اردوغان در نخجوان؛ عواقب سفر یک روزه

افشار سلیمانی*

رجب طیب اردوغان با دعوت رسمی الهام علیو** همتای آذربایجانی وی روز گذشته یک سفر تجاری رسمی به نخجوان داشت و در فرودگاه نخجوان مورد استقبال رئیس جمهور آذربایجان قرار گرفت.

در این سفر پس از گفتگوهای خصوصی و علنی با حضور هیئت های دو طرف، چندین سند همکاری مهم امضا شد، روسای جمهور دو کشور مجتمع نظامی- صنعتی بازسازی شده نخجوان را افتتاح کردند و عملیات احداث خط لوله گاز ترکیه را از محل سکونت آغاز کردند. منطقه اغدیر آنها نخجوان را به زمین زدند و با خبرنگاران صحبت کردند.

اسناد امضا شده عبارتند از:

1- یادداشت تفاهم بین جمهوری ترکیه و جمهوری آذربایجان در مورد پروژه ساخت راه آهن قارص – نخجوان

2- موافقت نامه همکاری دولت جمهوری ترکیه و دولت جمهوری آذربایجان برای احداث ساختمان های مسکونی، مدارس ابتدایی، مهدکودک ها و مراکز فرهنگی در استان قهرمان مراس ترکیه.

3- یادداشت تفاهم در مورد ادامه همکاری های موجود بین وزارت انرژی و منابع طبیعی ترکیه و وزارت انرژی آذربایجان در زمینه انرژی الکتریکی

اظهارات کلیدی الهام علیو در دیدار با اردوغان:

نخجوان قدیمی ترین کشور آذربایجان است. متأسفانه سنگزور غربی در سال 1920 توسط مقامات شوروی از آذربایجان جدا شد و ارتباط جغرافیایی بین بخش عمده آذربایجان و نخجوان قطع شد.

زمانی که ارمنستان شروع به اتخاذ سیاست تهاجمی علیه آذربایجان کرد، آنها ادعاهای ارضی علیه نخجوان داشتند. در اینجا هم جنگ سختی رخ داد. در آن زمان نخجوان پیشرو بود.» حیدر علیو پسر بزرگ آذربایجان – رئیس جمهور نخجوان بود – دشمن را به جای خود نشاند و توانست از کشورش محافظت کند.

«از آنجایی که انرژی نخجوان از بیشتر مناطق آذربایجان می آمد، ارمنستان تمام خطوط برق و گاز را در آن زمان قطع کرد و نخجوان عملاً در محاصره بود: بدون برق، بدون گاز، زمستان بسیار سرد بود و نخجوان برای مدت طولانی بدون گاز زندگی کرد. سال ها. انجام داد.”

اما طبق قراردادی که در سال 2005 با جمهوری اسلامی ایران منعقد شد، تامین گاز از ایران به نخجوان از طریق مبادله تضمین شده بود. نخجوان از طریق خط دوم.

اگر سه سال پیش در نتیجه جنگ دوم قره باغ در 23 آوریل سال جاری با ایجاد گذرگاه مرزی در مرز آذربایجان و ارمنستان به اشغال خود پایان دادیم، تمامیت ارضی خود را تا لاچین به طور کامل احیا کرده ایم. ما به طور کامل حاکمیت خود را تضمین کرده ایم و بازسازی را انجام داده ایم.

در نتیجه اقدامات ضد تروریستی انجام شده در کمتر از 24 ساعت، ارتش ارمنستان مستقر غیرقانونی در خاک آذربایجان تسلیم شد، شرایط ما را پذیرفت و در نتیجه آذربایجان حاکمیت دولتی خود را به طور کامل تضمین کرد.

در همان زمان، من و شما (اردوغان) با هم پایه های پروژه تناپ را گذاشتیم و این خط لوله را افتتاح کردیم. امروز ساخت خط لوله گاز از ترکیه به نخجوان در آذربایجان را آغاز می کنیم.

امضای یادداشت تفاهم برای ساخت راه آهن قارص- نخجوان نیز یک رویداد تاریخی است. من مطمئن هستم که این پروژه با موفقیت اجرا خواهد شد و منافع آذربایجان، ترکیه و سایر کشورها را به عنوان یکی از شاخه های کریدور میانه تامین خواهد کرد.

مردم آذربایجان حمایت معنوی ترکیه را فراموش نخواهند کرد.

حجم حمل و نقل (راه آهن باکو، تفلیس و قارص) به زودی به 5 میلیون تن خواهد رسید.

با حمایت دوجانبه ترکیه، مشکلات منطقه ای را در مسیر درست هدایت خواهیم کرد. ما صلح و ثبات در منطقه می خواهیم، ​​ما جنگ نمی خواهیم.

حجم تجارت ما بیش از 6 میلیارد دلار است و امسال 40 درصد افزایش یافته است. هدف ما 15 میلیارد دلار است و در آینده نزدیک به این هدف خواهیم رسید.

(خطاب به اردوغان) شما اظهارات منصفانه ای را در دفاع از منافع آذربایجان در مجمع سازمان ملل بر اساس قوانین بین المللی بیان کردید. این گام بعدی برادری است که ترکیه نشان داده است.

اعلام شوشا روابط ما را به سطح جدیدی رساند. امروز روابط ما در بالاترین سطح است. ما فعال ترین زمان را در روابط خود در همه زمینه ها تجربه می کنیم.

همه ساکنان منطقه قره باغ، صرف نظر از ملیت، شهروند آذربایجان هستند.

