مهسا بهادری: پس از ایالات متحده آمریکا و بریتانیا، ترکیه همواره به عنوان بزرگترین صادرکننده سریال های تلویزیونی در 15 سال گذشته در نظر گرفته شده است. جالب است بدانید سالانه حدود 60 سریال در ترکیه تولید می شود و بینندگان این سریال ها در تقریبا 170 کشور جهان با استانبول و دیگر شهرهای ترکیه و فرهنگ شهری حاکم بر آنها آشنا می شوند.
جالبتر این است که صنعت سریال سازی ترکیه در سال 2024 با صادرات سریال به بیش از 150 کشور دنیا بیش از 500 میلیون دلار درآمد داشته است. 500 میلیون تومان ضربدر 80000 تومان معادل 40000 میلیارد تومان
سریال های ترکی در کشورهای خاورمیانه، آمریکای لاتین، آمریکا، استرالیا و اروپا طرفداران زیادی دارد. با گسترش پلتفرم های دیجیتال، این سریال ها در حدود 200 کشور نمایش داده می شوند و تخمین زده می شود بیش از یک میلیارد نفر از سراسر جهان آن را مشاهده کنند.
در همین زمینه، پلتفرم نتفلیکس اعلام کرد که از سال 2021 تاکنون 47 محتوای ترکی در فهرست 10 برنامه هفتگی برتر جهانی این پلتفرم قرار گرفته است. این محتوا جزو پربازدیدترین آثار در 92 کشور جهان است و طی 4 سال گذشته در 184 هفته در فهرست 10 اثر برتر این کشورها قرار گرفته است.
اولین سریال تلویزیونی این کشور در سال 1365 و سال ها پس از رونق سریال های تلویزیونی در ایران تولید شد! از این سال‌ها تا به امروز، استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود برای پیشبرد سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، برنامه‌ای حساب شده و بلندمدت دولت ترکیه است. ترکیه با بیش از 1250 ایستگاه تلویزیونی و رادیویی در بخش های دولتی و خصوصی، اکنون رتبه چهارم را در جهان رسانه های فراگیر دارد. ترکیه پس از ایالات متحده دومین صادرکننده بزرگ فیلم و سریال در جهان محسوب می شود و هند و کره جنوبی را به عنوان بزرگترین رقبای خود در صادرات سریال جایگزین کرده است.
منحصر به فرد بودن ترکیه در خاورمیانه
امروزه سریال سازی در عرصه هنرهای نمایشی نه تنها فرعی و فرعی تلقی می شود، بلکه سینماگران مطرح دنیا نیز آثار مختلفی را کارگردانی و تولید کرده اند. حتی برخی از منتقدان بر این باورند که به دلیل غلبه فیلم های پرفروش در صنعت سینمای تجاری جهانی، سریال ها اکنون محل ایده های روایی و رسمی جدید و جسورانه ای هستند.
سریال های ترکی نقش مهمی در ترویج فرهنگ ترکیه و جاذبه های توریستی به جهان دارند. بسیاری از طرفداران این سریال ها به محل فیلمبرداری آنها علاقه مند هستند و در غرفه های نمایشگاهی گردشگری ترکیه در نمایشگاه های بین المللی درباره این مکان ها اطلاعات بیشتری کسب می کنند. این روند فرصت های جدیدی را برای جذب گردشگران به ترکیه ارائه می دهد و به رشد صنعت گردشگری این کشور کمک می کند.
قبل از اینکه سریال‌های ترکی بازار خاورمیانه را به این شکل تسخیر کنند، مصر و سوریه به‌ویژه در سریال‌های تلویزیونی در این بخش از جهان پیشتاز بودند. محبوبیت سریال های سوری به حدی بود که سریال های ترکی حتی پس از ورود به دنیای عرب با لهجه سوری دوبله شدند. یکی یکی از ترفندهای شبکه ها برای پرمخاطب شدن این سریال ها بود.
این سریال ها علاوه بر سود مالی بالا، قدرت نرم زیادی را نیز برای ترکیه به ارمغان آورد. این موضوع باعث ایجاد ترس در بین دولت های ترکیه شد.
