به گزارش مانیبان: عید قربان موضوعی است که هر ساله با فصل زمستان و حتی گاهی قبل از فصل زمستان آغاز می شود و تا لحظه دریافت توسط کارگران ایرانی در راس اخبار قرار دارد. به خصوص در سال های اخیر که با تشدید بحران تورم، کاهش ارزش پول ملی و کاهش شدید دستمزدها به دلیل افزایش نرخ تورم، شاید برای بسیاری از عیدی کاران که قصد دارند شب عید را جشن بگیرند کافی نباشد. لباس بخر و نوروز را بگذران.
از سوی دیگر، باید توجه داشت که وقتی از مرخصی کارگران صحبت می کنیم، در مورد بخش بزرگی از کارمندان ایرانی صحبت می کنیم. در واقع همه چیز از منشی گرفته تا کارمند شرکت های خصوصی و تقریباً همه شهروندان حقوق بگیر را شامل می شود.
البته باید به خاطر داشت که کارمندان در ماه های عادی سال از مزایای حقوقی نسبتاً بهتری برخوردارند، اما دولت معمولاً مرخصی آنها را به عنوان رقم ثابت در لوایح بودجه سنواتی مشخص می کند. برای کارگران مشمول قانون کار، قانون تعاریف خاصی در مورد مرخصی و پاداش دارد.
مصوبه عید فطر چیست؟
به گزارش اقتصاد24، «قانون تعیین عیدی و پاداش سالیانه کارگران شاغل در کارگاه‌های تحت پوشش» مصوب 1370، وظایف و الزامات پرداخت عیدی کارگران شاغل در بخش‌های مختلف اقتصاد را مشخص کرده است. بر اساس ماده واحده این قانون «کلیه کارفرمایان کارگاهی مشمول قانون کار مکلفند به هر یک از کارگران خود معادل شصت روز آخرین حقوق خود را به عنوان مرخصی و پاداش یک سال کار پرداخت کنند.» هر یک از کارگران نباید از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.
بنابراین طبق این قانون کف عیدی قانونی معمولاً 60 روز حداقل دستمزد است و هیچ کارگری نباید کمتر از این عیدی دریافت کند. اما سقف عیدی که در این قانون 90 روز حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار است، ممکن است بسته به «رسوم کارگاهی» بیشتر باشد. قانون مصوب سال 1370 مجلس، تأثیر عرف کارگاهی را بر میزان عیدی کارگران به رسمیت شناخت. همچنین در تبصره 2 ماده واحد عیدی آمده است: «در کارگاه هایی که طبق روال جاری کارگاه بیش از مبالغ فوق پرداخت می کنند، عرف کارگاه جاری خواهد بود».
طبق قانون کار جمهوری اسلامی ایران، حداقل عیدی قانونی برای هر کارگر نباید کمتر از 60 روز حقوق باشد. با احتساب افزایش حداقل دستمزد روزانه در سال 1402 به مبلغ یک میلیون و 769 هزار و 428 ریال، کمترین میزان عیدی قانونی در سال 1402 نیز معادل 106 میلیون و 165 هزار و 680 ریال خواهد بود.
ماده واحده قانون کار مقرر می دارد که میزان دستمزد مرخصی کارمند نباید از 90 روز حداقل مزد روزانه تجاوز کند. بنابراین حداکثر عیدی 1402 که کارگران دریافت می کنند 159,248,520 ریال خواهد بود. نکته مهم دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد تاثیر عواملی مانند سابقه کاری، عملکرد، سطح مهارت و تجربه کارگر و همچنین وضعیت اقتصادی کارگاه یا کارفرما است که در نهایی شدن قرارداد موثر خواهد بود. مبلغ دقیق عیدی برای هر کارگر
حداقل عید قربان در پایان امسال که کارگران در اسفند دریافت خواهد کرد در ماه 1402 معادل 106165680 ریال (با توجه به افزایش حداقل دستمزد روزانه کارگران در سال 1402 به مبلغ 1769428 ریال). حداکثر عیدی معمولاً 3 برابر حداقل حقوق ماهیانه یعنی حدود 159248520 ریال تعیین می شود.
البته حداکثر سقف تعیین شده اکنون از سوی کارگاه ها یا کارفرما قابل تخطی است، اما طبق مجوز قانونی، حداقل سقف این رقم هرگز نباید کمتر از رقم تعیین شده ۱۰ میلیون و ششصد هزار تومان باشد.
البته این رقم در حالی تصویب شده است که این رقم عیدی نسبت به شرایط اقتصادی کشور بسیار ناچیز است و در خوش بینانه ترین شرایط می توان انتظار داشت که به 20 برسد. اسفند حقوق و مرخصی کارگران باید پرداخت شود تا هیچ کارگری شرمنده خانواده خود نباشد.
اما متاسفانه بزرگترین مشکل این است که بر خلاف مرخصی کارمندان، بازنشستگان و فرهنگیان قطعا تا آخر می مانند. بهمن ماهیانه پرداخت می شود، زمان مشخصی برای پرداخت عیدی و حتی گاهی حقوق ماه آخر کارگران و حقوق بگیران ایرانی وجود ندارد. اگرچه معمولا بین 20 تا 25 اسفند این زمان در نظر گرفته شده است، اما بارها پیش آمده که عید خیلی دیرتر است و گاهی اوقات برخی کارگاه ها و کارفرمایان حتی بعد از سال تحویل و در فروردین پرداخت شده است و این عدم ضمانت قانونی پرداخت مبلغ عیدی کارگران آن نیز شهروندان را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد.
آیا روزمزد بخشی از عیدی دارد؟
به گزارش اقتصاد 24، این روزها استفاده کارفرمایان از کارگران روزمزد برای پرهیز از پرداخت حقوق قانونی کارگران و عدم پرداخت حق بیمه افزایش یافته است. اکنون بسیاری از صاحبان مشاغل دیگر کارگرانی را استخدام می کنند که ماه ها یا حتی سال ها به صورت روزانه در کارگاه یا شرکت یا فروشگاه آنها کار می کنند. دلایل ارائه شده برای اتخاذ این رویکرد، گاه متأسفانه با در نظر گرفتن بحران های گسترده اقتصادی، منطقی و معقول به نظر می رسد. رکود و کاهش درآمد، محدودیت بیمه، مالیات های سنگین و… اما مشکل اینجاست که به هر حال بشقاب و کوزه این مشکلات به دست کارگران روزمزد می افتد و آنها هستند که باید تاوان این همه مشکلات را بدهند. . .
در این میان دغدغه کارگران روزمزد حقوق آنهاست. متأسفانه حقوق و مزایای خود را نمی دانند. آنچه این کارگران معمولا می گویند این است که قانون راه حلی برای مشکلات ما ندارد. حال تصور کنید با اوضاع نابسامان حقوقی این کارگران، تکلیف دیگر عید بیش از پیش آشکار است. این کارگران از هیچ گونه مزایای قانونی بهره مند نیستند و در بهترین حالت با رعایت انصاف و عدالت کارفرما است که می توانند برای عیدی خود رقمی دریافت کنند.