به گزارش شمانیوز از سراج24; سی و دومین نشست سلسله نشست های مجمع مکام (مدعیان قدرت و اقتدار در فضای مجازی) با موضوع حماسه گویی اقتدار رسانه ای جبهه مقاومت و بررسی فرصت ها و تهدیدها برگزار شد.
در ابتدای این نشست علیرضا پورجعفری خبرنگار و پژوهشگر رسانه به عنوان مهمان در این برنامه شرکت کرد و ضمن بررسی ابعاد موضوع توضیح داد: ناظر به عنوان یک برنامه به روایت واقعه می پردازد. ضمن بحث درباره توان رسانه ای جبهه مقاومت و به ویژه فرصت های آن، ابتدا مقدمه ای را بیان می کنم. یکی یکی از نکاتی که امروز در جبهه مقاومت به آن توجه می کنیم، انواع روایت هایی است که از جبهه مقاومت بیرون می آید و به صورت نمایشی ارائه می شود. بنابراین تمرکز روایت راوی یا گزارشگر یا مستندساز یا حتی شهروندان عمدتاً معطوف به ناکامی ها، ضررها و تخریب هاست. نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کنیم این است که هر روایتی یک نقطه کانونی دارد. محور روایت‌هایی که تا به امروز از جبهه مقاومت بیرون آمده است، بحث دراماتیک و غم‌انگیز مربوط به تلفات جانی و ویرانی است.
وی افزود: درست است که از پیروزی ها و فتوحات صحبت می شود، اما آنچه بر افکار عمومی مردم جهان به ویژه مردم ما در ایران مسلط است، قسمت دراماتیک ماجرا است. بنابراین، وقتی می خواهید در مورد غزه صحبت کنید، تصویری که در ذهن بیننده شکل می گیرد بلافاصله شامل خرابه ها، اجساد و مردگان می شود. برای راویان، نقطه کانونی روایات، نقاط شکست مقاومت است. این از نظر داستان نویسی است.
این کارشناس در تشریح رویکردهای حوزه روایت، بیان کرد: رویکرد ما در حوزه روایت، توصیف یا تصویرسازی ظلم بوده است. بنابراین سعی کردیم با نمایش تصاویری از ویرانی و مرگ، رویکرد له و درهم شکستن مردم غزه و حومه جنوبی لبنان را در پیش بگیریم و این عملکرد روایی ما تا به امروز بوده است. در هر پیامی که از طریق رسانه منتقل می شود، تصویری به نام تصویر بزرگ شکل می گیرد. این تصویر بزرگی که امروز از لبنان و غزه در ذهن مردم شکل گرفته است، تصویری از ویرانی و شهادت است. این تصویر از ابتدای 7 اکتبر 2023 وجود داشته و تا کنون ادامه دارد.
ایجاد قهرمانان از افراد واقعی؛ نقطه هدف در روایت بعدی
پورجعفری وضعیت مطلوب روایت و نکته ای که باید به آن رسید را اینگونه بیان کرد: یکی ایدئولوژی و زمینه راوی از نظر بیان چه در ادبیات، چه در رسانه و چه در هنر بسیار مهم است. آنچه در ایدئولوژی اسلام و انقلاب رخ داد، همواره پدیده ای مقدس و حماسی بوده است. نمونه آن حادثه سیدالشهداء علیه السلام و کربلاست. مصداق بارز مقاومت حضرت زهرا علیهاالسلام است. سایر ائمه (علیهم السلام) که زندگی آنها را بررسی می کنیم نیز شامل این موضوع می شود و به همین نکته می رسیم. طبیعتا در دل هر پدیده و حماسه ای از این دست اتفاقات مثبت و منفی نهفته است. بازنمایی و خواندنی که تا به حال داشته ایم درباره شکست بوده است. حالا به کدام سمت برویم؟
وی در ادامه افزود: روایت های حماسی راوی و توصیف کننده ماجراها و قهرمانان بزرگ هستند. این روایت های حماسی عناصر و ساختارهای متفاوتی دارند. یکی این یک قهرمان است. حال باید پرسید در روایاتی که امروز درباره غزه و لبنان در فضای مجازی منتشر شد، آیا مردم آنها قهرمان بودند یا نه؟ ما از آن دفاع نکردیم و آنطور که باید در اخبار رسانه ای به آن پرداختیم. این واقعیت که مدارس باز هستند و کودکان سرگرم تفریح و بازی هستند در حالی که حومه بیروت بمباران می شود به معنای قهرمان و شکست هژمونی اسرائیل است. چقدر روی این موضوع مانور می دهیم؟ برای حرکت به سمت روایت دقیق مقاومت و آنچه در خیابان های جنوب لبنان و غزه می گذرد، باید محور روایت را تغییر داد و بر دلاوری، قهرمانی و شجاعت قرار داد. پیروزی ها
این کارشناس خاطرنشان کرد: صحنه شهادت شهید سنوار که تصاویر آن توسط صهیونیست ها به قصد نابودی وی منتشر شد، اما او را قهرمان کردند، نمونه ای از محورهای روایت مبتنی بر قهرمانی و قهرمانی است. شجاعت بنابراین از مجموع این شهادت ها می توان روایت های حماسی و قهرمانانه ساخت. امروز هم همین موضع گیری ها باید در جهت قهرمان سازی باشد. این قهرمانان مانند داستان خلق نشده اند، زنده و حاضرند. این مسائل باید با راهبردهای رسانه ای دستکاری شود و در نتیجه محور روایت تغییر کند.
