دندانپزشکان تاکید دارند که برای اطمینان از سلامت دندان و دهان باید هر 6 ماه یا سالی یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید.
به گزارش همشهری آنلاین، هزینه های بالای دندانپزشکی، عدم پوشش خدمات آن، عدم آگاهی مردم از نحوه مراقبت از دندان ها و کمبود دندانپزشک در برخی شهرها باعث شده تا بسیاری از افراد به دندانپزشکی مراجعه نکنند. آنها به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه می کنند و بسیاری از آنها با از بین رفتن درد مراجعه می کنند. بسیاری از افراد با دادن یک دندان به عنوان هدیه، کسی را می کشند، زیرا نمی توانند دندان های خود را ترمیم کنند.
طبق آمارهای فعلی، هر ایرانی حداقل 6 دندان پوسیده دارد. در حالی که بیش از 80 درصد افراد در گروه سنی 5 تا 6 سال به طور متوسط 5 دندان شیری پوسیده، کشیده یا پر شده دارند، افراد در گروه سنی 30 تا 40 سال در سنین فعالیت اجتماعی 12 تا 13 دندان از دست داده اند. بیش از 55 درصد از افراد دیگر در گروه سنی بالای 65 سال هیچ دندانی ندارند.
به گفته پزشکان، این یک تصور غلط رایج است که مردم فکر می کنند پوسیدگی یا از دست دادن دندان در سنین بالا طبیعی است. با این حال، اگر به خوبی از دندانهای خود مراقبت کنیم، میتوانیم آنها را تا آخر عمر داشته باشیم و کیفیت زندگی بالایی را تجربه کنیم. زیرا پیشگیری از پوسیدگی دندان آسانتر و ارزانتر از درمان آن است.
بسیاری از مردم فکر می کنند که پوسیدگی دندان فقط روی دندان ها و لثه ها تأثیر می گذارد. پزشکان تاکید می کنند که پوسیدگی دندان می تواند باعث بروز بیماری های مختلفی در فرد شود. از مشکلات گوارشی گرفته تا عفونت های فک، از عفونت های قلبی تا عفونت مفاصل، از تشدید مشکلات تنفسی تا آسیب به کلیه ها و کبد، تا زیبایی دندان ها و دهان که عموما برای همه مهم است.
این استان بیشترین میزان پوسیدگی دندان را دارد
در تحقیق بر روی نتایج سال 1394 مرکز تحقیقات شورای اسلامی با عنوان «خدمات بهداشت و درمان دهان و دندان در ایران؛ چالشها و راهکارها»، میانگین دندانهای پوسیده، از دست رفته و پرشده در کودکان 6 و 12 ساله در کشور بیان شده است. به ترتیب 84.5 و 84 می باشد که 1 (DMF) گزارش شده است.
بر اساس این بررسی ملی، استان کردستان در بین 31 استان کشور، بیشترین تعداد دندان های پوسیده، از دست رفته و پر شده را در کودکان در دو گروه سنی 6 و 12 سال دارد. از سوی دیگر استان تهران در رده سنی کودکان 6 ساله کمترین تعداد و استان هرمزگان کمترین تعداد را در رده سنی کودکان 12 ساله دارند.
نتایج بررسی بهداشت دهان و دندان نشان می دهد که 90.9 درصد از کودکان 6 ساله و 92.1 درصد از کودکان 12 ساله دندان های خود را با مسواک تمیز می کنند. تنها 11 درصد از کودکان 6 ساله و 18.6 درصد از کودکان 12 ساله از نخ دندان استفاده می کنند. علاوه بر این، 47.9٪ و 55.2٪ از دانش آموزان 6 و 12 ساله گزارش دادند که دندان های خود را بیش از یک بار در روز مسواک می زنند.
میزان استفاده از خدمات دندانپزشکی پیشگیرانه در کودکان 6 ساله تنها 16.6 درصد و در کودکان 12 ساله 11 درصد است. در این میان پزشکان تاکید دارند که بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، پیشگیری از پوسیدگی است.
آمار فاجعه بار پوسیدگی دندان در بزرگسالان / بیش از نیمی از سالمندان کاملاً بی دندان هستند
آمار پوسیدگی دندان تنها برای کودکان معتبر نیست و به گفته متخصصان با افزایش سن تعداد دندان های پوسیده افزایش می یابد. اخیراً مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اعلام کردند که وضعیت سلامت دهان و دندان کودکان 5 تا 6 ساله در ایران بسیار ضعیف است. به طوری که در حالی که بیش از 80 درصد افراد در این گروه سنی به طور متوسط 5 دندان شیری پوسیده، کشیده یا پر شده دارند، تنها 12 درصد از کودکان گروه سنی 5 تا 6 سال پوسیدگی دندان ندارند.
بر اساس این گزارش افراد بین 30 تا 40 سال در کشور 12 تا 13 دندان از دست داده اند. علاوه بر این، تقریباً 55 درصد از افراد بالای 65 سال تمام دندان های خود را از دست داده اند و حتی یک دندان نیز ندارند.
کارشناسان، یکی یکی از دلایل بالا بودن میزان پوسیدگی دندان در ایران، ناآگاهی مردم از نحوه مراقبت از دندان های خود است. رئیس انجمن دندانپزشکی ایران و دکتر دندانپزشک علی طاغرنیا به همشهری می گوید: اکنون کشورهای اسکاندیناوی شاخص پوسیدگی دندان (DMF) را به صفر رسانده اند. موضوعی است که ما از آن دوری می کنیم. یکی یکی از دلایلی که این اتفاق در این کشورها رخ می دهد، حمایت دولت از خدمات دندانپزشکی و مهمتر از آن تمرکز بر «فرهنگ سازی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان» است. زیرا پیشگیری آسان تر و قابل دسترس تر از درمان است.
