تحلیل مجید تفرشی از پدیده انتخابات عمومی انگلیس/ اقدام ضد ایرانی در مانیفست حزب کارگر؟

ابوالفضل خدایی: حزب کارگر به رهبری کایر استارمر با به دست آوردن اکثریت قاطع آرا در مجلس عوام آن کشور، مقام نخست وزیری را به دست آورد و بدترین شکست سیاسی را به حزب محافظه کار به رهبری ریشی سوناک وارد کرد و به 14 سال کنترل محافظه کار بر آن پایان داد. مجری بریتانیایی این حزب پس از رای گیری در 474 شعبه رای، 331 کرسی از 650 کرسی مجلس سفلی را به دست آورد. اندکی پس از تایید پیروزی، استارمر به هوادارانش گفت: “وزنی از روی دوش کشور برداشته شد” و “تغییر اکنون آغاز می شود.” یکی یکی از نکات قابل توجه در انتخابات دیروز کاهش حدود 7 درصدی نسبت واجدین شرایط نسبت به انتخابات 2019 بود. میزان مشارکت در این انتخابات 67 درصد و برای انتخابات روز قبل 67 درصد بود. آمارها نشان می دهد که درصد مشارکت همچنان بیشتر از بسیاری از کشورهاست.

مجید تفرشی پژوهشگر و کارشناس مسائل بین الملل در گفت وگو با بازتاب آنلاین در ارزیابی خود از پیروزی حزب کارگر گفت: در دوره های قبل شکست حزب کارگر پیش بینی می شد، اما نه حزب کارگر و نه حزب محافظه کار انتظار چنین نتیجه ای را نداشتند و حزب محافظه کار چنین شکست سنگینی را متحمل شد. شکستی که حتی در 120 سال اخیر بی نظیر است و حتی برخی معتقدند که بدترین شکست دو قرن اخیر به حساب می آید. اما واقعیت این است که سهم حزب محافظه کار از کرسی های پارلمانی از ابتدای قرن بیستم کم نبوده است.

تفرشی در ادامه درباره دلایل شکست حزب محافظه کار گفت: چالش ها و مشکلات انگلیس با شکست حزب محافظه کار تمام نمی شود و دولت جدید نیز با آن مواجه است. حزب کارگر تاکنون 411 کرسی در پارلمان به دست آورده است، یعنی حدود چهار برابر 119 کرسی محافظه کاران، حاشیه ای که به حزب حاکم قدرت مطلق می دهد که هرگز نسبت به حزب دوم تجربه نکرده است.

پس از یک دوره افول و ائتلاف ناموفق با محافظه کاران برای تشکیل دولت، حزب لیبرال دمکرات بار دیگر در این انتخابات خوش درخشید و تعداد نمایندگان خود را از 8 نفر به 71 نفر رساند که پیروزی بزرگی برای این حزب محسوب می شود.

حزب راستگرای نایجل فاراژ به نام بریتانیای اصلاحات که به عنوان اپوزیسیون حزب حاکم تأسیس شد، در این انتخابات شکست خورد و نتوانست رای قابل توجهی کسب کند. در این مرحله، فاراژ معتقد بود که حزب او می تواند جایگزین و جانشین حزب محافظه کار شود. این حزب با وجود اینکه پیش از انتخابات تصور می‌کرد تعداد نمایندگانش در مجلس دو یا حتی سه برابر شود، چهار کرسی به دست آورد. این نشان می دهد که برخلاف جریان های دیگر در کشورهای اروپایی، مردم انگلیس به راست افراطی نه گفتند. علاوه بر این، احزاب محلی نیز در این انتخابات ناموفق ظاهر شدند.

نقش رای گیری تاکتیکی در افزایش کرسی های احزاب دیگر مانند سبزها که تعداد کرسی های آنها ظاهراً به 4 می رسد را نیز باید در نظر گرفت. نتایج جالبی در مناطق دیگر مانند ولز، ایرلند شمالی و اسکاتلند نیز مشاهده شد. در ولز و ایرلند شمالی ساختار قدرت تغییر نکرد، اما در اسکاتلند به دلیل رسوایی های مالی، حزب ملی متحمل شکست بزرگی شد و نتوانست موقعیت خود را حفظ کند و تعداد نمایندگان آن با کاهش شدید روبرو شد و از 47 تا 9 در عوض، حزب کارگر اسکاتلند که سال ها در موقعیت ضعیفی قرار داشت، پیروز شد.

تفرشی تاکید کرد: سه موضوع اقتصاد، برگزیت و تحولات منطقه ای از مهمترین موضوعات در بریتانیا است. از زمان شیوع ویروس کرونا و دولت لیز تراس و ریشی سوناک، وعده های اغراق آمیزی برای حل مشکلات اقتصادی داده شده است، اما در عمل، طبق آمار، اقتصاد، تجارت و صنعت بریتانیا همچنان در حال افول و بحران در کشورهای توسعه یافته است. یکی از بدترین ها محسوب می شود. این مشکلات همچنان برای دولت جدید باقی است، به ویژه اینکه مسائل منطقه ای و خارجی نیز از نظر سیاسی و راه حل های موجود به آنها مربوط می شود. مشخص نیست که دولت جدید به رهبری حزب کارگر چگونه با مسائلی مانند جنگ در اوکراین و غزه و موضوع برگزیت برخورد خواهد کرد. تا آنجا که می دانیم، حزب کارگر در این سه موضوع مخالف قوی حزب محافظه کار نیست. اگر قرار باشد دولت جدید مانند دولت قبل عمل کند و مثلا برای حل مشکلات اقتصادی به مالیات و ثروتمندان تکیه کند، به نظر نمی رسد که گلوله جادویی برای حل چالش ها داشته باشد. در هر صورت، نه گفتن به وضعیت موجود باعث شد که حزب کارگر به پیروزی درخشانی دست یابد.

