عصر ایران – خبر کوتاه بود. نیروگاه ری هم از مدار تولید برق خارج شد! سوال افکار عمومی این است که در روزهایی که کمبود برق ، بخش صنایع و بعضا مصرف کنندگان خانگی و حتی مراکز اداری و آموزشی را آزار می‌دهد، و پاسخ به نیازهای رو به افزایش کشور با فعالیت حداکثری همه نیروگاه‌های کشور هم سخت و دشوار شده، چرا باید یک نیروگاه در پایتخت دست از کار بکشد؟!
آیا مسوولان تأمین برق کشور و در راس آن وزارت نیرو، متوجه چنین موضوع ساده‌ای نیستند؟
درک پاسخ به این ابهام نیاز به تخصص ندارد و مردم عادی هم با مطالعه چند سطر زیر می‌توانند متوجه دلیل این واقعه بشوند.
اول سری به آمار سال گذشته وزرات نیرو بزنیم که مطابق با آن نیروگاه‌های کشور حدود 90 میلیارد مترمکعب سوخت معادل مصرف کردند که از این میزان، 74 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی، 10 میلیارد لیتر گازوئیل، و 6 میلیارد لیتر مازوت بوده است، آمار و ارقام چشمگیری که بیانگر وابستگی شدید نیروگاه ها به گاز طبیعی برای استمرار تولید برق است.
حالا برگردیم به سالی که در آن قرار داریم؛ با پیش‌بینی که متولیان برق کشور برای جوابگویی به حجم مصرف رو به افزایش کشور انجام داده بودند، 2.2 درصد جهش برای تولید برق نیروگاه‌ها هدفگذاری شد، پس طبیعی این است که مصرف گاز نیروگاه‌ها نیز به همین میزان افزایش پیدا کند. اما در عمل چه شد؟
آمار رسمی می گوید بر خلاف انتظار منطقی، میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌ها جای افزایش، با کاهش ۷درصدی مواجه شد که مشکلات فراوانی برای نیروگاه های مملکت ایجاد کرده است. وقتی گاز طبیعی به نیروگاه‌ها تحویل نشود به ناچار باید از سوخت مایع برای تولید برق استفاده کرد.
اینجاست که آمار وزارت نیرو می‌گوید مصرف سوخت مایع به همین دلیل ساده در نیروگاه‌ها نسبت به سال گذشته حدود ۷۰ درصد افزایش یافته است اما آیا متناسب با این افزایش نیاز، این نوع از حامل انرژی به نیروگاه‌ها تحویل شده است؟
پاسخ منفی است اما چقدر منفی؟ افزایش ۴۳ درصدی تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌ها، این کمبود را جبران نمی‌کند و عدم موازنه سوخت مایع به ۲۷ درصد رسیده است.
با وجود تلاش‌های شرکت پخش و پالایش کشور برای تحویل سوخت مایع بیشتر در پاییز، این اقدامات پاسخگوی نیاز فزاینده نیروگاه‌ها نبوده است؛ مشکلی که در سایه کاهش هفت درصدی گاز تحویلی ایجاد شد و سبب شد تا برداشت از ذخایر سوخت مایع افزایش یابد به طوری که ذخایر فعلی سوخت مایع نیروگاه‌ها تقریبا به نصف میزان ذخایر در زمان مشابه سال قبل برسد.
این وضعیت در برخی مناطق به‌ویژه در شمال کشور بغرنج‌تر است، طوری که مخازن سوخت برخی از نیروگاه‌های شمال کشور عملا خالی شده و برخی واحدهای نیروگاهی به دلیل کمبود سوخت از مدار تولید خارج شده اند.
این زنجیره از دلایل سوختی، فشار زیادی به شبکه تولید برق کشور وارد کرده و تأمین پایدار برق با چالش‌های جدی مواجه شده است.
وقتی به گواه آمار رسمی، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها در آذرماه به کمتر از ۷۰ درصد مقادیر برنامه‌ریزی شده برای تحویل به نیروگاه‌ها کاهش می‌یابد، جبران این میزان کاهش تحویل گاز با بهره گیری از سوخت مایع کاری غیرممکن به نظر می‌رسد.
اما وزرات نیرو برای کاهش اثرات مخرب این جاماندگی بخش سوخت، چه کرده است؟ آیا راهی برای عبور کم تلفات از این بحران فصل سرما وجود دارد؟
راه‌حلی که وزارت نیرو سراغش رفته، ورود واحدهای جدید به مدار تولید و استفاده از نیروگاه‌های راندمان بالا با کمترین سوخت مصرفی است که با بیشترین انرژی تولیدی تحویل شبکه برق کشور شود به طوری که راندمان میانگین نیروگاه‌های شبکه از ابتدای سال تا کنون از 39.32 درصد در سال گذشته به 39.52 افزایش یافته و حدود یک درصد افزایش نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.
اما بدیهی است که ریشه اصلی چالش پیش آمده برای برق کشور ، همان کاهش هفت درصدی تحویل گاز به واحدهای نیروگاهی از ابتدای سال جاری تاکنون است و با توجه به اینکه بیش از 80 درصد مصرف نیروگاه‌های کشور متکی به گاز طبیعی است، عملاً افزایش 45 درصدی تحویل سوخت مایع هم نتوانسته نیاز را پوشش دهد.
آخرین حربه و تدبیر واقع بینانه، روی آوردن به همراهی مشترکان برق و گاز به ویژه مشترکان بخش خانگی است که با صرفه جویی خود در حوزه انرژی، نجات‌بخش شبکه تأمین باشند.
با حساب سرانگشتی، در صورت کاهش ۱۰ درصدی مصرف گاز و برق در بخش خانگی، امکان تحویل سوخت گاز بیشتر به نیروگاه ها و تأمین پایدار برق برای بخش های مختلف از صنایع گرفته تا ادارات و شرکت ها و مراکز آموزشی و تجاری فراهم خواهد شد و همه می‌توانیم از این زمستان بدون تجربه خاموشی بیشتر عبور کنیم.
این صرفه‌جویی محدود و در دسترس، که از زبان رییس‌جمهور به شکل درخواست کاهش دو درجه‌ای دمای محیط در خانه و محل کار بیان شده است، گاهی می‌تواند با اقداماتی نظیر سرویس پکیج ها و وسایل گرمایشی و حتی اطمینان از بسته بودن همه منافذ خروج هوای گرم از پنجره‌ها و دریچه‌های کولر و شومینه، تحقق یابد.
تردیدی نیست که برنامه میان‌مدت وزارت نیرو برای بالابردن راندمان نیروگاه‌ها و کاهش وابستگی آنها به انواع سوخت در راس سیاست‌های دولت قرار گرفته تا در کنار وظیفه‌شناسی عموم مردم، دیگر چیزی بنام قطعی برق را تجربه نکنیم.
منبع:عصرایران