از جابجایی مرزهای سهم خواهی تا انتظار برای خروجی

عصر ایران – همان طور که محمدجواد ظریف گفته بود، اکثر پیش بینی ها و گمانه زنی ها درباره ترکیب کابینه پزشکیان خلاف واقع بود و رئیس جمهور، با ارائه اسامی وزرای پیشنهادی همگان را شگفت زده کرد؛ تقریباً کسی انتظار چنین فهرستی نداشت، احتمالاً تا یکی روز پیش، حتی خودش!

نکات زیر در این باره قابل ذکر است:

1 – هر چند جوانگرایی به خودی خود، ارزش نیست ولی با توجه به دستورالعمل پزشکیان برای انتخاب وزرای دولت چهاردهم که در آن آمده بود 60 درصد گزینه های پیشنهادی زیر 50 سال باشند، انتظار می رفت متوسط سنی کابینه در همین حدود باشد ولی کابینه پیشنهادی، با متوسط سن 60 سال، مسن ترین کابینه جمهوری اسلامی شده است. باید دید غلبه تجربه گرایی بر جوانگرایی چه نتیجه ای خواهد داشت؟

2 – مخالفان پزشکیان در دوران تبلیغات می گفتند که او می خواهد دولت سوم روحانی را تشکیل دهد. امروز مشخص شد که سهم وزرای دولت رئیسی از تعداد وزرای دولت روحانی در دولت جدید بیشتر است: سه وزیر اطلاعات، نیرو و دادگستری از دولت رئیسی آمده اند دو 2 وزیر ارشاد و میراث فرهنگی از وزیران روحانی بوده اند!

3 – معرفی احمد دنیا مالی برای وزارت ورزش و جوانان هم با بازنشر تصاویری از توئیت و رأی او در انتخابات اخیر جنجالی شده است: عکسی از رأی او که نام قالیباف بر روی آن نقش بسته بود و توئیتی که با کنایه به کاندیداتوری پزشکیان نوشته بود: نه به دولت مرعوب ، نه به دولت مسدود.

حالا قرار است همین فردی که نه تنها به رقیب رای داده که به رئیس جمهور کنونی نیز تاخته و دولت او را پیشاپیش نکوهیده، عضو کابینه باشد!
حضور او در فهرست وزرای پیشنهادی، مرزهای سهم خواهی و سهم دهی را فرسنگ ها جابجا کرده است.

4 – پزشکیان این انتظار را ایجاد کرده بود که سهم زنان و اهل سنت در کابینه، جدی باشد ولی تنها یک خانم در فهرست پیشنهادی او جا دارد و کسی از اهل سنت نیست. یادمان هست وقتی ظریف در آن برنامه تلویزیونی گفت که زن بودن و اقلیت مذهبی بودن امتیاز مثبت است، اصولگرایان چقدر بر او تاختند!

5 – اصولگرایانی که در دوران انتخاب وزرا، مدام بر طبل “وفاق ملی” می کوبیدند، با همین شعار سهم قابل توجهی از دولت اصلاح طلب پزشکیان را نصیب خود کردند. البته یادمان هست که وقتی خودشان بر سریر دولت بودند، اصلاح طلبان را به ده فرسنگی پاستور هم راه نمی دادند و در میان خودشان هم قائل به خالص سازی بودند.

راستی حالا که قائل به وفاق ملی شده اند در سایر قوا و نهادهای تحت کنترل شان نیز آن را عملی خواهند کرد؟ چنین به نظر نمی رسد!

6 – گزینه هایی مانند صالحی امیری، عراقچی، همتی، صادق، صالحی، هاشمی، سیمایی و نوری از نقاط قوت کابینه اند که نباید از کنارشان با بی اعتنایی گذشت.
بیم آن می رود همین چند نفر نیز با مانع رأی اعتماد مواجه شوند. اگر چنین باشد، پزشکیان مغلوب بازی اصولگرایان خواهد شد زیر تحلیل این است که برای عبور سالم کابینه از مجلس، تن به سهمی دهی داده است و اگر سهم را بدهد و یاران اصلی اش را بزنند، بازی از همین اول خراب می شود.

7 – محدودیت های پزشکیان برای تعیین کابینه، برای همگان عیان است. با این حال، او نمی تواند به استناد محدودیت ها و معذوریت ها از زیر بار مسوولیت کابینه اش شانه خالی کند.

رأی دهندگان به او نیز شرط نکرده بودند که چه کسی وزیر بشود چه کسی نشود. آنها و نیز اکثر کسانی که در انتخابات مشارکت نکردند چند مطالبه جدی و آشکار داشتند که اصلی ترین شان این هاست: بهبود اوضاع اقتصادی به حدی که مردم ایران دارای معیشتی عادی شوند ، اصلاح روابط خارجی کشور و کاهش موثر تحریم ها و گشایش های اجتماعی در زمینه هایی مانند زنان و اینترنت و رسانه ها.

می دانیم که تحقق این مطالبات بحق، جز با تعامل دولت با بخش های دیگر حکومت و سایر بازیگران سپهر سیاسی ایران میسر نیست. پزشکیان نیز که سال ها در دولت و مجلس بوده، به خوبی با مناسبات قدرت آشناست. ترکیب کابینه را حمل بر بده بستان او برای تحقق خواسته های مردم می کنیم.
مردم از پزشکیان نتیجه کار را می خواهند، حالا چه با این کابینه و چه با هر ترکیب دیگری. بنابراین فراتر از ترکیب کابینه، باید منتظر خروجی باشیم.

اگر این تعامل ثمربخش باشد و به تحقق خواسته های اکثریت مردم منتهی شود که پیروزی همگانی دولت و ملت و نظام تحقق پیدا می کند. در غیر این صورت، نه تنها پزشکیان و دولتش از بین می روند، بلکه تتمه سرمایه اجتماعی موجود نیز بر باد می رود و شکست همگانی کشور را با هر آنچه در آن است، در بر می گیرد.