این محقق موضوع نوسازی ناوگان هسته ای انگلیس را از دیگر موضوعات مهم در انتخابات اخیر برشمرد و گفت: این بازسازی صدها میلیارد پوند برای بریتانیا در این اقتصاد فقیر هزینه داشته است که بدون هیاهو در حال انجام است. به نظر می رسد که حزب کارگر نیز مشتاق رسیدگی به این مسائل است تا هزینه رهبری نظامی هسته ای را کنترل کند. مخالفان کیر استارمر معتقدند سیاست های او بیشتر شبیه سیاست های تونی بلر و نومحافظه کاران آمریکایی است. اما به نظر می رسد با تشکیل دولت چنین رویه ای امکان پذیر نباشد. شرایط فعلی به گونه ای نیست که استارمر بتواند دوران ناامیدکننده تونی بلر و گوردون براون را تکرار کند. با این حال، استارمر برای حل مشکلات اقتصادی و همدلی با مردم نیاز به تغییر سیاست های خود دارد.

یکی یکی از اشتباهات استارمر اخراج فیضه شاهین، یکی از اعضای حزب کارگر بریتانیا، به دلیل حمایت از مسئله فلسطین و مخالفت با اسرائیل بود. این موضوع منجر به شکسته شدن صدای حزب کارگر و از دست دادن کرسی شد.

در برخی مناطق، نامزدهای مستقل نیز توانستند آرا را به دست آورند که در نوع خود قابل توجه است. این پدیده در ماه های اخیر با پیروزی جورج گالووی آغاز شد که به نوبه خود به عنوان یک پدیده مهم در تقابل با سیاست احزاب کلاسیک دیده می شود. در این راستا افرادی که تمایلی به رای دادن نداشتند و سیاست های حزب حاکم را نمی پسندیدند به این مستقل ها رای دادند.

همچنین انتخاب جرمی کوربین، رهبر سابق حزب کارگر یکی یکی دیگر از نکات قابل توجه این انتخابات این بود که پس از خروج وی از حزب، مورد تحسین اعضای جدید حزب قرار گرفت و لابی اسراییلی، عربی و نومحافظه کاران سخت بر علیه او کار کردند و حتی برای جلوگیری از کاندیداتوری او ممنوعیتی صادر شد. در آن انتخابات او کرسی شمال لندن خود را حفظ کرد، این بار به عنوان نماینده مستقل. پیروزی او نشان داد که شخصیت و محبوبیت او محدود به رهبری حزب کارگر نیست و مردم به او اعتماد دارند.

تفرشی در پایان به رویکرد حزب کارگر در قبال ایران و احتمال اضافه شدن نام سپاه به لیست گروه های تروریستی پرداخت. رویکرد بریتانیا به ایران باید در چارچوب مسائل ملی و فراحزبی ارزیابی شود. تقریباً از زمان روی کار آمدن جیمز کلورلی به عنوان وزیر امور خارجه و در طول تغییرات کابینه و جایگزینی وی با دیوید کامرون در دولت ریشی سوناک، هر سه نفر مشتاق بودند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به لیست گروه های تروریستی اضافه شود. اما پس از بررسی اندیشکده‌ها و مؤسسات تحقیقاتی، در نهایت به این نتیجه رسیدند که اگرچه این اقدام برای برخی جنبش‌ها در بریتانیا مفید است، اما در نهایت به ضرر انگلیس است.

در اینجا لازم به ذکر است که مشکل کانادا با انگلیس متفاوت است، زیرا کانادا با ایران روابط سیاسی و دیپلماتیک ندارد، اما انگلیس دارد و در صورت اتخاذ چنین اقدام خطرناکی، ایران روابط خود را با انگلیس قطع خواهد کرد. چنین وضعیتی پیش می‌آید که در نهایت به نفع انگلیس نخواهد بود و منافع آن بیشتر آسیب می‌بیند.

ناگفته نماند که قرار دادن سپاه در فهرست گروه های تروریستی توسط آمریکا و کانادا اقدامی نمادین است و تأثیر مستقیم و محسوسی نخواهد داشت. هدف از این اقدام تحقیر و نفرت از ایران است. در همین حال، کلورلی و سوناک که ابتدا در این مورد توافق کرده بودند، در واقع با هم اختلاف نظر داشتند.

حزب کارگر نیز پیش از این تمایل خود را برای این اقدام ضد ایرانی اعلام کرده بود، اما من معتقدم که به دلیل نظر مدیران میانی وزارت خارجه، وزارت دفاع یا سازمان های امنیتی انگلیس که می گویند، نمی توان چنین اقدامی را به راحتی انجام داد. آنها تغییر نکرده اند و بیشتر به منافع استراتژیک توجه می کنند. علیرغم سخنان کایر استارمر، به نظر می رسد که چنین اقدامی حداقل در کوتاه مدت اتفاق نخواهد افتاد و مستلزم اختلافات زیادی در بریتانیا خواهد بود.

311311