سریال “خائن کشی” پس از تقریبا دو سال انتظار، به صورت یک مینی سریال چهار قسمتی منتشر شد و در این سریال، مسعود کیمیایی به عنوان یکی از بزرگترین کارگردانان حاضر بوده است. او در هر اثر خود، به دلایلی که باعث نشان دادن این مطلب میشود، نشان داده که صنعت سینمایی هنوز در گوشهای از این شهر در حال رشد و توسعه است.
فیلم «خائن کشی» آخرین ساخته مسعود کیمیایی است که در بخش مسابقه جشنواره چهلم فیلم فجر اولین بار پخش شد. این فیلم پس از جشنواره، فرصت اکران نگرفت، اما در نهایت به صورت مینیسریال چهار قسمتی در پلتفرم «نماوا» منتشر شد. آخرین قسمت این سریال در جمعه هفته گذشته منتشر شده و پایان آن موجب شد تا مخاطبان برای بررسی چند جنبه مختلف این ساخته، آن را مشاهده کنند.
کارگردانی | نویسنده و کارگردان برجسته مسعود کیمیایی در پی انجام پروژه سریالی براساس رمان «جسدهای شیشهای» بود که قصد داشت آن را به صورت سریال تصویری برای حضار عرضه کند، اما شیوع ویروس کرونا باعث تعلیق این طرح هیجانانگیز شد. در هر صورت، مسعود کیمیایی بی نهایت تلاش کرد تا این رمان ماندگار را به صورت فیلمی به شکلی واقعگرایانه جلوی دوربین بیاورد و به همین منظور، فیلم «خائن کشی» را به روی پرده سینما محیط کرد. این فیلم، با فضای نزدیکی که به فیلم «سرب» مشابه است، از آثار برجسته کارنامه کیمیایی به شمار میآید. در سن 81 سالگی، مسعود کیمیایی این فیلم را ساخت، اما با تمرکز بیشتر، تفاوتهای بین این فیلم و کارهای قبلی او بیشتر به چشم میخورد. او به دقت به جزئیات فیلم توجه داشته و سطح دید قویتری از هنر کارگردانی ارائه داده است. شروع فیلم با صحنهای از سرقت بانک و سپس ادامه دارد با صحنههایی از خیابان که همانند فیلمهای کلاسیک دهه 60 و 70 هالیوود، نشان از قدرت کارگردانی کیمیایی دارد.
دیالوگ ها | یکی از ویژگی های آثار کیمیاگری او دیالوگ نویسی است. او در دیالوگ نویسی سبک و سیاق خاص خود را دارد، سبک و سیاقی که در این سال ها خیلی ها سعی کرده اند به نوعی آن را تکرار کنند، اما هیچ کس تا به حال نتوانسته به آن نزدیک شود. کیمیایی به سبک همیشگی خود برای خانکشی دیالوگ نوشته است. او برای شخصیتهایش در خانکشی دیالوگهایی مینوشت که وقتی هر کدام کلمهای را به زبان میآورند هویتشان برای مخاطب آشکار میشود. در واقع سطح دیالوگ برخی شخصیت ها نشان می دهد که منشا مشترکی دارند. اما در همین گروه مسالمت آمیز لحن و سخنان برخی با برخی دیگر متفاوت است. کافی است دیالوگ های مهدی را که امیر آقایی اجرا می کند با دیالوگ های سهراب (مهران مدیری) یا شاهرخ (پولاد کیمیایی) مقایسه کنید و تفاوت لحن و موسیقی آنها را متوجه می شوید هر چند کلامشان یکی است.
بازی ها | خائنکشی، در طیف گستردهای از بازیگران شامل امیر آقایی، مهران مدیری، فرهاد آییش، پانتهآ بهرام، پولاد و سارا بهرامی و پردیس پور عابدینی، اتفاق افتاده است. برخی بازیگران از جمله فریبا نادری، الهام حمیدی، شکیب شجره، نرگس محمدی، سام درخشانی و علی اوجی نیز حضور دارند.
پولاد با استانداردهایی که از او میشناسیم، نقش “شاهرخ” را به خوبی بازی کرده و مسیر نقش خود را درست پیموده است. امیر آقایی در اولین تجربه همکاری با کیمیایی، نقش خود را به خوبی آنالیز کرده و به کارگردان اجازه داده است که به کنترل کامل او دسترسی داشته باشد. این به او کمک کرده است تا شخصیت “مهدی” را به صورت قابل توجهی شخصیتبخشی کند که مخاطبان را به خود جذب میکند.
مهران مدیری نیز تلاش کرده است تا نقش خود را با استفاده از استانداردهای مورد نظر کیمیایی، بازسازی کند. سارا بهرامی و پردیس پور عابدینی نیز در این مسیر به خوبی پیشرفت کردهاند و با بازی استاندارد، به خوبی نقش خود را ارائه میدهند.
با این حال، برخی بازیگران سریالها و فیلمهای تلویزیونی، به درستی با فضای مورد نظر کیمیایی تداخل پیدا نکردند. البته کیمیایی نیز تلاش کرده است تا این یکسانی در بازیگری بوجود آید، اما برای رسیدن به استانداردهای مورد نظرش، نیاز به توان بیشتری دارد.
فضا سازی | یکی از مهم ترین و قابل توجه ترین ویژگی های مینی سریال «خیانت» فضای منحصر به فرد آن است. سهیل دانش اشراقی به عنوان طراح صحنه و مارال جیرانی به عنوان طراح صحنه و لباس با احترام کامل به آنچه مقابل دوربین کیمیایی قرار خواهد گرفت، صحنه و لباس این پروژه را طراحی کرده اند. مهم ترین نکته در این زمینه، اعتبار اجزای صحنه و لباس ها از سوی عموم است. در هر دو قسمت، توجه به جزئیات، فضای فیلم را کاملاً مطابق با دورانی که داستان در آن می گذرد، کرده است. دانش اشراقی تمام لوکیشن هایی را که می بینید بازطراحی کرده و گروهش آن را به درستی پیاده سازی کرده است. محل استقرار باند دزدان لوکیشن مرکزی فیلم است. چیدمان به گونه ای شکل گرفته است که اگرچه بیشتر داستان در این مکان می گذرد، اما حس یکنواختی به مخاطب منتقل نمی شود.
فیلمبرداری | مسعود سلامی، فیلمبردار برجستهای است که در فیلمسازی خائن کشی، توانسته است از تحصیلات خود بهترین استفاده را بکند. او در فیلم قاتل اهلی و خائن کشی، با همکاری بازیگران جوان و با استفاده از تکنولوژیهای بهروز، توانسته است دو فیلمی را ضبط کند که نشان دهنده مهارت بالای او در این حوزه است.
فیلم خائن کشی برای سلامی، چالشهای بیشتری داشت. زیرا اکثر صحنهها در شب بوده و او بایستی با نورپردازی مناسب، فضای تاریک و مرموز داستان را بهطور مناسبی به تصویر بکشاند. با این وجود، با استفاده از تجربیات پیشین و استفاده از تکنیکهای بهروز در نورپردازی، موفق به بهترین نتیجه ممکن شده است.
طرحهای نورپردازی بکارگرفته شده توسط سلامی در این فیلم، بهخوبی به دنباله داستان و اتمسفر آن پاسخ دادهاند. نمایش صحنهها و خلق بار مخوف و پر رمز و راز، یکی از مهارتهای برجسته این فیلمبردار است. با استفاده از پلانهای منحصربهفرد، جذابیت داستان به صورت کامل به تصویر کشیده شده است.