صداوسیما به عنوان بزرگترین تولیدکننده سریال کشور، سالانه به طور میانگین حدود 30 سریال داستانی تلویزیونی را روی آنتن می برد که از نظر ابعاد موضوعی و موضوعی اهمیت ویژه ای دارند. تعداد زیادی از این آثار محصولی با موضوعات ملی و استراتژیک هستند که گاهاً فقط در سازمان صدا و سیما امکان ساخت آن وجود دارد و برخی از این آثار نیز محصولات ملودرام یا کمدی با مضامین سنتی هستند که در بسترهای VOD نیز یافت می شوند.
به گزارش ایسنا، در سه سال گذشته حدود 90 سریال تلویزیونی در کارنامه شبکه های سیما دیده می شود که از اواسط سال 1400 و تغییر مدیریت رسانه ملی پخش شده است.
واکاوی این آثار نشان می دهد که مجموعه مضامین انقلاب، دفاع مقدس و مقاومت با 22 اثر، برجسته ترین مقوله موضوعی در بین سریال های تلویزیونی به شمار می رود که در این میان مضمون قهرمانان ملی با هشت سریال «آتش در گلستان»، «ترور» به چشم می خورد. «خط» مقدم، «راز نطامم»، «رزخون»، «سنجرخان»، «عاشورا» و «نام ها» بیش از سایرین در تلویزیون حضور داشته اند. موضوعات
همچنین نوع دفاع مقدس با 6 سریال «تنکخورها»، «خط مقدم»، «روزی روزگاری برادر»، «زیرخاکی 3»، «عاشورا» و «مسافران شهر» دومین موضوع فرعی این دسته است. از دیگر سریال های شاخص این دسته می توان به «سوران» و «حبیب» اشاره کرد. بیشتر این آثار از شبکه یک پخش شد و تعداد کمی از آنها از شبکه دو، سه یا پنج پخش شد.
البته برخی از محصولات این دسته موضوعی سریال های اپیزودیک مانند «جورچین» هستند که در هر قسمت به یک موضوع می پردازند و عموماً در گروه سریال های اجتماعی قرار می گیرند.
گستره موضوعات امنیتی و پلیسی سومین موضوع پرتکرار سریال های تلویزیونی است. در این دسته گروه بزرگی از سریال های جاسوسی به چشم می خورد که در سال های اخیر از نظر کمی رشد چشمگیری را تجربه کرده اند.
11 سریالی که با موضوع توطئه های مختلف امنیتی پخش شد عبارتند از: «ترور»، «تمام رخ»، «راز ناتمام»، «خانه»، «روز خون»، «عملیات رعد»، «غریبه»، «گروهبان» «شهباز»، «مهرمانه» و «هفت سر اژدها». در این گروه آثار دیگری چون «اختاپوس» و «بازپرس» نیز به چشم می خورد. با یک تفاوت چشمگیر اکثر سریال های امنیتی و پلیسی به شبکه سه رسیده است.
مشاهده می شود که برخی از آثار مانند «روز خون»، «ترور» و «راز ناتمام» از آنجایی که دو مضمون را به صورت پررنگ دنبال می کنند، در دو مضمون قرار گرفته اند.
در این قسمت جدول مربوط به پرتکرارترین موضوعات سریال های تلویزیونی را مشاهده می کنید:
موضوعات مرتبط با خانواده، ازدواج و فرزندآوری با 10 اثر از پرتکرارترین موضوعات سریال های تلویزیونی در سه سال اخیر است. از جمله این آثار می توان به «تب»، «برف بی صدا می بارد»، «دردسرهای شیرین»، «پشت پرده» و «تازه وارد» اشاره کرد.
به شکلی جالب اینکه در سه سال اخیر رسانه ملی هفت سریال در مورد پدیده‌های طبیعی پخش کرده است که البته پنج سریال آن مختص شیوع ویروس کرونا است. «رعد» درباره سیل نوروزی 2018، «طعم طمع» درباره خشکسالی اصفهان و پنج سریال «آزادی مشروط»، «باران می‌بارد»، «بیست کووید»، «موج اول» و «همه‌گیری» درباره کرونا این آثار را تشکیل می‌دهند. می دهند
پس از این آثار می توان به موضوعات عاشورایی اشاره کرد که در هفت سریال تلویزیونی دیده می شود. در این ایام سه عنوان «جرس»، «کاتب اعظم» و «اشق کوفی» درباره متن وقایع عاشورا، دو عنوان «رحیل» و «شب آخر» درباره عزاداری محرم و دو عنوان «طوبی» و «نجلا 2» منتشر شده است. درباره اربعین پخش شدند.
از دیگر موضوعات نسبتا پرتکرار سریال های تلویزیونی می توان به موضوع اقوام اشاره کرد که شامل سه سریال «پشت صحنه» و فصل چهارم و پنجم «نون خا» می شود.
در اتفاقی جالب، بیمه نیز موضوع اصلی سه مجموعه تلویزیونی «پلاک 13» و دو فصل از «چشمبندی» بوده که البته این محصولات با حمایت اسپانسرها ساخته شده است.
به جز موضوعات ذکر شده، سایر موضوعاتی که در مجموعه های تلویزیونی سه سال اخیر بوده اند، زیاد تکرار نشده اند. از جمله این آثار می توان به «رستگاری» با موضوع مرگ آگاهی، «خانه روشنا» با موضوع وقف و «قصه های صندوق» با موضوع انتخابات اشاره کرد.