دکتر. تاجرنیا میگوید: تعداد دندانهای پوسیده در ایرانیها در مقایسه با آنچه که انتظار میرود، زیاد است و باید هم مقوله «پیشگیری» و هم «درمان» را در نظر بگیریم.
خدمات دندانپزشکی در 3 کشور بیمه می شود
هزینه خدمات دندانپزشکی مختص ایران نیست و به جز کشورهای معدودی، در سایر نقاط دنیا نیز بسیار گران است و عموماً دولت ها مسئولیتی در قبال هزینه ها ندارند. به همین دلیل است که دندانپزشکان بر پیشگیری از پوسیدگی و مراقبت خوب از آن تاکید دارند تا کسب و کار شما به خدمات دندانپزشکی گران قیمت ختم نشود.
البته پنجشنبه گذشته رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران، دکتر. باقر شهنی زاده در حاشیه پانزدهمین کنگره بین المللی دندانپزشکی عمومی ایران اعلام کرد: بر اساس مصوبه جدید شورای عالی بیمه، پوسیدگی، جرم گیری و ترمیم دندان تحت پوشش بیمه است و این تصمیم به زودی اعلام می شود.
دکتر. شهنی زاده بیان کرد: مشکلات تغذیه ای و کمبود منابع تخصیص یافته برای درمان دندان، آمار پوسیدگی دندان را در کشور افزایش داده است، غربالگری و آزمایشات جدید نیاز است تا ببینیم پوسیدگی دندان در حال کاهش است.
در یک موضوع مهم در زمینه پیشگیری عقب هستیم/ این افراد از بی دندانی رنج می برند
بر اساس آخرین آمار رسمی موجود از سلامت دندان در ایران از سال 1394، شاخص پوسیدگی دندان ایرانیان به نام DMF که شامل میزان دندان های پوسیده، ترمیم شده و از دست رفته است، در مقیاس جهانی 1.84 است. آمار متوسط و بدی نیست.
رئیس انجمن دندانپزشکی ایران این را می گوید و می افزاید: البته بالا نبودن شاخص پوسیدگی دندان در کشور به معنای خوب بودن وضعیت نیست. چون در زمینه پیشگیری عقب هستیم. بسیاری از افراد به دلیل عدم آموزش، ناآگاهی و دلایل دیگر به درستی از دندان های خود مراقبت نمی کنند.
دکتر. طاغرنیا ادامه می دهد: نبود بیمه خدمات دندانپزشکی تاثیری در این آمار ندارد. در حال حاضر تنها کسانی که تمکن مالی خوبی دارند یا کسانی که در ادارات دولتی کار می کنند و دارای بیمه تکمیلی کافی هستند می توانند از انواع خدمات دندانپزشکی بهره مند شوند. بسیاری از افراد نمی توانند خدمات دندانپزشکی دریافت کنند و طبیعی است که بی دندانی را تجربه کنند.
به گفته این دندانپزشک، بسیاری از افراد به دندانپزشکی مراجعه نمی کنند مگر اینکه دندان درد شدید داشته باشند و مجبور باشند. این در حالی است که تعداد دندانپزشکان و مراکز دندانپزشکی کشور کم نیست و اتفاقاً بسیار زیاد است.
بر اساس آمارهای رسمی کنونی سالانه تقریباً 2000 دندانپزشک در کشور فارغ التحصیل می شوند و بر اساس اعلام سازمان نظام سلامت کشور در حال حاضر نام تقریباً 43000 دندانپزشک ثبت شده است که البته تعدادی مهاجرت کرده و تعدادی نیز فوت کرده اند. اما به گفته خود مسئولین وضعیت پوسیدگی دندان قابل قبول نیست.
توزیع ناعادلانه سرانه دندانپزشکان در کشور بالاتر از میانگین کشور در 11 استان است
بر اساس تحقیقات و بررسی های مرکز پژوهش های مجلس، سرانه دندانپزشکان در 11 استان از 31 استان کشور بیشتر از میانگین سرانه دندانپزشکان کشور است. به عنوان مثال استان تهران از نظر توزیع دندانپزشکی در کشور با 116 دندانپزشک به ازای هر 100 هزار نفر رتبه اول را دارد. سپس استان های یزد، اصفهان و فارس به ترتیب در رتبه های دوم و چهارم قرار دارند. به طور متوسط در کل کشور به ازای هر 100000 نفر 44 دندانپزشک وجود دارد.
سرانه دندانپزشکان کشور بر اساس دندانپزشکان عمومی و متخصص به ترتیب 38 و 6 نفر در هر 100 هزار نفر است. استان های تهران و سیستان و بلوچستان با داشتن 101 و 15 دندانپزشک عمومی و 16 و 3 دندانپزشک متخصص به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت، برخوردارترین و محروم ترین استان ها از نظر دندانپزشک عمومی و متخصص در کشور محسوب می شوند. اختلاف سرانه دندانپزشکان عمومی و متخصص بین استان های ثروتمند و فقیرترین استان به ترتیب 85 و 12 دندانپزشک به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت است که رقم قابل توجهی است.
این توزیع ناعادلانه دندانپزشکان در استان های مختلف در نهایت منجر به کاهش دسترسی و در موارد حادتر، عدم دسترسی به خدمات دندانپزشکی در مناطق فقیرتر می شود. این وضعیت در کنار کاهش دسترسی مالی مردم به خدمات دندانپزشکی می تواند بر سلامت دهان و دندان کودکان و بزرگسالان تأثیر بگذارد و هزینه های زیادی را به افراد یا خانواده ها تحمیل کند و در بسیاری از موارد منجر به عدم بهره مندی آنها از خدمات اولیه دندانپزشکی شود.