به گزارش خبرگزاری بازتاب آنلاین به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیت الله سید روح الله خاتمی از علما و شخصیت های برجسته انقلاب اسلامی ایران بود. وی در شهر یزد در اردکان به دنیا آمد و در دوران تحصیل به نجف و قم سفر کرد و از محضر اساتیدی چون آیت الله سید حسین طباطبایی بروجردی و امام خمینی (ره) بهره برد. آیت الله خاتمی در دهه های قبل از انقلاب اسلامی، با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی ایران، به تدریج وارد جنبش ها و مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی شد. او از یاران نهضت امام خمینی (ره) بود و نقش برجسته ای در نشر معارف و اهداف انقلاب اسلامی به مردم داشت. به این ترتیب چگونه یکی وی به عنوان یکی از نمایندگان اصلی امام خمینی (ره) در استان یزد فعالیت های چشمگیری انجام داد و توانست مردم را به مقاومت در برابر رژیم شاهنشاهی تشویق کند.
[…] پس از پیروزی انقلاب، آیت الله خاتمی به عنوان نماینده امام خمینی (ره) در استان یزد منصوب شد. […] آیت الله خاتمی یکی وی عضو مجلس خبرگان رهبری بود. این مجلس مسئولیت مهم انتخاب و نظارت بر رهبری جمهوری اسلامی را بر عهده دارد. آیت الله خاتمی به عنوان نماینده مردم یزد در این مجلس نقش موثری داشت و در تصمیم گیری های جمهوری اسلامی ایران نقش داشت.
در ادامه به بررسی اسنادی از زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله روح‌الله خاتمی می‌پردازیم:
محبوبیت و نفوذ اجتماعی
در این سند آمده است که آیت الله روح الله خاتمی در کنار آیت الله شیخ محمد صدوقی از روحانیون تأثیرگذار یزد و اردکان بوده است، به طوری که یکی یکی از نمایندگان مجلس به نام منوچهر یزدی که احساس می کند به دلیل خروج از حزب رستاخیز دیگر نمی تواند در مجلس حضور داشته باشد، برای کسب محبوبیت اجتماعی به این دو چهره روی می آورد.
گزیده ای از متن سند:
«وقتی در تاریخ 37/5/24 با شیخ محمد صدوقی تماس گرفتم، ایشان توضیح دادند که صبح با آقای خاتمی در اردکان تماس گرفتم و قول دادیم در بیت معظم له صحبت کنیم. حالا می خواستم ببینم ایشان و شیخ محمد صدوقی رسیده اند یا خیر یزدی اضافه کرد که دوباره تماس می گیرد.
نظریه یکشنبه: همانطور که قبلا ذکر شد یکی یکی از روحانیون علیه حکومت در یزد و شیخ روح الله خاتمی یکی آنها از جمله روحانیون مخالف دولت اردکان هستند که سوابق آنها در سال 312 نیز موجود است و از آنجایی که منوچهر یزدی معتقد است به دلیل فرار اخیر از حزب رستاخیز در اردکان شکست خورده است، احتمالاً او دو روحانی مورد درخواست را کشته است. کمک به جلب افکار عمومی
اسناد نبرد
آیت‌الله روح‌الله خاتمی از روحانیون مبارز و انقلابی بود که به دلیل مبارزات و فعالیت‌هایش در گزارش‌های ساواک بارها نام برده می‌شد. در زیر دو سند از مبارزات وی که به نقش وی در تظاهرات خیابانی و عمومی و متعاقباً تلاش ساواک برای کنترل وی از طریق نزدیکانش اختصاص دارد، بررسی می شود:
گزیده ای از متن سند:
1 – صبح و عصر روز 17 اردیبهشت ماه 1391 پس از پایان جلسه مجلس، به اصطلاح قربانیان حوادث اخیر شهر یزد در اردکان، حدود دو هزار نفر در خیابان های این شهر تظاهرات کردند. با سر دادن شعار «ما خونمون یا مرگمون ریخته یا خمینی میره تظاهرات بدون درگیری و خسارت به پایان رسید».
2- در تاریخ 14/05/13 و 37/14. عده ای (حدود دو تا سه هزار نفر) از اهالی اردکان، یزد و میبد در جلسه ای که برای آسیب دیدگان حوادث اخیر در مسجد دوزازده امام میبد برگزار شد و پس از پایان جلسه در ساعت 14 بعد از ظهر برگزار شد، شرکت کردند. در مقابل مسجد مردم در خیابان های میبد تجمع کردند و شعارهای ضد ملی سر دادند، برخی نیز سنگ پرتاب کردند |…| شیشه های بانک های صادرات، تهران و ملی را شکستند که با دخالت ماموران ژاندارمری متفرق شد. همچنین در این تظاهرات شیخ محمد صدوقی، شیخ محمد ابراهیم شکروی (اعرافی)، شیخ فاضل ده آبادی، شیخ بنی پور، شیخ طالب مهرجردی و روح الله خاتمی شرکت داشتند.
این سند که با مضمون «خنثی سازی اقدامات روحانیت تندرو» پخش می شود، به اقدامات پیشگیری و کنترل ساواک علیه روحانیون متنفذ اشاره می کند. این سند پس از بررسی اقدامات انجام شده علیه شیخ محمد قدوسی به بحث روح الله خاتمی می پردازد. گزیده ای از متن سند:
«ب: سید روح الله خاتمی روحانی، ساکن شهرستان اردکان
در مورد آخوند مذکور اقدام شده است یکی با موارد فوق از دوستان نزدیک و مورد اعتماد ایشان تماس گرفته و به مصلحت کشور توجیه و هدایت شود تا نتیجه اقدامات معمول متعاقباً به اطلاع ایشان برسد و همچنین با توصیه شیخ محمد مذکور. صدوقی مراسم تشییع پیکر فوتی حادثه اردستان. [سند مخدوش] از احضار وضعیت به شماره ۲۶۶/۳۹۸۵/ح ۳۷/ن/۳۷ اطمینان دارم.
آیت الله خاتمی بر اثر عارضه سکته قلبی در یزد و در منزل خود درگذشت. وی سال ها به عنوان نماینده امام خمینی (ره) در استان یزد فعالیت می کرد و مردم یزد با ایشان ارتباط بسیار نزدیک داشتند. پس از رحلت آیت الله خاتمی، حضرت امام خمینی (ره) با صدور پیامی مقام علمی و اخلاقی ایشان را گرامی داشتند. امام خمینی در بخشی از این پیام او را «یکی وی از وی به عنوان روحانی پاک و خدمتگزار یاد کرد و از وی به عنوان فردی که در تمام عمر در خدمت اسلام و انقلاب بود یاد کرد. امام خمینی (ره) نیز فقدان ایشان را ضایعه ای بزرگ برای حوزه های علمیه و مردم یزد توصیف کردند.
۲۵۹