آقای رئیس جمهور دست از این بی اخلاقی بردارید!

در تمام سالهای پس از انقلاب اسلامی یکی وزارت فرهنگ و معارف اسلامی یکی از خریداران کتاب های این ناشر بود. با این حال، در این چند دهه، بسته به هدف و نوع کتاب های خریداری شده، این تبلیغات با فراز و نشیب هایی همراه بوده است.

هدف اصلی این تبلیغ، خرید کتاب های مفید و ارزشمند از ناشران برای ارائه بهتر به مخاطبان است. از جمله پژوهشکده ها، کتابخانه های عمومی و…

کمیته انتخاب و خرید کتاب

این اقدام درست و صحیحی است که در همه دولت ها کمیته ای برای انتخاب و خرید کتاب در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با کمک کارشناسان حوزه های مختلف تشکیل شود تا از میان کتاب های متعدد، بهترین کتاب ها برای هر گروه هدف انتخاب شود. کتاب های منتشر شده ناشران کتاب را می خرند.

اگرچه در برخی موارد مشکلات مالی برای ناشران وجود داشت، اما در برخی موارد هدف از خرید کتاب نیز کمک به ناشران تلقی می شد.

البته ناشران دولتی یا دولتی با استفاده از بودجه معین در ردیف آخر این هدف قرار گرفتند و ناشران خصوصی و ضعیف در ردیف اول برای رسیدن به این هدف قرار گرفتند.

ترکیب هر دو هدف به این معنی است که بهترین کتاب پاسخگوی نیاز مخاطب است و از سوی دیگر به ناشران ضعیف کمک می کند. این امر انتخاب و خرید کتاب برای دستیابی به هر دو هدف را برای هیئت مدیره دشوار می کند.

شکی نیست که ناشران عمومی کتاب‌های بسیار بهتری را با ویژگی‌های بهتر از ناشران خصوصی منتشر می‌کنند

در برخی سال‌ها حتی مقرراتی وجود داشت که خرید از ناشران دولتی را ممنوع می‌کرد.

با توجه به نوع کارم، شاید بیش از 30 سال است که گاهی به عنوان ناشر و در برخی سال ها کارمند تابلوی خرید با این معاونت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارتباط دارم.

اتاق شیشه ای برای خرید کتاب

یکی از اقدامات ارزنده دولت یازدهم در دوره معاونت فرهنگی جناب آقای دکتر فرهیخته. قرار بود سید عباس صالحی چنین حمایت ها و شفافیت هایی را ایجاد کند. تعبیر ایشان این بود که ما قصد داریم اقدامات حمایتی خود را در یک اتاق شیشه ای قرار دهیم تا تصمیمات در اختیار مردم قرار گیرد و نقاط ضعف آنها نقد و اصلاح شود.

به‌عنوان مبنا، تمام تأییدیه‌های کمیته خرید بلافاصله در سامانه همان کمیته بارگذاری شد و تعداد عناوین و شماره‌های هر کتاب و ناشر به همه ناشران اطلاع داده شد.

در دولت دوازدهم که آقای صالحی وزیر فرهنگ و معارف اسلامی بود همین رویه ادامه داشت

کمیسیون خرید نیز طبق دستورالعمل به وظایف خود عمل کرد، از جمله اینکه فقط مجاز به خرید کتاب های جدید یعنی همان سال و سال قبل بود. اگر ناشری کتابی را که در سال های گذشته منتشر شده مفید می داند یا به هر دلیلی می خواهد کتاب خود را خریداری کند، باید به معاونت فرهنگی وزارت ارشاد نامه بفرستد. اینجا هم کمیته خرید تصمیم می گیرد. نام این خرید سفارش خرید بود. که نادر بود و روال همیشگی کمیته خرید نبود.

با این حال، بسته به محدودیت در اعتبار، تعداد اقلام موجود برای خرید ممکن است در برخی موارد افزایش یا کاهش یابد. اما همه ناشرانی که کتاب های خود را به کمیسیون ارسال کرده بودند، این امکان را داشتند که قبل از داوری منتظر تصمیم کمیسیون باشند

کاهش شفافیت کمیته خرید

در دولت سیزدهم که هنوز چنین ارتباطاتی داشتم، اولین قدم حذف شفافیت بود. به جای اینکه به ناشران اجازه دهیم کتاب هایی با این عنوان ارسال کنند، کتاب ها را از کتابفروشی دریافت می کنیم و در اختیار کمیته خرید قرار می دهیم. البته ناشران ارتباطی با کمیسیون خرید نداشتند

مرحله بعدی که قبل از کمیته خرید انجام شد این بود که ابتدا کمیته ای کتاب ها را انتخاب کرد و کمیته خرید کتاب ها را از آنجا انتخاب کرد.

در گام سوم، با کاهش شفافیت، روال عادی ناشران کتاب به تدریج لغو شد و جلساتی با کتاب های درسی برگزار شد. تقریباً هر شش ماه یکبار چنین جلساتی تشکیل می‌شد و در واقع حدود 18 ماه طول می‌کشید تا کتاب‌ها انتخاب و خریداری شوند.

در این پایگاه من کتاب هایی را که در 10 سال گذشته خریداری کرده ام منتشر کرده ام و فواصل اعلامی را می توان مشاهده کرد.

همچنین نتایج اعلام شده در 18 ماه تا 2 سال گذشته با نتایج قبلی قابل مقایسه است.

خرید کتاب پس از اتمام مهلت خرید 18 ماهه

حادثه تلخ رئیس دولت سیزدهم و انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و انتخاب دکتر دکتر پزشکیان وی به عنوان نهمین رئیس جمهور و رئیس دولت چهاردهم به محض اعلام نتایج انتخابات و در آستانه برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری شروع به برگزاری جلسات خرید کتاب کرد!!

قطعاً ناشران از تعطیلی ۱۸ ماهه خرید کتاب ناراضی بودند، اما چه لزومی داشت که بلافاصله کتاب بخرند؟!

قطعا ناشران از انتخاب و خرید کتاب راضی خواهند بود اما به شرطی که این روند با رعایت عدالت انجام شود و تنها ضمانت عدالت برگزاری نشست در همان اتاق های شیشه ای و شفاف باشد.

تاخیر چند هفته ای پس از توقف 18 ماهه روال عادی خرید کتاب، نه تنها آسیبی به حوزه نشر وارد نکرده است، بلکه تمامی تعهدات آن بر عهده دولت چهاردهم بوده است، بدون اینکه تصمیمی اتخاذ شود. بر اساس حقوق اعضای این دولت و با شرایط معین یکی دو هفته دیگر دولت چهاردهم تشکیل و رهبران آن انتخاب خواهند شد.

درخواستی از رئیس جمهور محترم

اینجا از دکتر پزشکیان رئیس جمهور محترم خواهشمندم حتی اگر در دوره انتقال ناگزیر با وزرای دولت سیزدهم کشور را اداره می کنند به وزیر فرهنگ و معارف اسلامی دستور دهند که خرید مردجاری را لغو کند تا پس از تصویب تشکیلات دولت جدید و بدون چنین مداخلاتی از منظر سیاسی می توان به عدالت به صنعت نشر کمک کرد