یک فوق تخصص ریه اطفال گفت: رشد ریه های کودکان تا هفت سالگی ادامه دارد و به همین دلیل هر چیزی از عفونت و التهاب گرفته تا قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا می تواند بر مجاری تنفسی کودکان تاثیر جدی بگذارد.
سید جواد سیدی در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینکه دستگاه تنفسی کودکان با دستگاه تنفسی والدین متفاوت است، گفت: یکی از مهم ترین تفاوت ها حساسیت بیشتر کودکان است. رشد ریه های آنها تا سن هفت سالگی ادامه می یابد، بنابراین آسیب ناشی از عفونت و التهاب ناشی از قرار گرفتن در معرض آلرژن ها می تواند اثرات جدی بر راه های هوایی کودکان داشته باشد. به همین دلیل، تشخیص و درمان کودکان اهمیت بیشتری دارد.
وی ادامه داد: عوامل بیماری زا یا عفونت های میکروبی، ویروسی مجموعه خاصی از علائم را ایجاد می کنند. علائمی که التهاب را تحریک می کند و پاسخ های التهابی را در سیستم راه هوایی افزایش می دهد، ریه ها را مستعد آسیب مستقیم و اضافه شدن سایر عفونت ها می کند. ریزگردها یا آلرژن های محیطی به شکل مواد شیمیایی یا ذرات گرد و غبار هستند که هر دو با ایجاد زمینه برای رشد باکتری ها و ویروس ها می توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم با ایجاد واکنش های التهابی در راه های هوایی به راه های هوایی کودکان آسیب بزنند.
یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه علائم آلرژی در کودک ممکن است به صورت تشنجی ظاهر شود که علائم آن را تشدید کند، گفت: در کودکانی که آلرژی هایی مانند آسم و آلرژی ندارند، زمانی که والدین متوجه می شوند کودک مبتلا به آلرژی است. علائمی مانند سردرد، آبریزش بینی، تغییر صدا و گرفتگی صدا، سرفه و تنگی نفس، تنگی نفس یا خستگی ناشی از فعالیت. اینها از جمله علائم خطر هستند و باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
سیدی درباره مشکلات تنفسی در کودکان آلرژی توضیح داد: علائم اصلی در کودکان مبتلا به آسم و آلرژی، حملات آسم است. در چنین مواردی، نیاز بیمار به آئروسل ممکن است افزایش یابد، تنگی نفس با یا بدون فعالیت بدتر می شود و بیمار دوز داروی خود را افزایش می دهد زیرا می تواند راحت تر نفس بکشد.
مثلاً ممکن است بیماری که هفته ای یک بار از اسپری خود استفاده می کند، چندین بار در روز از آن اسپری استفاده کند که این یکی از علائم مهم خطر برای کودکان است. به طور کلی علائم سرفه، گلودرد، تنگی نفس، آبریزش بینی و قرمزی چشم از جمله علائم خطر هستند که در صورت مشاهده چنین علائمی باید با پزشک مشورت کنید.
وی افزود: مهمترین چیزی که در بحث کودکان به ما کمک می کند پیشگیری است. این بدان معناست که کودکان نباید در معرض گرد و غبار یا مواد حساسیت زا قرار گیرند. در چنین مواردی توصیه می کنیم در خانه بمانید، درها و پنجره ها را بسته نگه دارید، تماس با محیط بیرون را به حداقل برسانید، ترجیحا از کولر گازی به عنوان خنک کننده استفاده کنید و اگر دارو را زودتر مصرف می کنید، دوز دارو را افزایش دهید، اگر لازم و به توصیه پزشک، در صورت بروز علائم، دوز اسپری مصرفی در حین حمله را کاهش دهید.
این متخصص ریه کودکان با اشاره به اینکه دو اصل بسیار کمک کننده برای پیشگیری، عدم مواجهه با مواد آلرژن و رساندن مایعات کافی به بدن است، توضیح داد: باید کاری کنیم که مایعات کافی به بدن برسد تا مانع خشکی گلو شده و ایجاد علائم را کاهش دهد.
سیدی بر استفاده از آب و مایعات تاکید کرد و تصریح کرد: بروز ریزگردها دست ما نیست و به عوامل طبیعی مربوط می شود. اما حداقل می‌توانیم با این وضعیت روبرو شویم و سعی کنیم در خانه بمانیم. تهویه خانه باید به صورت بسته انجام شود. شربت آب لیمو عسل در کودکان بالای یک سال بسیار موثر است. استفاده از شیر تازه، سبزیجات و میوه های تازه نیز می تواند بسیار مفید باشد. این محصولات می توانند آنتی اکسیدان های مورد نیاز بدن را تامین کرده و از بروز علائم پیشگیری کنند.
وی در خصوص استفاده از ماسک برای کودکان خاطرنشان کرد: در صورتی که کودک مجبور به خروج از منزل باشد، استفاده از ماسک بی خطر است. این می تواند ذرات گرد و غبار بین 3 تا 5 میکرون را تصفیه کند. ممکن است کودک در برابر استفاده از این ماسک ها مقاومت کند یا این ماسک ها سایز کودک نباشد. در این مورد، این ماسک های معمولی نیز می توانند کمک بزرگی باشند. استفاده زیاد از ماسک نیز می تواند منجر به کمبود اکسیژن شود، از سوی دیگر باید مراقب باشیم که ماسک خیس نشود. اگر ماسک خیس شود، اثر محافظتی خود را از دست می دهد.
یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره تاثیر ریزگردها بر افراد در سنین مختلف گفت: گروه های پرخطر و افراد آسیب پذیر شامل کودکان و افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای ریوی و قلبی هستند. به طور کلی، هر موردی که نیاز به تنفس را افزایش دهد و اجازه ندهد فرد مبتلا به یک بیماری زمینه‌ای به تنفس تنفسی پاسخ مطلوب بدهد، خطرناک است. به عنوان مثال، تلاش برای تنفس در افراد مبتلا به آسم هنگام قرار گرفتن در معرض ذرات معلق باعث تشدید علائم تنفسی می شود زیرا بافت ریه در این افراد ملتهب است.
سیدی تصریح کرد: کودکان خردسال، زنان باردار، مبتلایان به بیماری‌های مزمن تنفسی، بیماران قلبی و افرادی که شیمی‌درمانی و داروهای تقویت‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند از گروه‌های پرخطر هستند.
فوق تخصص ریه اطفال در خاتمه بر رعایت اصول بهداشت فردی و توصیه ها تاکید کرد و خاطرنشان کرد: در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در افراد، زمان را از دست ندهند و در اسرع وقت به مراکز درمانی و پزشک خود مراجعه کنند.