اعمال انسان از قبیل کار و تولید اقتصادی، هنر و خلق زیبایی، آموزش و تولید علم اصیل، ارتباطات اجتماعی مبتنی بر احساسات و عواطف و اعمال قدرت و سیاست، اهدافی مرتبط با ارضای نیازهای فردی و خیر عمومی دارد. در جایگاه هماهنگ اما در میان همه، سیاست در درجه اول مسئول تحقق «خیر مشترک» است.
– رفاه جمعی به چه معناست؟ من بدون ورود به بحث فنی و جزئی از رفاه جمعی، بهزیستی جمعی را نتیجه ثبات سه مقوله مهم زندگی اجتماعی می دانم. این سه عبارتند از: امنیت، تفاهم و رفاه. به هر سه صفت “پایدار” اضافه می کنیم. امنیت پایدار، درک پایدار و رفاه پایدار. اینها سه پایه اصلی خیر جمعی هستند. هر کدام را با جزئیات بیشتری توضیح خواهم داد.
امنیت پایدار: امنیتی که از قدرت امنیتی نظامی، قدرت اقتصادی برای پشتیبانی پایدار از قدرت نظامی، و قدرت اطلاعاتی و ظرفیت دیپلماتیک برای پیگیری مقرون به صرفه ترین و خشن ترین ابزار برای تامین و تضمین امنیت ناشی می شود. امنیت پایدار محصول ترکیب متوازن قدرت نظامی، قدرت اقتصادی، ظرفیت اطلاعاتی و اقدام دیپلماتیک-سیاسی است.
درک پایدار: مشخصه هر جامعه ای درگیری ها و کشمکش های داخلی سیاسی و اجتماعی در سطوح و زمینه های مختلف است. جوامع مکانیسم‌هایی برای تعدیل درگیری‌های رقابتی، مدیریت آنها بدون خشونت و تبدیل رقابت‌ها و درگیری‌ها به مصالحه و همزیستی سازنده هستند. تفاهم به معنای فقدان اختلاف و تضاد نیست، بلکه به معنای توانایی یافتن و ایجاد گزینه های غیرخشونت آمیز برای کاهش اختلافات و رقابت است.
رفاه پایدار: انسان ها موجوداتی مادی هستند که می توانند با آب، غذا، پوشاک، مسکن و سایر امکانات کافی زندگی کنند و شاد باشند. برای رفع این نیازهای زندگی، رفاه در فعالیت اقتصادی، ظرفیت تولید، توانایی نوآوری، توسعه تجارت با سایر افراد (کشورها)، ایجاد ثروت و درآمد و توسعه فناوری مورد نیاز است.
– اگر «بهزیستی جمعی» ایرانیان را در دستیابی به امنیت پایدار، درک پایدار و رفاه پایدار در نظر بگیریم، شواهد جدی حاکی از آن است که هر سه مقوله در معرض خطر هستند. بیایید با رفاه پایدار شروع کنیم. اقتصادی با تورم در محدوده 40 درصد، بیش از یک دهه متوسط رشد اقتصادی نزدیک به صفر، بدون دسترسی پایدار به فناوری جهانی، تحت تحریم و مواجهه با بحران‌های شدید زیست‌محیطی، نه در وضعیت رونق است و نه با تداوم آن. وضعیت موجود، چشم انداز رفاه است. او پایدار است.
– تفاهم پایدار نه وضعیت فعلی دارد و نه چشم انداز خوبی. در یک جامعه قطبی شده، یک سال از آخرین اعتراضات چند ماهه می گذرد. سطح درگیری ها و رقابت های سیاسی در آنجا به حدی است که سه رئیس جمهور قبلی به نحوی از حضور در سیاست منع شدند و حتی از عکسبرداری نیز منع شدند. و انتخابات به عنوان سازوکار اصلی دستیابی به تفاهم به بن بست رد صلاحیت و نرخ مشارکت پایین رسیده است و نمی تواند مدعی داشتن سازوکارهایی برای ایجاد تفاهم پایدار باشد.
ظهور و حفظ امنیت پایدار مستلزم سطح بالایی از شکوفایی اقتصادی (برای تامین مالی نیازمندی های امنیتی و نظامی) و سطح بالایی از درک پایدار داخلی با نیت بسیج اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برای مقابله با ناامنی مرزها و تهدیدات برای رفع است. بدون سطوح بالای رفاه و رفاه پایدار، امنیت نظامی را می‌توان برای سال‌ها حفظ کرد، اما ثبات امنیتی بدون درک و رفاه پایدار طولانی نخواهد بود.
– باید هشدار داد که منافع عمومی نیز در میان مدت در معرض خطر است. برای من، رفاه جمعی با امنیت، تفاهم و رفاه پیوند خورده است و ترجیح می‌دهم آنها را سه ضلع مثلث بدانم که بهزیستی جمعی در فضای بسته بین این سه ضلع به دست می‌آید.
– خطر بزرگ از دست دادن خطر جمعی (بیش از آنچه تاکنون از دست رفته است) و سقوط در یک فاجعه جمعی بزرگ و وحشتناک وجود دارد که می تواند همه را تحت تأثیر قرار دهد – از مردم عادی گرفته تا روشنفکران، فعالان اقتصادی و سیاسی و اکثر حاکمان دیگر. ما فراخوانده شده‌ایم که مکانیسم‌های کنونی زوال منافع مشترک را بررسی کنیم.
– هر عمل و عملی در ایران امروز به نسبت سهم آن در تحقق رفاه جمعی و یا تأثیر آن در افول رفاه جمعی قابل ارزیابی است که به آن سیاست یا حماقت یا شاید خیانت می گویند.
بیشتر بخوانید:
216216