اگرچه تلویزیون بدترین مرحله خود را از نظر بحران از دست دادن مخاطب سپری می کند، اما گروه های حاشیه نشینی که به دنبال پخش آن به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هجوم می آورند که بسیاری از آنها در فضای مجازی و پربیننده می شوند، آن را در کانون توجه مخاطبان قرار می دهند. که اکنون در تلویزیون منعکس شده است. فضای مجازی را در آینه می بینید.
به نظر می رسد تلویزیون خود نیز متوجه این مشکل است و زمانی که حواشی پررنگتر از متن برنامه ها می شود، این موضوع در شبکه های اجتماعی بیان می شود و با واکنش کاربران فضای مجازی همراه می شود. او همچنین بدش نمی آید که برنامه هایش به خاطر همین حواشی در کانون توجه افکار عمومی قرار بگیرد.
برخی از این حواشی بر اساس صحبت های مجری یا کارشناس برنامه در مورد موضوعی است و برخی دیگر به اصطلاح سوت هایی است که از منظر فنی ناشی می شود. به عبارت دیگر: نظرات عجیب، زمزمه های شفاهی مجریان و مشکلات فنی؛ سه حوزه اصلی، حواشی رسانه ای است که در رسانه ملی ظاهر می شود و به ابزاری برای نقد یا طنز در شبکه های اجتماعی تبدیل می شود.
اما در هفته گذشته شاهد دو برنامه تلویزیونی اسپین آف بودیم که ارتباط قوی با عوامل و حوزه های ذکر شده دارند. نبود. این بار پوشش متفاوت و ساختارشکن یک مجری و شوخی دو واعظ در یک برنامه تلویزیونی در پس زمینه محو شد که در فضای مجازی مورد توجه گسترده قرار گرفت و با واکنش های تند اکثر کاربران همراه شد.
لبه های لباس مجری
ژیلا صادقی که پس از 4 سال دوری به تلویزیون بازگشته بود با گزارش های متنوع خود در برنامه زنده تلویزیونی واکنش های زیادی را برانگیخت. او با کت، دامن و شلوار سفید و روسری رنگارنگ در برنامه سه تلویزیونی «صبح بخیر» حضور پیدا کرد که اتفاقی بیسابقه تلقی میشد زیرا تاکنون همه مجریان تلویزیون با چادر یا مانتوهای بسیار بلند جلوی دوربین رفتهاند. حتی امنیت صداوسیما هم مانع از ورود افراد با این پوشش می شود.
جالب اینجاست که دو سال پیش این مجری معروف مدعی شد به دلیل “چروک های آستین” کتش که مشکل ساز شده بود از حضور در یکی از برنامه های شبکه پنج سیما انصراف داد. او به انتقادات نسبت به پوشش متفاوتش پاسخ داد و در صفحه شخصی اش نوشت: سال ها اجراهای متفاوتی انجام دادم، متفاوت لباس پوشیدم، رفتار متفاوتی داشتم و همیشه آنقدر مورد اعتراض مدیران بودم که یک بار ممنوع التصویر شدم. لباس پوشیدن مناسب و مناسب و انتخاب لباس های شیک، رنگارنگ و براق برای مجری به معنای احترام به مخاطب است، نه از دید من، بلکه از دیدگاه کارشناسان رسانه و این نکته برایم مهم است.
تا جایی که من در یک پروژه فقط به دلیل کاف دست از کار کشیدم و جالب است بدانید در برنامه دیگری همان لباس را پوشیدم. این داستان نشان می دهد که کاملا سلیقه مدیران شبکه است. استاندارد رسانه ای نیست. لباسی که در پست شما نشان داده شده کت و دامن نیست، بلکه یک مانتو ساده با رنگی متفاوت در بالاتنه است. داستان چیز دیگری است که حتما ویدیوی مفصل در مورد آن خواهم گذاشت.
اما اکثر کاربران نه با پوشش مجری، بلکه با تغییر ناگهانی و انقلابی رویکرد صداوسیما به پوشش مجریان زن به این اتفاق واکنش نشان دادند. تغییری که اکثر مخاطبان آن را نتیجه نزدیک شدن به زمان انتخابات و آمادگی چشمگیر رسانه ملی برای داغ کردن تنور انتخاباتی تعبیر کردند.