لزوم تغییر نوع روایت
پورجعفری در خصوص روایت جنایات و جنایات رژیم صهیونیستی در این منطقه در طول سالیان متمادی گفت: ما این موضوع را یک روایت خطی در گونه شناسی حوزه روایت می دانیم. منطق این روایت خطی مبتنی بر ترتیب وقایع و توالی زمان است. در یک روایت خطی، ما به سادگی مجموعه ای از رویدادها را به ترتیب زمانی کنار هم قرار می دهیم. مثلاً یک سکانس از یک تا ده وجود دارد و چیزی در این بین وجود ندارد. در این نوع روایت، زمان، رویداد و شخصیتی که روایت را به جلو می برد، مهم است. مثلاً در روایت سفر رئیس جمهور به نیویورک یا جاهای دیگر، اخبار به ترتیب از لحظه حضور رئیس جمهور در آن کشور منتشر می شود، سپس اخبار بعدی به ترتیب و با توجه به زمان واقعه ارائه می شود. . تحلیل های دیگری نیز در رابطه با روایات فرازمینی وجود دارد و در این تحلیل ها، نظریه های جدیدی در حوزه روایت شناسی ارائه شده است.
وی خاطرنشان کرد: نکته‌ای که می‌خواهم به آن اشاره کنم این است که باید از توصیف آنچه رخ داده است فاصله بگیریم. ما ظلم اسرائیل را آنقدر برای مردم فلسطین توضیح دادیم که به مرز اشباع رسیده است. منظور من این است که باید از وسط یا انتهای داستان بیاییم و بگوییم. ما باید در مورد نقاط تضاد بحث کنیم. نوآوری در عرصه جبهه مقاومت، واگذاری روایت خطی به اخبار و پرداختن به روزنامه نگاری روایی با تمام جزئیات و اجزای آن خواهد بود.
این فعال رسانه ای ادامه داد: اگر قرار است رکورد تاریخی را ثبت کنیم، باید کارنامه تاریخی درگیری را هم بگوییم. یکی یکی از عناصر ویژه ای که در روایت با آن سروکار داریم رنگ است که در آن نقطه باید روایت را ارائه کنیم. چه اشکالی دارد که به جای تکرار تاریخ ظلم صهیونیستی، روایت را از آخر شروع کنیم؟
اخبار جعلی؛ یک تهدید جدی در روایت
پورجعفری به بررسی میزان تهدیداتی چون جنگ روانی و تحریف واقعیت در روایت پرداخت و گفت: یکی یکی از راهبردهای رسانه های غربی پس از عملیات طوفان مسجدالاقصی، راهبرد اخبار جعلی بود که هدف آن سردرگمی افکار عمومی جهان و مخاطبان بود. یکی اخبار جعلی یکی از مکان هایی است که تهدید می شود. تکنیک های تایید برای مقابله با این مشکل وجود دارد. یکی یکی از مشهورترین اخبار جعلی پس از عملیات مسجد الاقصی این بود که حماس کودکان اسرائیلی را اسیر و سر بریده یا به زنان اسرائیلی تجاوز کرده است. به نظر من، اخبار جعلی یک تهدید بزرگ است و شناسایی بسترهای انتشار آن و نحوه ایجاد آن بسیار مهم خواهد بود. تاثیر این خبر جعلی بر موضوع مورد بحث نیز کاملا مشهود است.
الزامات موفقیت در روایت
پورجعفری در پایان درباره راهکارهای موفقیت در روایت گفت: در ابتدا به این نکته اشاره کردم اما تکرار می کنم. معتقدم هم رسانه های رسمی کشور و هم فعالان فضای مجازی باید محور روایت را تغییر دهند. برای توصیف قهرمان، باید جهت را تغییر دهیم. ما باید صحنه را بهتر بشناسیم، آن را بهتر توضیح دهیم و با رویکردی بهتر با آن روبرو شویم. حتی اگر نگاه اسلامی به این موضوع داشته باشیم، باید از گفتن بیش از حد جرایم خودداری کنیم تا این وضعیت برای مردم عادی نشود.
در جلسه پرسش و پاسخ در پایان جلسه، دبیر جلسه جناب آقای سید علی خلیلی از کلیه بینندگان دعوت کرد تا به کانال ها و صفحات اجتماعی مرجعیت به آدرس @maqaam_ir بپیوندند.