بعدی- بسیاری از افراد در شرایط مختلف از نفخ شکم شکایت دارند. ورزش، مکمل های غذایی و ماساژ می تواند به کاهش نفخ کوتاه مدت و حتی جلوگیری از بروز آن کمک کند.
بر اساس گزارش فردا، نفخ معمولا زمانی رخ می دهد که معده پر و متشنج است. این مشکل معمولاً به دلیل افزایش مقدار گاز در یک قسمت از دستگاه گوارش رخ می دهد. نفخ باعث می شود که شکم بزرگتر از حد طبیعی به نظر برسد و حتی ممکن است حساس و دردناک باشد. احتباس مایعات در بدن نیز می تواند باعث نفخ شود.
در این مقاله علاوه بر ارائه تکنیک هایی برای از بین بردن نفخ شکم، همچنین توضیح دادیم که چگونه می توانید مدت زمان بیشتری از شر آن خلاص شوید.
سریع ترین تکنیک ها
نفخ معمولاً زمانی رخ می دهد که گاز اضافی در معده یا روده جمع شود. هنگامی که نفخ بلافاصله پس از خوردن غذا رخ می دهد، معمولاً خود به خود از بین می رود، اما اغلب می تواند روند دفع را تسریع کند.
بهترین راه برای مقابله با نفخ، تعیین علت آن است. عوامل موثر بر نفخ عبارتند از:
مشکلات گوارشی: یبوست، آلرژی و عدم تحمل غذایی همگی می توانند باعث نفخ شوند. وقتی مدفوع در روده بزرگ باقی می ماند، می تواند باعث ناراحتی و احساس نفخ شود. گاز اضافی نیز می تواند در پشت مدفوع جمع شود و علائم نفخ را بدتر و دردناک تر کند.
• رژیم غذایی: قند زیاد یا نوشابه های حاوی قند، کمبود فیبر در رژیم غذایی می تواند باعث نفخ شود.
• تغییرات هورمونی: بسیاری از افراد به دلیل تغییرات هورمونی و احتباس مایعات قبل و حین قاعدگی به دلیل تغییرات هورمونی در بدن دچار نفخ می شوند.
بسیاری از درمان های خانگی می توانند به کنترل درد و ناراحتی ناشی از نفخ کمک کنند. نکات زیر ممکن است برای خلاص شدن از شر و کاهش نفخ مفید باشد.
1- پیاده روی
فعالیت بدنی باعث منظم شدن حرکات روده می شود و می تواند به دفع و دفع گاز اضافی کمک کند. حرکت روده بسیار مهم است، به خصوص اگر فرد یبوست داشته باشد. حتی قدم زدن در اطراف خانه می تواند به سرعت فشار گاز را کاهش دهد.
2-انجام حرکات یوگا
برخی از حرکات یوگا وجود دارد که می تواند حرکت عضلات شکم را تحریک کرده و در نهایت باعث آزاد شدن گاز اضافی در دستگاه گوارش شود. حرکات یوگا می تواند نفخ را کاهش دهد.
حرکت کودک، حرکت شاد کودک و چمباتمه زدن نیز می تواند موثر و مفید باشد.
3- نعناع
روغن نعناع فلفلی برای دستگاه گوارش، سوء هاضمه و گاز مفید است. کپسول های روغن نعناع مخصوصا برای کسانی که علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) دارند مفید است، اما افراد بدون این عارضه نیز می توانند از آنها برای کاهش نفخ استفاده کنند.
نعناع فلفلی به عنوان شل کننده عضلات روده عمل می کند و به طور موثر بر حرکات گاز و دفع آن تأثیر می گذارد. افراد باید از این ماده در رژیم غذایی خود بهره بیشتری ببرند. فردی که از دل درد رنج می برد باید از نعناع دوری کند.
قرص نعناع در تمام خواربارفروشی ها و فروشگاه های اینترنتی موجود است.
4- قرص نعناع
قرص های سایمتیکون که محلول های آن داروهای ضد گاز است می تواند به حذف هوای اضافی از دستگاه گوارش کمک کند. همیشه بهتر است این داروها را طبق دستورالعمل روی برچسب محصول استفاده کنید.
5- ماساژ شکم را امتحان کنید
ماساژ شکم می تواند به حرکت روده ها کمک کند. ماساژی که مخصوصاً برای حرکات روده بزرگ مفید است. افراد می توانند مراحل زیر را انجام دهند:
• دستان خود را روی استخوان ران راست قرار دهید
• حرکت چرخشی در یک حرکت دایره ای با فشار خفیف به سمت بالا.
• به طور مستقیم از قسمت بالای شکم به سمت چپ سینه ماساژ دهید
• ناحیه زیر شکم را مستقیماً به سمت لگن چپ ماساژ دهید
• در صورت لزوم حرکات را تکرار کنید
اگر ماساژ باعث هر گونه درد شد، فورا انجام آن را متوقف کنید.