این واکنش ها چه درست و چه نادرست نشان می دهد که اعتماد عمومی به رسانه ملی همچنان در پایین ترین حد خود قرار دارد و بحران مخاطب در صدا و سیما در واقع بحران اعتماد به رویکرد و گفتمان است که بر تولیدات صدا و سیما حاکم است. نه شکل و ساختار رسمی و اجرایی برنامه ها. البته این بی اعتمادی چندان هم بی دلیل نیست و سابقه ای است که هر بار در ایام انتخابات، سیاستمداران صدا و سیما و مدیران فنی برنامه های خود از سخت گیری قبلی در رعایت برخی ملاحظات کاستند. با محو شدن خطوط قرمز مواجه شدند.
جوک از 2 Madads
چند روز پس از اتمام پوشش مجری، نوبت به شوخی دو مداح معروف در یک برنامه تلویزیونی رسید که باز هم با واکنش های متعدد کاربران در شبکه های اجتماعی همراه شد. این اتفاق در بخشی از برنامه حسینیه معلی شبکه سه سیما رخ داد که در آن میشم مطیعی و مجید بنی فاطمه با تقلید صدای یکی از شخصیت های کارتونی، حتی مورد انتقاد برخی از طرفداران آن ها قرار گرفت و معتقد بودند که آنها آسیب دیده اند. حرمت برنامه حسینیه معلی. رعایت نکردند و با شأن این مکان و شأن مداحی حرفه ای ناسازگار رفتار کردند.
البته انتقادات به این چارچوب برنامه «حسینیه معلی» و شوخی های این دو مداح فراتر از این بود و از مصادیق سهل انگاری و ابتذال در تولید برنامه های تلویزیونی تعبیر شد. جالب است که حتی در شوخی یکی درباره مداحان می گوید: خدایا اسلام را از مداحان حفظ کن.
مجید بنی فاطمه به لطف حضورش در برنامه خندوانه پیش از این به حاشیه ای تبدیل شده است و خاطراتی که از دو جانباز نقل می کند مورد انتقاد برخی از خانواده های شهدا قرار گرفته است. وی در این برنامه گفت: دو جانباز را می شناختم و زمانی که آنها را مورد آزار و اذیت قرار می دادم آنها هم به خانه آمدند و در را باز کردم، دو تخم مرغ به صورتم انداختند و تا به خودم آمدم یک گوجه فرنگی هم گذاشتند. در آنجا.” داخل. من و صورتم به شوخی گفتیم: بیا کمی کره اضافه کنیم تا با هم املت درست کنیم.
واقعیت این است که در سالهای اخیر شاهد ظهور مجریان مداحی بودهایم که برخی برنامههای مذهبی بهویژه با محوریت نوحه و مداحی اجرا کردهاند و برخی از آنها به شهرت رسیدهاند. رویکردی که نه تنها از سوی مردم عادی بلکه حتی برخی مداحان سنتی نسبت به حضور مداحان به عنوان مجری در برنامه های تلویزیونی انتقادات جدی تری را در پی داشته و آن را دلیلی بر بی اعتباری یا خدشه دار شدن قداست معنوی این حرفه می دانند. حالا شوخی هایی از این دست اضافه شده است که نشان می دهد نگرانی های این گروه بی مورد نبوده است.
این دومین بار در ماه های اخیر است که جامعه مداح کشور کانون انتقادات عمومی قرار گرفته است. یکی در رابطه با قبولی در هیئت علمی یکی او یکی از مدرسان دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بود که مورد انتقاد ویژه جامعه دانشگاهی و افکار عمومی کشور قرار گرفت و حالا شوخی های این دو مدرس در یک برنامه تلویزیونی با انتقادات تندتری همراه شد. هم از طرف مردم و هم از رهبران دینی کشور که می گویند به شأن مداح احترام نمی گذارند و تمجید و این گونه رفتارها باعث بی اعتمادی یا بیزاری مردم از مداح می شود.
شوخی یا برخی کنایه ها و سخنان که باعث آسیب رساندن و تحریف افکار عمومی در مورد مداحی می شود. علاوه بر این، این رفتارها در چارچوب ترتیبات رسمی رادیو و تلویزیون برای جذب مخاطبانی که میخواهند از ساختارشکنیهای نامتعارف برای بازگرداندن مخاطبان گمشده و گمشده خود استفاده کنند، تفسیر میشوند. همه این اتفاقات و مسائل جنجالی دیگری که هر از چند گاهی در ارتباط با تولیدات و پخش های رادیویی رخ می دهد نشان می دهد که این رسانه بدترین مرحله خود را از نظر مشروعیت رسانه ای پشت سر می گذارد که اتفاقاتی از این دست بر عمق آن می افزاید. الان رسانه ملی به مخاطبی متصل است که صاحب رسانه است و دیگر مخاطب فعالی نیست و به راحتی نمی توان به رضایت آنها رسید.
۲۲۰۵۷