مهسا بهادری: مروری بر آثار او در صحنه تئاتر یکی از تاثیرگذارترین آثار تئاتر تجربی در ایران است، صحبت از آتیلا پسیانی هنرمند 14 ساله است.هنرمندی او 14 مهر پس از یک بیماری طولانی درگذشت. او و دوست قدیمیاش محمد چرمشیر هر دو آثاری خلق کردند. بازیگری که بیش از 45 سال از عمر خود را صرف فعالیت حرفه ای کرد و خیلی زود توانست مهارت های بازیگری عالی خود را در مقابل نویسندگان و کارگردانان به نمایش بگذارد. پسیانی در نیمه دوم دهه 50 و نیمه اول دهه 60 به چهره مورد اعتماد بسیاری از جریانات هنر کشور تبدیل شد و به همین دلیل از آن زمان تا به امروز که بیماری او به اوج خود رسیده است در صحنه حضور مستمر داشته است. . امروزه بیش از 40 نمایش، حدود 80 فیلم و بیش از 70 سریال و مجموعه در کارنامه کاری او وجود دارد که این بازیگر را به یکی از فعال ترین هنرمندان کشور در 5 دهه اخیر تبدیل کرده است.
به بهانه درگذشت این هنرمند با بهزاد فراهانی دوست دیرینه این هنرمند گفت و گو کرده ایم که در ادامه می خوانید.
آتیلا پسیانی را به عنوان یک هنرمند چگونه توصیف می کنید؟
به نظر من آتیلا هنرمند شجاعی بود و حیف که رفت. به فاطمه، همسرش، دخترش ستاره و پسرش خسرو صمیمانه تسلیت میگویم و امیدوارم غمش را تحمل کنند، فراموش نکنید که همه ما مسافریم، برخی از ما زودتر و برخی دیگر دیرتر با توشه سفر میکنیم، اما مهمترین چیز این است که همه ما سفر خواهیم کرد. آتیلا فردی بزرگ، شریف و ارزشمند بود و یکی از ارزش های بزرگ او داشتن مادری چون جمیله شیخی بود. خانم شیخی یکی از بزرگانی بود که هرگز نون به نرخ روز نخورد و سعی می کرد روی پسرش تاثیر مثبت بگذارد و همینطور هم شد. برایش اهمیتی نداشت که تجربیاتش را دوست داشته باشد یا نه، فقط دوست داشت تجربیاتش را نشان دهد و این یکی از شیوه های نگاه به هنر است. شاید بتوان آثار آتیلا را به دو قسمت تقسیم کرد، یکی اینکه او سعی کرده در آثار و محصولات جدید خود آوانگارد باشد. با آوردن و برداشت محصول جدید و در این زمینه هم تلاش کرد.آتیلا با نگاهی به مادرش دوست داشت هر از گاهی تئاتر ملی را تماشا کند.
اولین دیدارتان با آتیلا پسیانی چه زمانی بود؟
اولین آشنایی ما در خانه مادر آتیلا انجام شد، خانم شیخی معتقد بود که او بهترین قورمه سبزی را می پزد و من هم دعوت شدم که یک روز برای ناهار در خانه آنها یک قرمه سبزی بخورم و فکر می کنم خانم شیخی درست می گفت، درست بود. یکی از خوشمزه ترین قرمه سبزی ها همین جاست. من هم با آتیلا دوست شدم. چون با پسیانی بزرگ پدر آتیلا آشنایی داشتم و صحبت در مورد ایشان باعث خوشحالی خانم شیخی شد و از آن رفاقتی بین ما به وجود آمد و بعد با هم در تئاتر بودیم و در هیئت مدیره انجمن بازیگران هم بودیم. به این ترتیب بود که دوستی ما پررنگ تر شد
سبک کار آتیلا پسیانی در تئاتر به گونه ای بود که مخالفان زیادی داشت. سبک کاری آقای پسیانی تا چه اندازه می تواند در پیشرفت و رونق تئاتر ما تاثیرگذار باشد؟
اگر می خواهید مرا بی دلیل از آتیلا تعریف کنید، این کار را نمی کنم، چون کار آقای پسیانی یک کار طبیعی و معمولی و در راستای روند طبیعی تئاتر ملی و مسلط ما نبوده و خودش هم تاکید کرده که کاری را انجام دهد که مورد پسند عامه مردم نباشد و این مضمون در کار آتیلا وجود داشت و گاه کاری را انجام می داد که با عرف عادی تئاتر ایران همخوانی نداشت و البته این اتفاق باعث عکس العمل نشان دادن بسیاری از بینندگان می شد.
آتیلا پسیانی قبل از اینکه بیماری اش به این مرحله برسد کمتر در عرصه هنر حضور داشت. در کنار او هنرمندان باتجربه دیگری نیز در این راه قدم گذاشته اند. دلیلش چیست؟
در قدم اول آتیلا مریض بود اما واقعیت این است که دولت ها در ایران از تئاتر ملی و مردمی حمایت نمی کنند و من این حرف را از چند وزیر شنیده ام که می گویند ما هزینه ای برای روی صحنه بردن اثری علیه خودمان نمی دهیم. تئاتر رایگان است اما منتقد شرایط اجتماعی، شرایط روحی و روانی مردم، وضعیت رابطه مردم با دولت و این چیزها را در نظر می گیرد، اما اگر اینطور نیست، اگر این گونه تئاتر را نبینی. ، البته مشکلاتی پیش می آید. بعضی ها با این شرایط کنار می آیند، بعضی ها روی چیزهای دیگر کار می کنند، اما در نهایت هنرمند خسته و آزرده می شود. متاسفانه این شرایط وجود دارد اما خسته نمی شوم.
در خاتمه می خواهم بگویم که رفتن آتیلا برای همه ما تلخ و دردناک بود، به خصوص اینکه این بیماری بر او سنگینی می کرد.