به گزارش مانیبان به نقل از اکنگر، عرضه دام به کشتارگاه ها از 51 هزار تن در سال 1400 به 33.5 هزار تن در 10 ماهه امسال کاهش یافت. روند کاهشی عرضه دام به کشتارگاه ها در ماه های اخیر به طور مستمر حفظ شده و در صورت ادامه این روند، احتمال کمبود گوشت و افزایش قیمت این محصول تا یک میلیون تومان وجود خواهد داشت. .
در حال حاضر قیمت دام زنده 230 تا 265 هزار تومان، دام ذبح شده کیلویی 515 هزار تومان و قیمت گوشت در خرده فروشی ها 600 تا 800 هزار تومان است.
با توجه به اینکه سرانه مصرف گوشت به دلیل افزایش قیمت کاهش یافته است، افشین دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک مرکزی کشور به «اکونگر» می گوید: در حال حاضر عرضه و تقاضا همپوشانی دارند و در حال حاضر تولید پاسخگوی نیاز بازار است. اما از سال آینده در صورت عدم حمایت از تولید، احتمال کمبود در پاییز و زمستان وجود دارد و قیمت ها افزایش می یابد.
* مرکز آمار در گزارشی اعلام کرد که عرضه دام به کشتارگاه ها در دی این ماه به پایین ترین سطح خود در 44 ماه گذشته رسیده است. دلیل این افت چیست؟
اگر به آمار کشتار از ابتدای سال 1402 تا به امروز نگاه کنید، می توانید روند نزولی هر ماه را نسبت به ماه قبل مشاهده کنید. جالب اینجاست که این روند نزولی هم در گاوهای سبک و هم در گاوهای سنگین وجود دارد. البته در تله های سنگین این روند نزولی کندتر است.
نسبت به سال قبل، اعداد به طرز عجیبی کاهش یافته است. دلیل این امر را می توان در سه دسته طبقه بندی کرد. اولاً تولیدکنندگان چشم انداز مثبت و خوبی برای آینده این حرفه نمی بینند. زیرا دولت تمام برنامه های خود را بر واردات متمرکز کرده است. این نیز ابزاری برای اعمال سیاست قیمت گذاری ثابت است. بر اساس شاخص های اقتصادی منتشر شده توسط مرکز آمار، هزینه تولید در بخش گوشت افزایش قابل توجهی داشته است. قیمت دام زنده کیلویی 120 هزار تومان است اما دولت گوشت را کیلویی 80 هزار تومان وارد می کند. دولت تمام تلاش خود را برای اجرای سیاست بخشنامه به کار گرفته است و در این شرایط هیچ چشم اندازی برای تولیدکننده داخلی وجود ندارد.
روی دیگر سکه این است که به دلیل افزایش قیمت ها، مردم دیگر توان خرید ندارند. اکثر مصرف کنندگان چرخه مصرف را رها کرده اند. در این شرایط جمعیت 80 میلیونی دام جوابگوی نیاز بازار نیست و ادامه فعالیت برای صاحبان این حرفه به صرفه نخواهد بود.
دلیل سوم نیز به شرایط مالی دامدار اشاره دارد. اگر آمار دام های چهار سال قبل را با آمار فعلی مقایسه کنید، هرچند من آمار جمعیت دام را از مرکز آمار ندارم، می بینید که کاهش شدید جمعیت داشته است. میزان کشتار نیز در سال های اخیر کاهش یافته و همه اینها نشان می دهد که کشاورز از تولید خارج شده است.
با افزایش هزینه ها، سرمایه در گردش مورد نیاز تولیدکنندگان افزایش یافته اما منبعی برای تامین این سرمایه در گردش در اختیار کشاورز نیست. وعده های داده شده در خصوص ارائه تسهیلات ارزان قیمت محقق نشد. بنابراین تعداد زیادی از کشاورزانی که از نظر مالی قوی نبودند در اوایل چرخه تولید حذف شدند.