6- کارایی اسانس ها
مطالعه ای در سال 2016 اثربخشی مکمل های حاوی ترکیبات روغن های ضروری مانند رازیانه را نشان داد که حاوی کورکومین، یک آنتی اکسیدان قوی است. این مطالعه به بررسی اثرات اسانس ها بر روی 116 فرد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر خفیف تا متوسط پرداخت. پس از 30 روز، افراد بهبود علائم IBS خود را گزارش کردند.
در واقع بدون نظر پزشک نمی توانید از روغن های ضروری استفاده کنید. زیرا برخی از نمونه ها ممکن است سمی باشند یا با داروها تداخل داشته باشند.
7- حمام آب گرم و استراحت
گرمای حمام می تواند تا حدودی درد معده را تسکین دهد. آرامش با کاهش استرس همراه است و می تواند تأثیر مثبتی بر عملکرد دستگاه گوارش داشته باشد و به کاهش نفخ کمک کند.
تکنیک های رفع سریع طولانی مدت اثرات کوتاه مدت دارند و حتی در درمان برخی علائم نفخ نیز موثر نیستند. افرادی که به طور مکرر نفخ را تجربه می کنند ممکن است متوجه شوند که برخی از تغییرات سبک زندگی می تواند علل نفخ را برطرف کرده و به مرور زمان آن را کاهش دهد.
همچنین می توانید از این مراحل ساده برای جلوگیری از نفخ در طولانی مدت استفاده کنید.
8- افزایش مصرف فیبر
افزایش مصرف فیبر می تواند به جلوگیری از یبوست و کاهش نفخ کمک کند. بسیاری از افراد فیبر کافی در رژیم غذایی خود مصرف نمی کنند و تنها 5 درصد از افراد مقدار توصیه شده روزانه فیبر را در رژیم غذایی خود گنجانده اند (25 گرم برای زنان، 38 گرم برای مردان).
البته لازم به یادآوری است که مصرف بیش از حد فیبر یا افزایش (افزایش ناگهانی) مصرف فیبر می تواند باعث ایجاد گاز و نفخ بیشتر شود. بنابراین، ممکن است با مصرف بیش از 70 گرم فیبر در روز متوجه عوارض جانبی شوید.
برای اینکه بدن با این تغییر رژیم غذایی سازگار شود، افزایش مصرف فیبر با افزودن آهسته و مداوم این ماده مغذی به رژیم غذایی و سپس اطمینان از جذب آن طی چند هفته مفید است.
9- نوشابه های گازدار را با آب جایگزین کنید
نوشابه ها حاوی گازهایی هستند که می توانند در معده جمع شوند. دی مونوکسید کربن موجود در نوشابه می تواند باعث نفخ معده شود.
وجود قند یا شیرین کننده های مصنوعی در رژیم غذایی نیز می تواند باعث ایجاد گاز و نفخ شود. تغییر آب می تواند از بروز چنین اختلالاتی جلوگیری کرده و به درمان یبوست نیز کمک کند.
10- از جویدن آدامس خودداری کنید
الکل های قند موجود در آدامس می تواند باعث نفخ در برخی افراد شود. بلعیدن هوا هنگام جویدن آدامس نیز می تواند باعث نفخ و درد شود. برای خوشبو شدن دهان بهتر است از نبات نعناع استفاده کنید.
11- افزایش فعالیت بدنی
فعالیت بدنی به افزایش حرکات روده و خروج گاز از روده بزرگ کمک می کند و می تواند حرکات روده را منظم تر کند. ورزش همچنین به حذف سدیم اضافی از بدن از طریق تعریق کمک می کند.
نوشیدن آب کافی قبل و بعد از فعالیت بدنی برای هیدراته ماندن حیاتی است، زیرا کم آبی بدن می تواند تاثیر منفی بر یبوست داشته باشد.
12- غذا خوردن در فواصل منظم
اکثر مردم بلافاصله پس از خوردن یک وعده غذایی بزرگ احساس نفخ می کنند. تا حد امکان از این روش پرهیز کنید و برای کمک به حرکت دستگاه گوارش در وعده های کوچکتر در طول روز بخورید.
سریع غذا خوردن می تواند باعث ورود هوا به دستگاه گوارش شود. نوشیدن آب و سایر نوشیدنی ها از طریق نی ممکن است باعث بلع بیشتر هوا شود و در نتیجه گاز و نفخ بیشتری ایجاد کند. افرادی که دچار نفخ دائمی می شوند باید استفاده از نی را کنار بگذارند و سعی کنند آهسته غذا بخورند.
13- مصرف پروبیوتیک
پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که در روده ها زندگی می کنند. مصرف مکمل های پروبیوتیک ممکن است به تنظیم باکتری های روده بزرگ که می توانند گاز تولید کنند و باعث نفخ شوند کمک کند.
14- کاهش مصرف نمک
سدیم اضافی باعث احتباس مایعات در بدن می شود. این می تواند باعث تورم و نفخ در ناحیه شکم و حتی سایر قسمت های بدن مانند دست ها و پاها شود.
