به گفته معاون بندری دریای خزر، اگر به دنبال ترانزیت ۱۰ میلیون تنی هستیم، می‌بایست ناوگان دریایی را هم به همان اندازه قوی کنیم.
معاون بندری و دریایی حوزه خزر سازمان منطقه آزاد انزلی اظهار داشت که برای رسیدن به هدف ۱۰ میلیون تن ترانزیت کالا بین ایران و روسیه در سال، نیازمند توسعه و تقویت ناوگان دریایی کشور در منطقه خزر هستیم.
امین افقی نیز در گفت و گو با خبرگزاری ایرنا روز چهارشنبه اعلام کرد که در سال گذشته، با افزایش تمایل دو کشور برای استفاده از ظرفیت دریا در حمل و نقل کالاها، درخواست‌های بسیاری برای تأمین کشتی جهت انتقال کالاها داشتیم.
وی بیان کرد که در حال حاضر از کل تعداد ۲۰۰ کشتی عبوری در دریای خزر، ۵۲ کشتی به مالکیت بخش دولتی، خصوصی و نیمه دولتی جمهوری اسلامی ایران تعلق دارد و بخش عمده‌ای از کشتی‌های ثبت شده در ایران، به صورت حمل و نقل بار و کارگو فعالیت می‌کنند.
وی ادامه داد: سایر کشتی‌های حاضر در دریای خزر متعلق به کشورهایی همچون آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان، به علاوه روسیه است.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران قصد دارد با افزایش نوعیت کشتی‌ها، به ویژه کشتی‌های تانکر، کانتینربر و کشتی رو-رو که در حال حاضر بخشی از آنها به کشورهای حاشیه خزر تعلق دارد، ناوگان خود را برای ارائه خدمات گسترده‌تری در حمل و نقل کالا مجهز نماید.
کشتی رو-رو مسئولیت جابجایی وسایل نقلیه زمینی مانند خودروها، وسایل سنگین، تریلرها و واگن‌ها را بر عهده دارد که به داخل کشتی وارد می‌شوند.
بخش خصوصی نیز در راستای تقویت حمل و نقل دریایی، برای خرید شناورهای جدید از مسیر ولگا به خزر سفارشاتی ثبت کرده است. امیدواریم که در امسال، جمهوری اسلامی ایران بتواند در بخش حمل و نقل دریایی رشد قابل توجهی را تجربه کند. افزایش حجم کالاها از این مسیر نشان دهنده افزایش تقاضا برای تردد بین بنادر است و با مدیریت مناسب هزینه‌ها، میتوان به این تقاضا پاسخ داد.
وی بیان کرد که یخ بستن رود ولگا در بعضی ماه‌ها و عدم لایروبی این رود به تازگی، به تردد کشتی‌ها با آبخور بالا مشکل ساز شده است. برای حل این مشکل، دو کشور دارای تفاهمنامه‌ای برای لایروبی رود ولگا هستند که در حال اجرا است.
همچنین افزود که این مسائل ممکن است تجار را به سوی مسیرهای جایگزین غیردریایی هدایت کند. بنابراین، تمامی مدیران دریایی و بنادر دو کشور، تلاش می‌کنند تا با افزایش ظرفیت ناوگان دریایی و توسعه لجستیک دریایی، صرفه جویی در زمان و هزینه را مد نظر قرار داده و همراه با بخش خصوصی، به تجارت دریایی کشورهایشان رونق بخشند.
یکی از اقدامات سازمان منطقه آزاد انزلی برای افزایش تجارت و ترانزیت بین دو کشور، فعال‌سازی دیپلماسی اقتصادی است. منطقه آزاد انزلی با امضای تفاهم‌نامه‌های مختلف با بنادر و مناطق آزاد روسیه، به دنبال تشکیل شورای همکاری مناطق آزاد دو کشور و ایجاد منطقه آزاد مشترک بر اساس منطقه آزاد انزلی و لوتوس آستاراخان است.
معاون بندری و دریایی حوزه خزر سازمان منطقه آزاد انزلی اظهار کرد: این اقدام به فعال‌سازی کریدور شمال-جنوب کمک می کند تا از تمام ظرفیت بنادر ایران و روسیه بهره‌برداری شود. شیوه پیشنهاد شده در شورای لجستیک مناطق آزاد، انتقال کالا از مناطق آزاد جنوب کشور مانند چابهار (با اتصال ریل در آینده نزدیک) و از بندر چابهار به بنادر کاسپین، آستاراخان، سن پترزبورگ و مسیرهای دیگر است.
با توجه به تحولات اخیر در حوزه تعاملات بین‌المللی کشور روسیه، تمایل دو کشور برای استفاده از ظرفیت و مسیر ژئوپلیتیکی ایران به عنوان شاهراهی منطقه‌ای برای ترانزیت افزایش یافته است. در راستای این هدف، دولت جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند زیرساخت‌های لجستیکی خود را توسعه دهد. موقعیت جغرافیایی ایران در تلاقی مسیرهای شرق-غرب و شمال-جنوب تردد بین‌المللی، توسعه ناوگان در دریای خزر، اتصال ریل به کاسپین و سایر زیرساخت‌های زمینی در حال انجام، قادر به فعال‌سازی این مسیرهای بین‌المللی در خاک ایران است.
به علاوه، او گفت: همانطور که ایران و روسیه به دنبال فعال‌سازی مسیر شمال-جنوب هستند، کشورهای رقیب مانند عراق نیز با توسعه بندر فاو و بهره‌برداری از ظرفیت کشور ترکیه، و پاکستان نیز با ساخت بندر گوادر و سرمایه‌گذاری چینی‌ها، در جستجوی مسیرهای جایگزین هستند. اگر ایران و روسیه زیرساخت‌های لجستیکی خود را توسعه ندهند، بارها به مسیرهای غیراز محور شمال-جنوب هدایت خواهد شد.
وی با تاکید بر این موضوع، به مسیر ترددی شمال-جنوب در ایران اشاره کرد. این مسیر از سه دهلیز بندری کاسپین شامل منطقه آزاد انزلی (دهلیز مرکزی) و مناطق آزاد ارس و اینچه‌برون (دهلیز شرقی-غربی) عبور می‌کند. با توجه به اینکه منطقه آزاد انزلی و بنادر روسیه می‌توانند بدون واسطه و متوسطه، تجارت خوبی را انجام دهند، مسیر دریایی و حمل و نقل ترکیبی از طریق دریا بهترین مسیر برای ترانزیت بین دو کشور است.
وی به عنوان یکی از اهداف احداث مجتمع بندری کاسپین، جذب کالاهای متنوع و جدید را بیان کرد. او اظهار داشت که بسیاری از کالاهایی که از بنادر روسیه و قزاقستان وارد مجتمع بندری کاسپین شده‌اند، رویداد جدیدی در این زمینه را به وجود آورده‌اند و باعث فعال‌سازی بخشی از شاخه ایرانی مسیر جاده ابریشم جدید شده است.
وی به یادآوری کرد که علاوه بر فعال‌سازی محور شمال-جنوب، توانستیم برخی از کالاهایی که از چین به قزاقستان و در نهایت به بندر کاسپین وارد می‌شد را به کشور عراق ترانزیت کنیم و در این راستا برنامه‌های جدیدی برای سوآپ (تهاتر) و بانکرنیگ سوخت (سوخت‌رسانی) و به‌ویژه انتقال کالا به روش تهاتر بین تجار منطقه آزاد انزلی و تجار روسیه داریم.