* کمبود یا گرانی نهاده ها در کاهش عرضه دام موثر بوده است؟
کار خوبیه که بهمن سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی تحولی اساسی در نظام بازار ایجاد کرد. از دی در ماه 2018 که سامانه بازارگاه شکل گرفت بهمن 1401 روند کار به این صورت بود که نهاده های وارداتی در اختیار استان قرار می گرفت و جهاد استان توزیع نهاده ها را در اختیار سازمان خاصی قرار می داد و قرار بود همه تولیدکنندگان استان سهمیه خود را از آن سازمان خاص دریافت کنند. در نتیجه، انحصار در توزیع ایجاد شد. که در بهمن در سال 1401 این انحصار شکسته شد. به این ترتیب افرادی که ثابت می کنند دامدار هستند، تا زمانی که سهمیه آنها به اندازه یک کامیون باشد، می توانند مستقیماً در بازار از هر فروشنده ای که می خواهند خرید کنند. این شیوه کار باعث ایجاد رقابت در سیستم بازار شده است. یکی یکی از دلایلی که قیمت نهاده ها در سیستم فعلی بازار کمتر از قیمت مصوب است، ایجاد رقابت است.
البته در دو ماه گذشته مشکلاتی در خصوص عوارض داشتیم که امیدواریم حل شود. به طور کلی، در بحث ورودی به جز کنجاله سویا که کشاورزان لبنیات و مرغداران با چالش هایی مواجه بودند، موضوع دیگری وجود ندارد.
* امروز دام زنده به چه قیمتی به کشتارگاه عرضه می شود؟
دام زنده یعنی بره نر ذبح شده کیلویی 230 تا 250 هزار تومان است.
*بعد از ایثار به چه قیمتی عرضه می شود؟
ضریب تبدیل لاشه برای گوسفند تا 40 درصد در نظر گرفته شده است. بر این اساس هر کیلو گوشت گوسفند (لاشه) پس از کشتار بین 510 تا 515 هزار تومان به فروش می رسد. هنگامی که این گوشت در مقیاس خرده فروشی به فروشگاه ها می رسد، قیمت ها به دلیل هزینه های حمل و نقل و بسته به اینکه مصرف کننده کدام قسمت از لاشه را می خواهد متفاوت است. البته وقتی تمام چربی ها برداشته شود قیمت بالاتر خواهد بود. علاوه بر این، قیمت ران با لاشه متفاوت است.
*طبق مشاهدات میدانی قیمت مصرف کننده بین 600 تا 800 هزار تومان اعلام شده است. به نظر شما کاهش عرضه دام می تواند قیمت ها را نسبت به سطح فعلی افزایش دهد؟
آقایان می گویند امروز 900 هزار تن تولید داریم. اما این میزان تولید را نمی بینیم. مصرف کننده ای که با او صحبت کردیم می گوید مصرف گوشت در سبد ماهیانه اش کاهش یافته است. این بازرگان همچنین می گوید 60 درصد کاهش فروش داشته است. آمار کشتارگاه 900 هزار تن را نشان نمی دهد. اگر واقعاً 900 هزار تن تولید داریم، قیمت گوشت نباید 600 تا 800 هزار تومان باشد. نمودار عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می کند. اگر عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قیمت ها کاهش می یابد.
بنابراین می توان گفت بر اساس قیمت فعلی بازار نمی توانیم 900 هزار تن تولید کنیم. آمار ابتدای سال. دی ماه کشتارگاه ها هم نشان می دهد که در مدت 10 ماه حدود 400 هزار تن تولید داشته ایم. اگر بین 10 تا 30 درصد کشتار را خارج از کشتارگاه های رسمی در نظر بگیریم، 520 هزار تن تولید ملی داشته ایم. با توجه به واردات 90 هزار تنی وارداتی در 10 ماه گذشته، سرانه هفت کیلو را می توان محاسبه کرد. این هفت کیلو نیازهای شرایط فعلی را پوشش می دهد. یعنی برای این هفت کیلو تولید داریم و کمبودی نداریم. اما اگر بخواهیم به سرانه 12 کیلویی که در سال 2019 داشتیم برسیم، دچار مشکل می شویم.
اگر اراده ای برای حمایت از تولید وجود داشته باشد به سرعت می توانیم به سرانه 12 کیلو برسیم. این ظرفیت در داخل کشور وجود دارد و امروز خالی است.
اما چون کشاورز آینده روشنی نمی بیند دام هایی که اواخر پاییز به جمعیت گله اضافه می شود در بهار و تابستان ذبح می شوند و در پاییز و زمستان سال گذشته با مشکل مواجه می شویم و قیمت ها افزایش می یابد.