پیشگیری از HIV یکی این یکی از مهمترین اهداف بهداشت عمومی در سراسر جهان است.
به گزارش ایسنا، ویروس HIV که عامل اصلی بیماری ایدز است، از طریق تماس جنسی محافظت نشده، سرنگ مشترک آلوده، تزریق خون غیربهداشتی و از مادر به کودک قابل انتقال است. با این حال، از طریق آگاهی، آموزش و اجرای استراتژی‌های موثر می‌توان به میزان قابل توجهی از شیوع آن جلوگیری کرد.
اقدامات پیشگیرانه شامل استفاده از وسایل حفاظتی مانند کاندوم، آزمایش منظم برای تشخیص و درمان زودهنگام، استفاده از داروهای پیشگیرانه (PrEP) و رعایت اصول بهداشتی در مناطق پزشکی و شخصی است. آموزش عمومی در مورد راه های انتقال HIV و مبارزه با انگ اجتماعی مرتبط با آن نیز نقش کلیدی در مهار گسترش این بیماری دارد.
با تاکید بر مسئولیت فردی و اجتماعی، گسترش دسترسی به خدمات بهداشتی و تقویت فرهنگ پیشگیری، می توان گام های موثری در جهت حفظ سلامت افراد و جوامع و به سوی جهانی بدون اچ آی وی برداشت.
دکتر کتایون طیری، کارشناس بیماری‌های عفونی و همکار اچ‌آی‌وی و مشاور فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: بیماری‌های اچ‌آی‌وی مختص هیچ طبقه، قشر یا گروه خاصی نیست یک بیماری عفونی است که در صورت وجود علت، هر بدنی ممکن است به آن مبتلا شود. از آنجایی که ویروس در گلبول‌های سفید و ترشحات جنسی یافت می‌شود و همه افراد در خون و ترشحات خود گلبول‌های سفید دارند، هرکسی که با ویروس تماس پیدا کند می‌تواند به HIV مبتلا شود.
وی افزود: مثل همه بیماری های عفونی یکی یکی از روش های پیشگیری، جلوگیری از ورود ویروس به بدن است. استفاده از سرنگ های یکبار مصرف برای تزریق و کاندوم در حین رابطه جنسی می تواند یکی از مهم ترین راه های پیشگیری از شیوع این بیماری باشد. یکی یکی از مهم ترین راه های پیشگیری از عفونت HIV، درمان افراد آلوده است. درمان دارویی با کاهش ویروس در خون و ترشحات به این معنی است که هیچ ویروسی حتی از طریق تماس تصادفی با خون و ترشحات این افراد قابل انتقال نیست.
دکتر طیری خاطرنشان کرد: بدیهی است که هر فردی که بیشتر در معرض خون و ترشحات جنسی باشد، در معرض خطر بیشتری برای تماس با ویروس و ابتلا به HIV است، اما این بدان معنا نیست که فقط این افراد به HIV مبتلا می شوند. بنابراین هر اقدامی که از تماس خون و ترشحات جنسی افراد جلوگیری کند می تواند احتمال ابتلا به HIV را کاهش دهد. مواردی مانند استفاده از سرنگ و سوزن یکبار مصرف و شخصی، استفاده از کاندوم در رابطه جنسی با افرادی که احتمال ابتلا به HIV بیشتر است، درمان بیماری های مقاربتی و درمان به موقع مادران باردار می تواند در این منطقه
مشاور فنی مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با تاکید بر دو نکته در خصوص پیشگیری خاطرنشان کرد: این دو نکته مهم را همیشه برای پیشگیری به خاطر داشته باشید: 1- مراقب سلامتی خود باشید تا از دیگران مریض نشوید. 2- مراقب باشید بیماری خود را به دیگران منتقل نکنید.
تماس معمولی روزانه منجر به انتقال ویروس نمی شود
وی تصریح کرد: به یاد داشته باشیم که اچ آی وی از طریق تماس های معمولی مانند اشتراک و یا اشتراک وعده های غذایی، سرفه، عطسه، دست دادن، در آغوش گرفتن، بوسیدن، اتوبوس سواری، تاکسی، استفاده از تلفن های عمومی و استفاده از سرویس های بهداشتی مشترک قابل انتقال است. حمام و توالت، استخرهای شنا، و نیش پشه یا سایر حشرات منتقل نمی شوند، بنابراین نیازی به جداسازی افراد مبتلا به HIV نیست.
نقش داروهای ضد رتروویروسی در مبارزه با ویروس HIV
وی تصریح کرد: درمان ضد اچ آی وی به نام داروهای ضد رتروویروسی مؤثرترین و مؤثرترین راه برای افزایش طول عمر بیماران است، اما به کنترل اپیدمی HIV نیز کمک می کند. بهبود کیفیت زندگی و طول عمر بیماران منجر به کاهش انگ و تبعیض ناشی از اچ آی وی می شود و از سوی دیگر با تاکید بر اهمیت درمان به عنوان پیشگیری، خطر انتقال HIV را کاهش می دهد. واضح است که خدمات پزشکی و پرستاری به ویژه درمان ضد رتروویروسی باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد تا اثربخش باشد.