حقوق و آزادی های شما کاملا تضمین شده است.

من مطمئن هستم که روند ادغام جمعیت ارمنی قره باغ در جامعه آذربایجان با موفقیت ادامه خواهد یافت.

ارتش ارمنستان ظرف 24 ساعت تسلیم شد و شرایط ما را پذیرفت. بعد از یولک، دومین دیدار امروز در خوجالی برگزار شد.

اردوغان در این نشست خواستار صلح از نخجوان به ارمنستان شد و گفت: انتظار داریم ارمنستان دست صلح را به سوی آذربایجان دراز کند.
و قدم های صادقانه بردارید: صلح نباید بازنده باشد. امیدوارم بعد از عملیات موفقیت آمیز آذربایجان در منطقه، صلح در قره باغ برقرار شود. آذربایجان مجبور به اجرای اقدامات ضد تروریسم شد.

دیدار اردوغان با علییو: توافق ما با آذربایجان در زمینه گاز طبیعی بیشتر خواهد شد.

ارتش آذربایجان بار دیگر عدالت و فداکاری ملت ترک را به جهانیان نشان داد.

با این پیروزی اخیر در قره باغ، چشم اندازهای جدیدی برای عادی سازی جهانی در منطقه باز می شود.

من به گرمی به ارتش پیروز آذربایجان به خاطر موفقیت تاریخی و نگرش بشردوستانه نسبت به مردم غیرنظامی تبریک می گویم.

تکمیل سریع و موفقیت آمیز عملیات ضد تروریستی در قره باغ با احترام استثنایی به حقوق مردم غیرنظامی مایه افتخار ماست.

(خط لوله گاز طبیعی ایغدیر- نخجوان) مشارکت ما با آذربایجان در بخش انرژی را تعمیق خواهد بخشید و همچنین به امنیت منابع انرژی اروپا کمک خواهد کرد.

موفقیت آذربایجان مایه مباهات ماست.

نظرات:

سفر اردوغان پس از پنج روز از تسلیم جدایی طلبان ارمنی قره باغ به ارتش آذربایجان قابل توجه است.

اردوغان این سفر را در حالی انجام داد که چند روز پیش در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و همزمان با ورود ارتش آذربایجان به قره باغ به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از آذربایجان، از آذربایجان در برابر ارمنستان به شدت دفاع کرد.

همزمان علیو در نخجوان با اردوغان دیدار کرد پاشینیان توسط سناتور آمریکایی اداره می شود گری پترسون در ایروان بود.

مطبوعات آذربایجان و ترکیه خاطرنشان کردند که این اولین موضوع گفتگو بین علییو و اردوغان بود “راهروی زنگزور” اما تنها خبری که در این زمینه منتشر شده، اظهارات الهام علیو است: پروژه ساخت کریدور ریلی زنگزور با موفقیت ادامه دارد و احتمال می رود تا پایان سال 2024 تمامی کارها در آذربایجان به پایان برسد. در این صورت قطعه 40 و اندی کیلومتر این راهرو در هاله ای از ابهام باقی ماند!

پیش از سفر اردوغان به نخجوان، رسانه های ترکیه و آذربایجان از احتمال گفتگوی روسای جمهور دو کشور درباره کریدور زنگزور خبر دادند. زمانی که اردوغان حدود یک هفته پیش برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در متروی استانبول راهی نیویورک شد، اعلام کرد که آماده دستیابی به توافق صلح بین آذربایجان و ارمنستان است.

باید یک دیدار سه جانبه با علی اف پاشینیان یا یک نشست چهارجانبه با حضور پوتین و سران آذربایجان، ارمنستان و ترکیه برگزار شود. طرف های دیگر به این پیشنهاد پاسخی نداده اند.

تئوری:

تسلط آذربایجان بر قره باغ که با چراغ سبز روسیه و تا حدودی غرب بوی ژه آمریکا و حمایت قاطع ترکیه و حمایت از زیر پوستی اسرائیل و پا کستان صورت و دیدار بلاتاخیر اردوغان با علیئو در نخجوان ونیز اف زایش واگرایی پاشینیان از روسیه و ناخرسندی پوتین از این نظر و نگرانی ایران از احتمال احتمال کریدور زنگزور بدلیل حذف مرز ایران و ارمنستان به نظر می‌رسد تحولات قفقاز جنوبی به ویژه در رابطه با ارمنستان و آذربایجان با توجه به دیدار علیئو-پاشینیان در 5 اکتبر در گرا نادای اسپانیا وارد مرحله رشد شده است. و از سرعت بیشتری خواهد بود.

افزایش تنش بین مسکو و واشنگتن در ارمنستان که پس از رزمایش اخیر بین ایروان و واشنگتن و اقامت تعدادی از افسران آمریکایی شرکت کننده در رزمایش در ارمنستان و همچنین ترویج تب ضد روسی تشدید شده است. توسط نخست وزیر ارمنستان جناب وزیر و ادامه حضور روسیه در باتلاق اوکراین، احتمال تحولات غیرقابل پیش بینی را می دهد. این یادآور پیش بینی در منطقه است.

———————————————— —————–

* سفیر سابق ایران در آذربایجان و تحلیلگر مسائل قفقاز

**نویسنده این را به جای الهام علی اف که برای ما بیشتر می شناسیم نوشته است. با اینکه مشخص نکرده اند، OV است که به «ف» هم تلفظ می شود یا در فارسی به «او» ختم می شود.