15- شرایط پزشکی
در برخی موارد، علت نفخ ممکن است یک بیماری باشد. برای رهایی از نفخ بهتر است برای تشخیص و کنترل بیماری از پزشک کمک بگیرید. بیماری التهابی روده، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو، می تواند باعث نفخ شود. سندرم روده تحریک پذیر (IBS) نیز از این قاعده مستثنی نیست و می تواند این علائم را ایجاد کند. مشکلات زنانه مانند آندومتریوز و کیست تخمدان باعث درد، تورم و احساس نفخ در ناحیه شکم می شود.
اگر فردی چنین علائمی را مشاهده کرد، حتما باید با پزشک مشورت کند تا ریشه مشکل را پیدا کند. پزشک ممکن است آزمایش های ویژه ای را برای تشخیص و بررسی بیشتر هر یک از مشکلات تجویز کند. همه اینها شامل رادیولوژی، سونوگرافی، کولونوسکوپی یا آزمایش خون است.
16- رژیم غذایی با کاهش FODMA
FODMAP ها نوعی کربوهیدرات هستند که در بسیاری از غذاها یافت می شوند. بررسی سال 2012 از مقالات تحقیقاتی متعدد به این نتیجه رسید که یک رژیم غذایی با FODMAP کم ممکن است علائم را حداقل 74 درصد در افراد مبتلا بهبود بخشد. علائم شایع عبارتند از نفخ، گاز و درد شکم.
17- برنامه غذایی، عدم تحمل برخی غذاها عامل اصلی نفخ در بسیاری از موارد است. آنها می توانند باعث ایجاد گاز بیش از حد در معده شوند.
نفخ در افرادی رخ می دهد که عدم تحمل لاکتوز دارند و نمی توانند قند لاکتوز موجود در لبنیات را هضم کنند. حساسیت خود ایمنی به گلوتن، که به عنوان بیماری سلیاک شناخته می شود، یکی دیگر از عوامل بالقوه است.
نگاهی به عادات خوردن و آشامیدن افرادی که بعد از غذا خوردن در طی چند هفته دچار نفخ می شوند، می تواند به تعیین اینکه آیا برخی غذاها باعث ایجاد این مشکل می شوند یا خیر، کمک می کند. اگر از بیماری های مزمن گوارشی رنج می برید، سعی کنید تمام غذاهایی که باعث ناراحتی شما می شوند را به خاطر بسپارید.
18- حواستان به داروها و مکمل ها باشد
برخی از مکمل ها می توانند باعث یبوست، علائم دیگر، سوء هاضمه و افزایش نفخ شوند. از سوی دیگر، پتاسیم به تعادل میزان سدیم در بدن کمک می کند و نفخ را کاهش می دهد.
سایر داروها نیز می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند، بر عملکرد سیستم گوارشی تأثیر بگذارند و حتی باعث سوء هاضمه شوند. در چنین شرایطی با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا داروی توصیه شده را با داروی دیگری جایگزین کند تا دیگر چنین عوارض جدی را بر روی سیستم گوارش خود تجربه نکنید.
چه زمانی باید با پزشک مشورت کرد؟
البته ممکن است این مشکل چندان رایج نباشد، اما نفخ و نفخ شکم می تواند نشانه یک اختلال سلامتی باشد. بیماری کبد، بیماری التهابی روده، نارسایی قلبی، مشکلات کلیوی و برخی از انواع سرطان نیز می توانند باعث نفخ شوند.
اگر نفخ برای چند روز یا چند هفته متوالی ادامه داشته باشد، ممکن است ناشی از یک مشکل سلامتی باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. توصیه می شود در صورت تورم مداوم که به مرور زمان از بین نمی رود با پزشک خود مشورت کنید.
افرادی که نفخ را با علائم ذکر شده در زیر تجربه می کنند، قطعاً نیاز به مداخله پزشکی دارند.
• تغییر در اشتها یا مشکل در غذا خوردن
• اسهال
• استفراغ
• کاهش وزن
• بعدا
• درد شدید در ناحیه شکم
• دیدن خون قرمز روشن در هنگام اجابت مزاج.
• مدفوع سیاه یا تیره
مشاهده کنید
حرف آخر این است که نفخ کاملاً به علت اصلی آن بستگی دارد. بیشتر اوقات، نفخ ناشی از مشکلات جزئی است که با تغییر سبک زندگی یا درمان های خانگی قابل حل است. با این حال، افرادی که برای رفع نفخ و رفع این مشکل نیاز به مراجعه به پزشک دارند، احتمالاً شرایطی دارند که با گذشت زمان بهتر نمی شوند یا حتی علائم آنها بدتر و شدیدتر شده است. تشخیص علل زمینه ای نفخ و سایر اختلالات گوارشی اولین گام در درمان و بهبود وضعیت است.
منبع: Medicalnewstoday