اخیرا وزیر صمت در آخرین اظهارات خود در مورد خودرو با فروش خودرو در بورس کالا مخالفت کرده و فروش خودرو در فضای رقابتی را برجسته کرده است. اما برنامه اتابک برای عرضه خودرو چیست؟
در سال های اخیر به دلیل به هم خوردن معادله عرضه و تقاضا در بازار خودرو شاهد مدل های متفاوتی در بازار خودرو بوده ایم. کسری تولید از یک سو و افزایش نرخ ارز از سوی دیگر باعث شد که اختلاف قیمت بین بازار و کارخانه خودروسازی بسیار زیاد شود و بازار خودرو به مکانی سودآور برای خریداران تبدیل شود. ادامه این روند منجر به عرضه چندین مدل خودرو شد. در واقع مسئولان سعی کردند دست دلال را قطع کنند تا نتواند خرید کند اما عملاً این امکان وجود دارد. نبود. به عنوان مثال، ابتدا قرعه کشی در بخش فروش خودروسازان برگزار شد و سپس تمامی فروش ها به سیستم یکپارچه منتقل شد. اما در هر صورت قیمت سفارش ثابت ماند و اختلاف قیمت زیاد بین بازار کارخانه باعث شده بود که دلالان دست به هر نوع فروش بزنند و خرید خودرو از کارخانه به نوعی سرمایه گذاری غیرعادی و سودآور تبدیل شود. البته در این بین بورس کالا به عنوان مدل عرضه جدید مورد آزمایش قرار گرفت و مورد استقبال خودروسازان قرار گرفت. زیرا در این مدل عرضه، تقاضا بود که قیمت نهایی را تعیین می کرد و به نوعی مبادله کالا راهی برای اجتناب از قیمت اجباری بود. از طرفی مشتریان این روش عرضه بیش از هر روش دیگری واقع بین بودند و خرید خود را سرمایه گذاری نمی دانستند.
این تجربه باعث شده تا در چند وقت اخیر چندین خودروساز بر عرضه خودرو در این محیط اصرار داشته باشند. حتی وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس هم از این قضیه استقبال کردند و به نظر می رسید دوباره شاهد بورس باشیم. اما وزیر صمت به طور ناگهانی و غیرمنتظره مخالفت جدی و قاطع خود را با فروش خودرو در بورس اعلام کرد. اما دلیل این مخالفت چه بود؟ اتابک چه ایده ای برای عرضه خودرو دنبال می کند؟
پیشنهاد رقابتی اما خارج از بورس؟
در مصاحبه منتشر شده وزیر صلح نکته مهمی وجود دارد که چندان مورد توجه قرار نگرفت. اتابک در مخالفت با فروش خودرو در بورس کالا به فروش خودرو به صورت رقابتی اشاره می کند. همه می دانیم که دولت پزشکیان با خط فکری حمایت از تولید و بازار آزاد همواره در سخنان دولت جدید شعار رقابتی شدن بازار، افزایش تولید و حمایت از بخش خصوصی را شنیده ایم. بنابراین می توان نتیجه گرفت که مخالفت اتابک با عرضه خودرو در واقع مخالفت با روش عرضه است و نه واقعی سازی قیمت در کارخانه. به نظر می رسد اتابک مانند سایر بازارهای دنیا به دنبال یک روش عرضه کاملاً عادی است. اما قیمت ها باید اصلاح شود یعنی در کارخانه قیمت افزایش می یابد و خرید خودرو دیگر جایی برای سرمایه گذاری نخواهد بود و در نهایت خریدار واقعی می تواند خودرو را در کارخانه خریداری کند.
کیسه کالا را جایگزین کنید؟
فروش خودرو در بورس کالا یک روش عرضه عجیب و غیرعادی است که در دوره های قبلی عرضه نقدهای زیادی به آن وارد شد. این روش عرضه صرفا برای دور زدن قیمت گذاری دستوری بوده و در هیچ کجای دنیا روش مشابهی برای عرضه خودرو مشاهده نکرده ایم. اتابک احتمالا با تغییر قیمت به دنبال ساده سازی عرضه خودرو است و برخلاف روند فعلی پیش می رود. البته اینها تنها احتمالاتی است که در خصوص عملکرد اتابک به چشم می خورد، اما اگر خط فکری دولت فعلی را با شعارهای اخیر آن مقایسه کنیم، احتمالا باید منتظر باشیم تا قیمت خودرو در کارخانه در آینده ای نزدیک اصلاح شود.
منبع:آخرخودرو