیم رژیم اورمیک یک رژیم غذایی کم پروتئین برای بیماران کلیوی است. از سوی دیگر، وعده‌های غذایی که انتخاب می‌کنید باید پروتئین کم و همچنین پتاسیم، فسفر و سدیم محدودی داشته باشند. برای کمک به شناخت بهتر این برنامه غذایی، در زیر نمونه ای از رژیم اورمیک را برای شما آورده ایم:

صبحانه

2 مشت نان سفید

تخم مرغ آب پز (ترجیحا فقط سفید)

چای بسیار کم رنگ یا چای گیاهی بدون شکر یا شیرین کننده های مصنوعی

میان وعده صبحگاهی

یک سیب یا گلابی کوچک

ناهار

یک فنجان برنج سفید پخته شده

30 گرم مرغ بدون پوست کبابی یا آب پز

سبزیجات بخارپز کم پتاسیم مانند هویج، کدو سبز و فلفل دلمه ای

سالاد با کاهو و خیار با آبلیمو و روغن زیتون (بدون نمک)

وعده عصرانه

یک تکه کوچک هندوانه یا چند توت فرنگی

عصر

سوپ سبزیجات با کدو سبز بدون نمک، هویج و فلفل دلمه ای

یک تکه نان سفید

30 گرم سینه مرغ یا ماهی کبابی

در مورد میزان مصرف مایعات بسته به وضعیت کلیه خود حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. همچنین از افزودن نمک به غذاها خودداری کنید و در عوض از شیرین کننده های طبیعی مانند آب لیمو، گیاهان معطر یا ادویه های ملایم استفاده کنید.

مروری کوتاه بر رژیم غذایی اورمیک

رژیم غذایی نقش مهمی در مدیریت و درمان بیماری های کلیوی ایفا می کند. محدود کردن غذاهای سرشار از پروتئین، سدیم، پتاسیم و فسفر می تواند از تجمع سموم و مواد زائد در بدن جلوگیری کرده و فشار بر کلیه ها را کاهش دهد. به همین دلیل، متخصصان کلیه توصیه می کنند که افراد مبتلا به مشکلات کلیوی، تغذیه اورمیک را جدی بگیرند.

سوالات متداول

نکات مهم در رژیم اورمیک چیست؟

کاهش مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین، محدود کردن مصرف پتاسیم و سدیم، عدم مصرف بیش از حد فسفر، مصرف چربی های سالم و نوشیدن آب کافی.

رژیم کم پروتئین به چه معناست؟

رژیم اورمیک یک رژیم غذایی کم پروتئین برای بیماران کلیوی است که به کاهش فشار روی کلیه ها و عملکرد بهتر آنها کمک می کند.

چه میوه هایی در رژیم اورمیک مجاز هستند؟

سیب، لیمو، آناناس، توت فرنگی، انگور و انجیر.