پوست تیلاپیا سرشار از کلاژن است و فراوانی این پروتئین ساختاری این ماهی را به یک منبع محبوب در دامپزشکی و پزشکی انسانی تبدیل کرده است. محققان کاربردهای مختلفی از پوست این ماهی را کشف کرده‌اند که از جمله می‌توان به پانسمان زخم‌های سوختگی، ترمیم فتق‌های شکمی، ترمیم دریچه‌های قلب و بازسازی واژن اشاره کرد.
میرزا ملو، چشم پزشک دامپزشکی از برزیل، با الهام از همکارانش در ده‌ها زمینه دیگر، اثربخشی پوست ماهی تیلاپیا را در درمان زخم‌ها و سوراخ‌های قرنیه، به‌ویژه در سگ‌هایی با پوزه‌های کوتاه که یک مشکل رایج در حوزه تخصصی اوست، آزمایش کرد. به گفته وی، این گروه از سگ ها حیواناتی با چشمان درشت هستند. به همین دلیل، چشم آنها اغلب زخمی می شود.
صدمات قرنیه ناشی از ضربه خارجی معمولاً با قرار دادن غشای ساخته شده از جفت اسب روی ناحیه آسیب دیده درمان می شود. جفت اسب منبع غنی کلاژن است. با این حال، محتوای کلاژن موجود در آن کمتر از پوست ماهی تیلاپیا است. در سال 2019، دکتر. ملو برای اولین بار با جایگزین کردن این غشاء با پوست ماهی تیلاپیا، سوراخ شدید قرنیه را در سگ شیتزو جراحی کرد.
ملو پس از انجام اولین عمل جراحی خود با استفاده از پوست تیلاپیا، از موسسه پشتیبانی سوختگی برزیل و دانشگاه فدرال سئارا (پیشگام در استفاده از پوست در درمان سوختگی) تماس گرفت. این فراخوان با هدف آشنایی با تکنیک های مورد استفاده در جراحی، منجر به راه اندازی آزمایشی با حمایت این موسسه شد. به عنوان بخشی از این همکاری، ملو شروع به آزمایش غشایی به نام نام ماتریکس پوستی سلولی (ADM) کرد که از کلاژن خالص مشتق شده از پوست ماهی ساخته شده بود.
به گفته ملو، کلاژن برای تحریک رشد سلولی و کنترل تولید بافت های مختلف شناخته شده است. او می گوید که کیفیت کلاژن پوست ماهی تیلاپیا در طول زندگی این حیوان در سطح بالایی باقی می ماند. در همین حال، کیفیت کلاژن جفت اسب بسته به عواملی مانند سن و وزن حیوان تغییر می کند.
ADM فرآوری شده مانند یک کاغذ ضخیم است که دامپزشکان قبل از جراحی آن را با آب‌نمک آب‌رسانی کرده و پس از قرار دادن آن روی ضایعه قرنیه سگ، بخیه می زنند. این ماتریکس سلولی پوست به عنوان داربستی برای بازسازی سلول عمل می کند. ملو تا به امروز بیش از 400 سگ را با این روش درمان کرده است که هیچ یک از آنها عوارضی مانند درد یا عفونت را تجربه نکرده اند.
بیشتر بخوانید:
به گفته رابسون سانتوس، چشم‌پزشک دامپزشکی، استراتژی‌های فعلی برای ترمیم قرنیه، مانند استفاده از جفت اسب و پیوند و اهدای عضو، همگی نتایج خوبی دارند. اما جای زخم همچنان یکی از مشکلات اصلی این روش هاست. سانتوس معتقد است که پوست تیلاپیا جایگزین بسیار خوبی برای روش های موجود است.
اکنون ملو قصد دارد ADM فرآوری شده را روی گربه‌ها آزمایش کند و می‌گوید بحث‌ها در مورد چگونگی تطبیق این روش با انسان آغاز شده است. در عین حال، او امیدوار است که تحقیقات خود را به شبکیه که به دلیل وجود نورون های تخصصی بسیار حساس درمان آن دشوار است، گسترش دهد.
به گفته ملو، منابع دامپزشکی و پزشکی انسانی برای درمان آسیب های شبکیه محدودترین هستند. به همین دلیل او امیدوار است روزی استفاده از ADM فراگیر شود.