اسکار یا جای زخم در شکل، اندازه و رنگ‌های مختلفی ظاهر می‌شود و نتیجه فرایند طبیعی بهبودی پوست پس از آسیبی است که براثر جراحی، عفونت، جراحت یا رشد سریع بدن ایجاد می‌شود.
به گزارش زومیت، اسکارها نقش مهمی دارند: آن‌ها بدن را قادر می‌سازند تا بافت از دست رفته یا تغییرشکل یافته را جایگزین کند. اما اسکار از چه چیزی ساخته شده و چرا دائمی است؟ برای پاسخ به این سوالات، ابتدا باید مشخص شود اسکار چیست.
پوست از سه لایه اصلی تشکیل شده است. بیرونی‌ترین لایه پوست که اپیدرم یا روپوست نامیده می‌شود، نازک‌ترین لایه پوست است. این لایه‌ی پوست از لایه‌هایی از سلول‌های صافی به نام سلول‌های اپیتلیال یا پوششی تشکیل شده است که درمجموع به‌عنوان زره عمل می‌کنند و از بدن دربرابر دنیای بیرون محافظت می‌کنند. زیر اپیدرم، لایه درم قرار دارد که ضخیم‌ترین لایه پوست است و شامل اعصاب، عروق خونی، فولیکول‌های مو و غدد عرق و چربی است.
جای زخم از دسته‌های بی‌نظم کلاژن ایجاد می‌شود که هنگام بهبودی از جراحت، در پوست قرار داده می‌شود
درون درم، همچنین شبکه فیبری بزرگی از پروتئین‌های کلاژن و الاستین وجود دارد که به ترتیب از ساختار و خاصیت ارتجاعی پوست حمایت می‌کنند. درنهایت، بافت زیرپوستی یا هیپودرم وجود دارد که عمیق‌ترین لایه پوست است. هیپودرم حاوی بافت چربی برای عایق‌سازی بدن است و از اعضا و بافت‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کند.
اگر اپیدرم آسیب ببیند (مانند اغلب موارد آفتاب‌سوختگی) این لایه کنده می‌شود و لایه‌های عمیق‌تر پوست دست‌نخورده باقی می‌مانند. اما اگر آسیب به درم برسد، بدن باید این بافت آسیب‌دیده را ترمیم کند. ابتدا دلمه‌ای برای بستن محل زخم ایجاد و سپس التهاب موجب شروع فرایند بهبودی می‌شود. در ادامه، پوست شروع به بازساری بافت درون زخم می‌کند و این روش تصادفی و بی‌نظم آن است که موجب ایجاد جای زخم می‌شود.
در پوست معمولی، شبکه رشته‌های کلاژن مانند تکه پارچه‌ای قرار دارند که به دقت در قالب الگوی زیبا و صافی بافته شده‌اند. اگر این پارچه براثر عاملی آسیب ببیند، بدن رشته‌های کلاژن جدیدی می‌سازد تا شکاف‌ها را پر کند. گرچه، در این شرایط، بدن به جای اینکه رشته‌های جدیدی را به خوبی در سراسر زخم به هم ببافد، آن‌ها را به شکل توده‌ای نامرتب در محل زخم قرار می‌دهد.
این تجمع بی‌نظم کلاژن بیشتر بافت زخم را تشکیل می‌دهد و موجب می‌شود ازنظر ظاهری با پوست عادی فرق داشته باشد و نسبت به آن انعطاف‌پذیری کمتری داشته باشد. بافت اسکار با پوست بدون زخم از این جهت نیز متفاوت است که حاوی فولیکول مو یا غدد عرق نیست.
در افرادی که پوست روشن‌تری دارند، اسکار در ابتدا ممکن است صورتی یا قرمز به‌نظر برسد، اما با گذشت زمان امکان دارد این رنگ ناپدید و اسکار نسبت به رنگ پوست طبیعی آن‌ها کمی روشن‌تر یا تیره‌تر شود. اسکار افرادی که پوست تیره‌تری دارند، اغلب به شکل لکه‌های تیره ظاهر می‌شود.
گاهی اوقات، بدن قرار دادن کلاژن را درون بافت زخم به مدت بیشتری نسبت‌به حالت طبیعی ادامه می‌دهد و موجب می‌شود اسکار کِلوئیدی یا اسکار هیپرتروفیک تشکیل شود. این اسکارها، بافت‌های ضخیم و برآمده‌ای هستند که می‌توانند قرمز، صورتی یا بنفش باشند یا اینکه کمی تیره‌تر از رنگ پوست طبیعی فرد باشند.
اسکارهای کلوئیدی بزرگ‌تر از زخم اولیه هستند درحالی‌که اسکارهای هیپرتروفیک به اندازه زخم اولیه هستند. نوجوانان و زنان باردار بیشتر از بقیه دچار اسکارهای هیپرتروفیک می‌شوند و دلیل احتمالی آن تغییرات هورمونی است که التهاب در بدن را به‌دنبال دارد. اسکارهای کلوئیدی در افراد دارای رنگ پوست تیره شایع‌تر است و احتمالا به دلایل عوامل خطر ژنتیکی ظاهر می‌شود.
منبع:عصرایران