آیا اذن پدر برای ازدواج دختر لازم است یا خیر؟

امروزه با افزایش سن ازدواج و سطح تحصیلات و دانش دختران، برخی معتقدند دختران دیگر نیازی به اجازه پدر برای ازدواج ندارند. درست است، قانون قوانین و دستورالعمل های خاصی در این مورد دارد که به صراحت بیان می کند که هنگام ازدواج با دختر در شرایط مختلف، رضایت پدر لازم است.

ایرنا نوشت: قانونگذار در قانون مدنی ضوابط و تشریفات خاصی را برای ازدواج تعیین کرده است. یکی یکی از مهم ترین مواردی که برای ازدواج دختر باکره لازم است، اذن پدر است. اما قانونگذار با توجه به شرایط خاص دختر اقداماتی را انجام داده است که با در نظر گرفتن این موارد در موارد استثنایی امکان ازدواج دختر بدون رضایت پدر وجود دارد. در این مقاله به شما خواهیم گفت که در چه شرایطی برای ازدواج یک دختر به اذن پدر نیاز است و در چه مواردی یک دختر می تواند بدون اجازه پدرش ازدواج کند.

لزوم رضایت پدر برای ازدواج با دختر

مهم ترین شرط اذن پدر برای ازدواج دختر، باکره بودن دختر است. در این صورت تفاوتی بین ازدواج دائم و موقت نیست و در هر دو صورت رضایت پدر لازم است. اگر دختر باکره ازدواج کند و بعد از ازدواج باکره بماند و طلاق بگیرد، باز هم برای ازدواج دوم به اذن پدر نیاز دارد زیرا باکره بودن شرط لازم برای اذن است. اگر عقد بدون این شرط منعقد شود، عقد باطل است مگر اینکه دارای شرایط خاصی باشد.

در چه مواردی دختر نیازی به اذن پدر ندارد؟

حال باید دید آیا امکان ازدواج با دختر بدون اجازه پدر وجود دارد یا خیر. بله! در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر می تواند بدون مراجعه به دادگاه سند ازدواج بگیرد. این شرایط عبارتند از:

باکره نبودن: اگر دختر قبلاً ازدواج کرده یا شوهرش فوت کرده یا طلاق گرفته باشد، برای ازدواج های بعدی دیگر نیازی به رضایت پدر نیست. همچنین اگر دختری به دلیلی غیر از ازدواج از قبیل بیماری، رابطه نامشروع، استفاده عمدی از اجناس و غیره باکرگی خود را از دست داده باشد، برای ازدواج نیازی به اذن پدر ندارد. لازمه اذن پدر، باکره بودن دختر است.

مقاومت بی دلیل پدر در مقابل ازدواج دختر: در صورتی که پدر دختر بدون دلیل یا به دلیل ناموجه اجازه ازدواج دخترش را ندهد، طبق ماده 1043 قانون مدنی، دختر می تواند با مردی که می خواهد با او ازدواج کند. به طور کامل معرفی و پس از کسب اجازه از دادگاه مدنی خاص با مراجعه به اداره ثبت ازدواج خود را ثبت نمایید.

طبق قانون قدیم، دادگاه به پدر 15 روز فرصت داد تا در دادگاه حاضر شود و در مورد پرونده خود توضیح دهد. اما این مهلت در قانون جدید حذف شده است.

اگر پدر یا جد پدری در قید حیات نباشد: اگر پدر یا جد پدری او در قید حیات نباشد، اذن مادر و سایر اعضای خانواده شرط نیست و دختر برای ازدواج نیازی به اجازه از کسی ندارد و باید اجازه بگیرد. پدر یا سایر اعضای خانواده دادگاه.

عدم حضور ولی دختر: طبق ماده 1044 قانون مدنی، در صورت غیبت، مسافرت یا غیبت یا جنگ، دختر می تواند با ذکر دلیل غیبت پدر به دادگاه خانواده مراجعه کند.

پدر غایب یا بیمار روانی: در صورتی که قیم غایب، بیمار روانی یا تحت سرپرستی اشخاص دیگر باشد، حق دخالت در ازدواج دختر را ندارد و رضایت وی در ازدواج دختر دیگر لازم نیست.

نداشتن وصی و بالغ بودن دختر: اگر دختر پدر یا جد پدری نداشته باشد، ولی خود بالغ باشد و حقانیت و فسق خود را تشخیص دهد، اذن خودش کافی است. تشخیص بالغ بودن دختر به عهده دادگاه است.

سن بالای 30 سال: طبق قانون دختر در هر سنی که باکره باشد باید با اجازه پدر ازدواج کند. اکثر مراجع از جمله مقام معظم رهبری با مفاد این قانون موافق هستند، اما طبق فتوای آیت الله مکارم شیرازی: «برای دختری که 30 سال به بالا باشد اجازه پدرش به شرط هوشیاری و هوشیاری لازم نیست. توانایی تصمیم گیری و تشخیص مصلحت ها را انجام داده است.»

مقاومت پدر و رضایت جد پدری: اگر دختر از پدرش اجازه ازدواج خواست و پدر به او اجازه ازدواج نداد ولی پدر جدش اذن داد، دختر می تواند ازدواج کند.

حماقت پدر: اگر پدر احمق باشد یعنی از اداره امور مالی خود عاجز باشد و پولش را خرج چیزهای بیهوده کند، اجازه ازدواج با دخترش لغو می شود.

پس از تمام موارد ذکر شده، اگر دختر یکی اگر هر یک از این شرایط را داشته باشد اما بدون مراجعه به دادگاه و کسب اجازه ازدواج کند، عقد او باطل نیست، اما سردفتری که بدون اجازه این ازدواج را ثبت کرده است مرتکب تخلف انتظامی شده و مجازات می شود.

اذن پدر یا جد پدری قابل رجوع است یعنی پدر یا جد پدری می توانند قبل از ازدواج تصمیم خود را تغییر دهند و امری را که برای آن اذن داده رد کنند عقد باطل است. البته افراد مذکور می توانند از طریق تنفیذ خود این قرارداد را اجرا کنند که در این صورت این اجازه دیگر قابل رجوع نیست یعنی پدر یا جد پدری نمی توانند از امری که اختیار کرده امتناع کنند.

رضایت پدر را نمی توان به ازدواج دختر داد. یعنی نمی تواند اختیار ازدواج را به شخص دیگری مثل عمو تفویض کند.