حال سوال اصلی این است که چگونه می توانیم در این فصل از خود مراقبت کنیم تا بتوانیم از زیبایی های این فصل لذت ببریم و بیمار نشویم. یکی از عوارضی که در فصل پاییز افراد زیادی را به دردسر انداخته و می کشد، آلرژی است. برای آشنایی بیشتر با این عارضه دردسرساز و آشنایی با راه حل های درمانی، دکتر. با بابک ساعدی ملاقات کردیم.
به گزارش «تابناک»، به نقل از پی ام آپ، سرماخوردگی و آلرژی به دلیل شباهت علائم اولیه گاهی با هم اشتباه گرفته می شوند. بنابراین گاهی اوقات بی حالی، عطسه و آبریزش بینی از علائم آلرژی و گاهی از علائم سرماخوردگی است. جالب است بدانید که حدود 30 درصد از مردم دنیا از عوارض مختلف آلرژی رنج می برند. آیا شما از آن دسته افراد آلرژی هستید که هر قرص ضد حساسیتی که به دستشان برسد مصرف می کنند؟ در این مقاله می خواهیم بدانیم که آیا می توان از آلرژی پیشگیری کرد و برای درمان آن چه باید کرد؟
آلرژی چگونه ایجاد می شود و به نظر شما بستگی به سبک زندگی شما دارد؟
علاوه بر دفاع در برابر باکتری ها و اجسام خارجی، سیستم ایمنی بدن در برابر اجسام کوچکی که وارد بدن شده و به آنها واکنش نشان می دهد، وظیفه دیگری نیز دارد. این اجسام کوچک که بدن می تواند به آنها واکنش نشان دهد آنتی ژن نامیده می شوند. راه ورود آنتی ژن ها به بدن معمولا از طریق بینی و حلق است.
به همین دلیل است که مردم اغلب گزارش می دهند که درد در ناحیه سر آنها را آزار می دهد. یکی از ترشحات گلویش، دیگری از ترشح زیاد بینی شاکی است و اگر این ترشحات ادامه پیدا کند باعث زخم بینی می شود. ناحیه بینی بسیار مهم است زیرا محل ورود آلرژن های تنفسی است. اگر بدن ما به این مواد واکنش بالا و خاصی نشان دهد، از اصطلاح آلرژی استفاده می کنیم. آلرژی ها بیماری های شایعی هستند که تقریباً 25 تا 30 درصد از مردم جهان را تحت تأثیر قرار می دهند. البته لازم به ذکر است که جغرافیا نیز در این زمینه بی تاثیر نیست. در صورتی که این افراد در محیط های دلگرم کننده با آب و هوای خشک مانند شمال ایران یا تهران قرار گیرند، میزان ابتلا به این بیماری بیشتر خواهد بود.
آیا محیطی که افراد در آن زندگی می کنند در شکل گیری این بیماری نقش دارد؟
البته نوعی حساسیت نیز وجود دارد که به آن حساسیت پایدار میگویند. این نوع حساسیت به گرده های فصلی خود را نشان نمی دهد، بلکه توسط عوامل حساسیت زا موجود در محیط مانند گرده، حشرات، حیوانات و گرده گلدان های خانگی تشدید می شود. اگر این آلرژی ادامه یابد، فرد دچار گرفتگی شدید بینی می شود و حتی ممکن است باعث اختلال خواب شود. در موارد پیشرفته، این حساسیت ممکن است باعث سینوزیت و پولیپ شود. باید بدانید که آلرژی اغلب منشأ ژنتیکی و خانوادگی دارد. برخی از افراد در خانواده خود آلرژی دارند، اما همه آنها سطوح مختلفی از آلرژی را تجربه می کنند. آلرژی بینی با آسم و مشکلات تنفسی، کهیر و اگزما همراه است.
اگر بخواهیم این را تشخیص دهیم، چه اجزایی را باید بررسی کنیم؟
در واقع آلرژی دارای اجزای خاصی است. از علائم این بیماری می توان به گرفتگی فصلی بینی، خارش بینی، عطسه و آبریزش بینی، سردرد، احساس خستگی و ترشح از پشت گلو اشاره کرد. همه می دانند که میزان ابتلا به این بیماری در پاییز و بهار بیشتر است. این مشکل به دلیل گرد و غبار گل ها و گیاهان در فصل بهار و ریزش برگ درختان در پاییز، وزش باد و برخاستن گرد و غبار شدیدتر خواهد بود. پس اگر در فصل آلرژی هستید و این علائم را دارید بدانید که آلرژی دارید.
به طور کلی آیا می توان علت حساسیت را پیدا کرد و آن عامل را از بین برد؟
تنها درصد بسیار کمی از افراد علت آلرژی خود را پیدا می کنند، در حالی که 10 تا 20 درصد به دلیل تکرار موقعیت های خاص علت آلرژی خود را پیدا می کنند. در بیشتر موارد، این حساسیت ها قابل تشخیص نیستند و حتی اگر تشخیص داده شوند، نمی توان از آنها جلوگیری کرد. به عنوان مثال این گرد و غبار همیشه در محیطی وجود دارد که فردی که به گرد و غبار حساسیت دارد زندگی می کند.