وی تصریح کرد: اهداف درمان ضد رتروویروسی دستیابی به بار ویروسی مهار شده (دیگر قابل تشخیص نیست و در خون و ترشحات وجود ندارد)، حفظ عملکرد سیستم ایمنی بدن و بازگرداندن آن به حالت تقریباً طبیعی است. بنابراین برای بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر افراد مبتلا به اچ آی وی، کاهش مرگ و میر و ناتوانی ناشی از ایدز در میان افراد مبتلا به HIV و جلوگیری از انتقال HIV به دیگران که در مبارزه با اپیدمی HIV بسیار مهم است. و گفت: پس از شروع درمان معمولاً در 12 تا 24 هفته اول بار ویروسی به حد غیرقابل شناسایی می رسد و افراد باید بدانند که با استفاده منظم از دارو و ارجاع برای معاینات و آزمایشات لازم می توانند به وضعیت زندگی تقریباً طبیعی دست یابند. .
دکتر طیری گفت: اولین درمان دارویی و درمان به موقع با رعایت کامل درمان بهترین فرصت برای دستیابی به اهداف درمانی است. بر اساس ارزیابی آمادگی بیمار، تمام تلاش ها باید در جهت کوتاه کردن زمان بین تشخیص HIV و شروع درمان ضد رتروویروسی باشد. اثربخشی مناسب این داروها مستلزم رعایت کامل آن است. چسبندگی کم منجر به مقاومت دارویی می شود.
وی خاطرنشان کرد: درمان ضد رتروویروسی یک درمان مادام العمر است و سرکوب بار ویروسی با داروهای ضد رتروویروسی می تواند التهاب را کاهش داده و سیستم ایمنی بدن را فعال کند و در نتیجه سطح عوارض قلبی عروقی و آسیب به اندام های مختلف ناشی از عفونت طولانی مدت HIV را کاهش دهد.
وی افزود: داروها به صورت ترکیبی مناسب موجود است و اکثر مبتلایان به HIV با مصرف روزانه یک یا دو عدد قرص/کپسول و بدون عوارض جدی درمان می شوند. در مراکز مشاوره بیماری های رفتاری داروها به صورت رایگان ارائه می شود.
عفونت ها و بیماری های مرتبط با HIV
در مورد عفونت ها و بیماری های مرتبط با HIV، دکتر. طیری: این بیماری ها را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد. گروه اول، بیماری‌های ناشی از عدم آگاهی از عفونت HIV، عدم استفاده از دارو یا داروی ناکافی به دلیل پایبندی ناکافی، عفونت‌های فرصت‌طلب نامیده می‌شوند، اگرچه زمانی که درمان ضد رتروویروسی ارائه می‌شود، عفونت‌های فرصت‌طلب نیاز به عفونت‌های فرصت‌طلب دارند و در نتیجه باعث کاهش قابل توجه ناراحتی می‌شوند. اما تشخيص و درمان صحيح بيماري‌هاي فرصت‌طلب و شرايطي كه ايجاد مي‌كنند همچنان بخش مهمي از خدمات پرستاري است.
این متخصص بیماری‌های عفونی و جامعه اچ‌آی‌وی ادامه داد: زمانی که افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی با دریافت داروهای منظم و مؤثر ضمن کنترل بار ویروسی موجود در خون و ترشحات، با داروهای ضدرتروویروسی درمان شوند، سیستم ایمنی بازسازی و بهبود می‌یابد که فرصت‌طلبی از ایجاد عفونت در آن جلوگیری می‌کند. افراد با این حال، با هر شرایط بالینی در این گروه، همیشه باید احتمال ابتلا به سل را در نظر گرفت، زیرا این یک عفونت فرصت طلب است که می تواند به اشکال مختلف در فرد در هر مرحله از بیماری HIV رخ دهد.
وی بیان کرد: گروه دوم بیماری هایی هستند که به دلیل راه های رایج انتقال با اچ آی وی، احتمال سرایت به افراد مبتلا به HIV وجود دارد. به همین دلیل فرد باید همیشه از نظر این بیماری ها غربالگری شود. مهم ترین بیماری های همراه عبارتند از هپاتیت ویروسی B و C.
خاطرنشان می شود که روش های مناسبی برای پیشگیری و درمان این گونه بیماری های همراه وجود دارد و لازم است همه افراد مبتلا به HIV از نظر این بیماری ها غربالگری شوند و در صورت لزوم درمان شوند. این موضوع بسیار مهم است زیرا ممکن است فرد تحت درمان ضدرتروویروسی عالی باشد و بیماری اچ آی وی تحت کنترل باشد، اما سایر بیماری های همراه منجر به عوارض جدی و حتی تهدید کننده زندگی می شود. این خدمات به افراد مبتلا به HIV در مراکز مشاوره سلامت رفتاری ارائه می شود.
به گزارش وبدا، امسال به مناسبت روز جهانی پیشگیری از ایدز در 20 سالگی آزمایش اچ آی وی نیز می دهم. آبان تا 20 آذر 1403 در سراسر کشور برگزار می شود.
