عفونت گوش میانی یکی یکی از شایع ترین عوارض در کودکان و شایع ترین دلیل مراجعه کودکان به پزشک است. وقتی فرزندشان به دلیل عفونت ویروسی گوش درد دارد، بسیاری از والدین آن را یک عارضه پیش پا افتاده می دانند و معتقدند که خود به خود بهتر می شود. در حالی که عفونت گوش در کودکان، اگر طولانی شود، می تواند منجر به مشکلات بسیاری از جمله کم شنوایی دائمی، گسترش عفونت و مشکلات گفتاری در کودکان شود.
به گزارش همشهری آنلاین، برخی از والدین با مشاهده عفونت گوش، به طور تصادفی به فرزندان خود آنتی بیوتیک می دهند. برخی افراد خودسرانه آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک برای درمان عفونت گوش کودک را قبل از پایان دوره درمان قطع می کنند. مشکلی که می تواند برای کودک مشکلات زیادی ایجاد کند و تا آخر عمر با او باقی بماند.
چرا گوش کودک چرک می کند؟
عفونت گوش در کودکان می تواند علل مختلفی داشته باشد که عمده ترین و شایع ترین آن عفونت های تنفسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و …)، آلرژی های فصلی، ضعف سیستم ایمنی، قرار گرفتن در معرض دود سیگار، عدم توجه به مراقبت های بهداشتی و غیره است.
مایعات داخل گوش از قسمت شیپوری گوش جاری می شود و زمانی که این قسمت از گوش میانی به دلیل وجود باکتری و ویروس مسدود می شود، عفونت گوش رخ می دهد که اغلب با درد همراه است. مایع به اصطلاح پشت پرده گوش گیر می کند و نمی تواند به درستی از طریق شیپور استاش تخلیه شود. شیپورهای استاش راه های باریکی هستند که از گوش میانی تا پشت حلق و پشت مجاری تنفسی بینی امتداد دارند.
عفونت گوش در بزرگسالان نیز اتفاق می افتد، اما به گفته خود پزشکان، بیشتر در کودکان رخ می دهد. از هر 6 کودک تقریباً 5 کودک در سن 3 سالگی دچار عفونت گوش می شوند. بنابراین بهتر است والدین بیشتر درباره این عارضه مطالعه کنند و اطلاعات خود را افزایش دهند تا در صورت مشاهده علائم، آن را نزد پزشک متخصص ببرند.
عوارض عفونت طولانی مدت گوش
پزشکان می گویند که هیچ درمان خاصی برای عفونتی مانند سرماخوردگی وجود ندارد و اگر استراحت کنید و از نوشیدن مایعات داغ خودداری کنید، کودک ظرف چند روز بهبود می یابد. اما اگر سرماخوردگی با عفونت گوش همراه باشد، والدین باید کودک را نزد پزشک کلینیک ببرند. زیرا طولانی شدن این عارضه و عدم درمان به موقع می تواند عواقب ناگواری برای کودک داشته باشد; پیامدهایی مانند کم شنوایی موقت یا دائمی، اختلالات گفتاری و یادگیری کودک در سنین حساس رشد، ناشنوایی، گسترش عفونت و عفونت های مکرر.
دکتر علی محمد اصغری، متخصص گوش و حلق و بینی و گوش می گوید: عفونت گوش علاوه بر گوش درد و کم شنوایی می تواند باعث درد چشم، فک و دندان درد نیز شود. در همین حال، عفونت های بزرگتر در گوش میانی می تواند به بافت جمجمه، از جمله مغز، گسترش یابد و منجر به مننژیت شود.
این پزشک می‌گوید: در بسیاری از موارد مایع پشت پرده گوش جذب می‌شود و مشکل عفونت گوش خود به خود برطرف می‌شود، اما در کودکانی که به مدت طولانی – مثلاً بیش از 4 ماه – باقی می‌مانند، می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیر جدی بر روی آن بگذارد. شنوایی کودک و سایر مشکلات رخ می دهد.
این متخصص گوش تاکید می کند: به همین دلیل والدین باید حتما بعد از فصل سرما شنوایی فرزند خود را آزمایش کنند. مثلا ببینه شنواییش تحت تاثیر قرار نمیگیره؟ آیا هنگام تماس پاسخ می دهد؟ آیا اصرار نمی کند که صدای تلویزیون را برایش زیاد کنند؟ اگر این موارد را داشته باشد یعنی مشکل شنوایی دارد و باید در اسرع وقت به متخصص اطفال مراجعه کند.
آیا عفونت گوش علائمی دارد؟
مهمترین علامت عفونت گوش میانی درد است تیر گوش درد می کند، اما کودکان زیر 2 سال نمی توانند صحبت کنند و گوش درد خود را برای والدین خود توضیح دهند. حتی بسیاری از کودکانی که می توانند صحبت کنند نمی توانند آن را بیان کنند زیرا هنوز قادر به بیان و درک درد خود نیستند. با این حال، عفونت گوش علائمی دارد که والدین با کمی هوشیاری متوجه آن می شوند. علائمی مانند انسداد گوش، کاهش شنوایی در کودک، مشکل در شنیدن یا پاسخ به صداها، زنگ زدن یا زنگ زدن در گوش، مشکل در خواب، در برخی موارد تب، سردرد، از دست دادن اشتها، خاراندن مداوم گوش، گریه و در برخی موارد. موارد خارج شدن مایع از گوش .
کودکان زیر یک سال معمولاً با گریه بلند، کشیدن گوش‌ها، لمس گوش‌ها و تجربه بی‌خوابی، مشکلات گوش خود را گزارش می‌کنند. بنابراین والدین باید باهوش باشند و علائم را دریابند.
این کارهای مختلف را انجام ندهید
پزشکان تاکید می کنند که اگر متوجه شدید که کودکتان علائم عفونت گوش دارد، نباید چند کار را انجام دهید: 1. به طور تصادفی به او آنتی بیوتیک ندهید. زیرا این عارضه گاهی بدون نیاز به آنتی بیوتیک برطرف می شود. علاوه بر این، مصرف نادرست آنتی بیوتیک ها آسیب ها و عوارض زیادی را در پی دارد که مهم ترین آنها ایجاد مقاومت دارویی است.
2. مصرف آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک را بطور تصادفی قطع نکنید.
3. کودک خود را با داروهای خانگی درمان نکنید.
4. تصور نکنید که کودک با گذشت زمان و بدون کمک پزشک بهتر می شود.
اگر علائم عفونت گوش را در کودک خود مشاهده کردید – حتی اگر به آن مشکوک هستید – بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. فقط پزشک می تواند عفونت گوش را از طریق معاینه تشخیص دهد. اگر نزد پزشک نروید و عفونت همچنان ادامه داشته باشد، ممکن است کودک شما عوارض ذکر شده در بالا را تجربه کند. از کم شنوایی تا مننژیت.
دکتر اصغری متخصص گوش و حلق و بینی می گوید: معمولا درمان کامل عفونت گوش حدود دو هفته طول می کشد. اما بسیار مهم است که کودک پس از اتمام دوره درمان دو هفته ای مجددا توسط پزشک معالج معاینه شود تا در صورت لزوم درمان ادامه یابد. برای برخی از کودکان، عفونت گوش مدت زمان بیشتری طول می کشد تا بهبود یابد.
