به دلیل گرمای بیش از حد هوا و تابش افتاب، مردم سعی کنند تا جایی که ممکن است در معرض نور آفتاب قرار نگیرند.
گاز ازن، تشکیل شده از سه اتم اکسیژن، یک اکسید کننده قوی است. این گاز به صورت مستقیم در هوا منتشر نمیشود. به همین دلیل، توسط واکنشهای شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی در حضور نور خورشید به وجود میآید. در نتیجه، میزان ازن در تابستان و در ساعات روز بیشتر از سایر زمانها است.
این آلاینده، به دلیل خاصیت اکسیدکنندگی در غلظتهای بالا، تأثیرات تخریبی بر مخاط و اعضای تنفسی انسان، جانوران، و بافتهای گیاهی دارد. در نتیجه، خطر مواجهه با مقدار زیاد ازن در ماههای تابستان، به ویژه در ساعات آفتابی، به حداکثر میرسد. این آلاینده همچنین باعث بروز مشکلات تنفسی در انسانان، از جمله درد قفسه سینه، سوزش گلو و چشم، سردرد، حملات آسمی، برونشیت و سایر بیماریهای ریوی میشود. پریشانکننده تر این است که کودکان در معرض بیشترین خطر قرار دارند زیرا ریههای آنها در حال رشد و تکامل هستند و فعالیت خارج از منزلشان، در زمانی که سطح ازن بالاست، بیشتر است.
به گفته محمد میرزایی قمی – مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران – از ۱۷ روز نامطلوب ثبت شده در شهر تهران از ابتدای سال به لحاظ آلاینده ازن ، ۱۱ روز آن طی فصل تابستان (تا ۹ مرداد) رخ داده که روزهای ۲ تیر با شاخص ۱۵۴ و ۶ مرداد با شاخص ۱۵۲ آلودهترین روزها بودهاند.
رئیس مرکزملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست نیز گفت: در ساعات تابش شدید خورشید مردم برای جلوگیری از آسیب در معرض تابش خورشید قرار نگیرند.
داریوش گلعلیزاده درباره آلاینده ازن در هوای تهران و سایر نقاط کشور به اظهاراتی پرداخته است. او بیان میکند که آلاینده ازن، که یک آلاینده ثانویه و خطرناک است، در زمانی که تابش شدید خورشید وجود دارد، از واکنشهای شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی و همچنین فرار ایجاد میشود. در تهران، در سالهای اخیر، هنگامی که تابش خورشید شدید رخ میدهد، “ازن” به عنوان آلاینده اصلی در هوای تهران شناخته میشود. همچنین، خودروها با نشت بنزین نیز میتوانند باعث انتشار این آلاینده شوند.
وی افزود که آلاینده ازن از نظر سرطانزایی، یک آلاینده بسیار قوی است. برای کنترل آن، کاهش فراوانی انتشار نیتروژن، ترکیبات فرار، سوختهای فسیلی، سوختهای گاز و ترکیبات آلی فرار (ناشی از بخارات بنزین) و اجرای طرحها و تکالیف قانون هوای پاک میتواند بسیار مؤثر باشد.
در پایان، گلعلیزاده بیان میکند که در صورت افزایش این آلاینده در هوا، شهروندان باید کمتر در معرض تابش نور خورشید قرار گیرند تا از آسیب و خطر جلوگیری کنند.