در مورد دیگر اگر علت حساسیت پنبه، پشم یا الیاف به کار رفته در ملافه باشد، باز هم نمی توان آن عامل را از بین برد. به همین دلیل است که می گوییم پیشگیری به قول شما اجتناب ناپذیر است. در بیشتر موارد شناخت ماده آلرژی زا در درمان بسیار مفید است، اما یافتن آن ماده را توصیه نمی کنیم، زیرا در این صورت فرد نیاز به ایمونوتراپی دارد و به کلینیک های آلرژی مراجعه می کند که هزینه زیادی دارد و در نهایت پس از یافتن نمی تواند آن را پیدا کند. اجتناب از مواد آلرژی زا امکان پذیر نیست. مراجعه به کلینیک های آلرژی تنها در مواردی که حساسیت بسیار شدید بوده و بیمار به سایر درمان ها پاسخ نمی دهد توصیه می شود.
آیا آلرژی خطرناکی داریم؟
احتقان بینی به خودی خود هرگز شرایط اضطراری ایجاد نمی کند، اما آلرژی می تواند با سایر بیماری های تنفسی همراه باشد و باعث شود فرد دچار تنگی نفس شود. به عنوان مثال، در فردی که از آسم رنج می برد، اگر بیماری زمینه ای همراه با آلرژی باشد، مشکل ایجاد می کند. گاهی اوقات افراد ممکن است واکنش بسیار شدیدی به داروهای تزریقی نشان دهند، مانند افرادی که به نیش زنبور عسل یا برخی داروها حساسیت دارند، که می تواند شرایط را بحرانی کند.
در بسیاری از موارد می بینیم که افراد به راحتی برای یکدیگر قرص های ضد حساسیت تجویز می کنند، مثلاً اگر از فلان قرص جواب نگرفتید، می گویند از آن قرص استفاده کنید. آیا استفاده از این قرص ها نیاز به تایید و تجویز پزشک دارد؟
مصرف این داروها به خصوص سری جدید قرص های آنتی هیستامین خودسرانه بوده و بدون تجویز پزشک مشکلی ایجاد نمی کند اما اگر فرد با وجود مصرف این داروها باز هم مشکل داشت حتما باید با پزشک مشورت کند.
ما برخی از داروها را با نام OTC می شناسیم که به معنای بدون نسخه است. این داروها بدون تجویز پزشک قابل استفاده هستند و در داروخانه ها بدون تجویز پزشک نیز به فروش می رسند. افراد می توانند از آنتی هیستامین های رایج مانند قرص ستیریزین، لوراتادین و فکسوفنادین برای آلرژی خود استفاده کنند، اما این فقط در مورد قرص ها است. همچنین لازم به ذکر است که افراد به هیچ وجه نباید خودسرانه از قطره بینی استفاده کنند. زیرا قطره های بینی حالتی شبیه به اعتیاد در بینی ایجاد می کند و فرد مبتلا به آلرژی مجاز به استفاده از آن نیست.
در مورد اسپری های بینی، شایان ذکر است که کورتیکواستروئیدها می توانند آلرژی در بینی را معکوس کرده و آبریزش بینی، احتقان بینی و غیره را برطرف کنند. باید دانست که می تواند علائم فردی را از بین ببرد. استفاده از این اسپری ها زیر نظر پزشک مانعی ندارد اما به دلیل مشکلات احتمالی افراد نمی توانند اسپری های خود را به یکدیگر قرض دهند و یا حتی عرضه کنند.
مشکلات احتمالی استفاده از اسپری چیست؟
اگر فرد از این اسپری ها به درستی و زیر نظر پزشک استفاده نکند، ممکن است باعث خونریزی بینی، نازک شدن غضروف های تیغه بینی، عفونت در بینی و تشدید علائم شود. اگر فردی از اسپری نامناسب استفاده کند، عوارض دیگری مانند پوکی استخوان را در پی خواهد داشت.
چه راهی را برای پیشگیری یا درمان غیر دارویی توصیه می کنید؟
شستشوی بینی با سرم های شستشو یا آب نمکی که در منزل تهیه می کنیم توصیه می شود. این سرمها معمولاً ترشحات بینی را رقیق میکنند، مواد حساسیتزا و گرد و غبار و گردههای جمعشده در مجاری بینی را پاک میکنند و تا حدی بینی را باز میکنند. اگر فرد در محیط خشک زندگی می کند، شستشوی بینی توصیه می شود.
در موارد دیگر، ماسک های دارای فیلتر می توانند از ورود همه مواد حساسیت زا به بینی جلوگیری کنند. البته همین ماسک های معمولی هم تا حدودی از ورود مواد به بینی جلوگیری می کنند و خاصیت فیلتر دارند. فقط باید در استفاده از ماسک دقت کنید، اگر در هوای خیلی گرد و خاکی هستید توصیه می شود ماسک های معمولی را تا سه بار در روز عوض کنید اما روی ماسک های فیلتری تاریخ انقضا نوشته شده و از آن استفاده می کنید. با خیال راحت تا تاریخ انقضا استفاده شده است.