برعکس رادیو و تلویزیون
اکنون در چنین عصری سریال سازی در ایران مسیری معکوس و واپس گرایانه را طی می کند. بی پولی یکی این یکی از دلایلی است که برای افت تولید و کیفیت برنامه های رادیویی ذکر شده است. این کمبود در حالی وجود دارد که این سازمان در حال حاضر 24 میلیارد تومان بودجه دارد، اما بخش های اداری سازمان به شدت شلوغ است و طبق آمار ارائه شده که قابل تائید نیست، در مجموع حدود 50 هزار مزدبگیر مشغول به کار هستند. در کشور البته این نیروها بیشتر منابع مالی را مصرف می کنند. از طرفی افزایش دستمزدها و هزینه های تولید به دلیل سیاست های غلط مدیران تلویزیون باعث شده است که هزینه سریال ها بدون توجه به میزان بیننده و تبلیغاتی که می توانند جذب کنند بالا برود و این امر باعث عقب ماندن آنها از رقابت شده است. سریال از کشور همسایه
از سوی دیگر، تحریم های بین المللی توانایی ایران را برای انجام تجارت با پلتفرم های جهانی مانند نتفلیکس و HBO محدود کرده است. این محدودیت منجر به کسب درآمد ترکیه از طریق سریال سازی شده است، اما ایران فقط می تواند در داخل کشور فعالیت کند.
اسماعیل عفیفه تهیه کننده سینما درباره اهمیت حضور صنعت سریال سازی ایران در عرصه جهانی توضیح داد که در ادامه می خوانید.
چه اتفاقی افتاد که ترکیه را در این زمینه متمایز کرد؟
اگر صنعت سریال سازی ما بخواهد در دنیا جایی مثل ترکیه پیدا کند، ابتدا باید مشکلات سیاسی خود را حل کند، مثلاً توانایی برقراری روابط سیاسی دوستانه با دنیا را پیدا کند و سپس وارد تعامل اقتصادی و فرهنگی شود که این تحریم ها باید لغو شود تا او بتواند اساسا وارد بازار فیلم شود. گام بعدی این است که به ممیزی هایی فکر کنیم که مخاطبان داخلی باید تحمل کنند اما برای مخاطبان کشورهای دیگر قابل قبول نیست. پس از این دو مرحله که در شرایط کنونی به نظر نمی رسد به راحتی قابل دسترسی باشد، باید سال ها سریال هایی مانند ترکیه بسازیم و تمرین کنیم و برای اکران آن ها در کشورهای دیگر صبور باشیم تا به فروش هایی که امروز صنعت سینما دارد دست پیدا کنیم.
مزیت های ورود به بازار جهانی چیست؟
بازار جهانی ما را در رقابت با دیگر کشورها و شرکت های فیلمسازی قرار می دهد. در چنین شرایطی و برای بقا در بازار رقابتی باید کیفیت محصولات را در حد ذائقه عموم حفظ کنیم. وگرنه مخاطب نداریم آن وقت وقتی در بازار جهانی جایگاهی پیدا کردیم، درآمد کسب و کار فیلم به قدری افزایش می یابد که با افزایش هزینه های تولید می توان سریال ها و فیلم های با کیفیت تری تولید کرد. در شرایط کنونی ما فقط در حال رقابت با خود هستیم.
اگر 20 سال تمرین و ارتباطات جهانی آن را کنار بگذاریم، چه تغییری در سطح سریال سازی در ترکیه رخ داده است؟
با حذف دو عامل ذکر شده، وضعیت ما یکسان است. ما نمی توانیم ارتباط با دنیا و بازاریابی مبتنی بر دانش و تحقیق را کنار بگذاریم و انتظار پیشرفت داشته باشیم. در هر صورت ترکیه برای رقابت با غول های سریالی دنیا تحقیقات علمی مبتنی بر آمار و روانشناسی اجتماعی روی روحیه و ذائقه مردم کشورها و فرهنگ های دیگر انجام داد و به تدریج جایگاه خود را در بین صدها رقیب برای تقویت آن افزایش داد. در این میان، سریال های ترکی نه تنها درآمد مستقیمی از فروش بین المللی دارند، بلکه باعث رونق صنعت گردشگری و سایر مشاغل مرتبط با گردشگری شده اند. این بدان معناست که استفاده هوشمندانه از ظرفیت ها و امکانات متنوع تولید فیلم و سریال سهم عمده ای در رشد اقتصادی این کشور دارد. در عین حال عوامل و نیروهای انسانی این حرفه نیز موجب رونق بیشتر شده است.
۲۴۵۲۴۵