اگرچه ارقام مصوب شورای نگهبان برای مردم ناشناخته نیست، اما ادعای نشستن بر کرسی ریاست جمهوری موضوع دیگری است که نیاز به دولتمردی دارد. همچنین این وضعیتی است که ایران در حال حاضر در آن قرار گرفته است. این امر قبل از هر چیز مستلزم مشروعیت و اعتباری است که هر نامزد ریاست جمهوری باید داشته باشد. در این صورت آنها قادر خواهند بود یک دولت توانا و کارآمد تشکیل دهند. این هم در کشوری که در همه سطوح سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی وضعیت پیچیده ای دارد.
پیچیدگی شرایط در ایران ناشی از لایههای در هم تنیدهای است که هر کدام اثر همافزایی بر یکدیگر دارند و میتوانند کار را برای هر دولتی به همان اندازه پیچیده و دشوار کنند. بنابراین دولت چهاردهم و سکاندار آن میراثی نیست که در مسیری هموار حرکت کند، بلکه با پیچ و خم مشکلاتی مواجه است که پیمودن آن نیازمند یک دولتمرد مجرب و با اندیشه قوی و پشتوانه قوی از نظر اعتبار و مشروعیت در بین مردم کلافه است. به دلیل بلاتکلیفی و بلاتکلیفی به جاده های خود نیاز دارد. آنچه در اینجا دیگر مطرح نیست، وسوسه نشستن بر کرسی ریاست جمهوری و دستیابی به آن از هر طریق ممکن است، بلکه انگیزه، اراده و کارآمدی لازم است تا سیاستی راهبردی را دنبال کنیم که فراتر از توان یک رقیب با شعارهای بعضاً پوپولیستی است.
شرایط به قدری پیچیده است که کشور اکنون در بحران است. یکی از مهمترین آنها اعتماد از دست رفته مردمی است که کارآمدی دولتمردان را زیر سوال برده اند. ناتوانی دولت در پاسخگویی به مطالبات مردم مشکل فوق را تشدید کرده است. در عین حال، ساختار سیاسی به دلیل رقابت ملال آور بین طیف ها و جریان های سیاسی، تصویر بحران هویتی را به مردم داده است.
بوروکراسی مملو از بیماری، فساد و ناکارآمدی است. کاهش منابع و ناتوانی در توزیع علنی آنها و همچنین تهدیدهای خارجی ناشی از مناقشات جاری با جامعه بین المللی، مشکلاتی را برای هر دولتمردی در اداره امور خود به همراه دارد. بنابراین، آرزوی تصدی کرسی ریاست جمهوری و زیبایی تحقق آن هرگز با سختیهایی همراه نیست. یکی نیست؛ به خصوص زمانی که زمان برای پاسخگویی به نیازهای فوری و میان مدت مردم کوتاه است.
رئیس دولت چهاردهم باید دارای ویژگی هایی باشد که با اعتماد مردم و مشروعیت و اعتبار ناشی از آن بتواند چندین وظیفه ویژه را با او انجام دهد: اول؛ قدرت تأثیرگذاری بر افکار عمومی برای غلبه بر مشکلات. دومین؛ تأثیرگذاری بر محاسبات نه تنها جمعیت، بلکه دولت در زمینه درک مزایای اجرای سیاست های جاری. سوم؛ توانایی تقویت اجماع، وحدت و همگرایی در طیف وسیع اصلاح طلبان و سازماندهی منطقی مطالبات آنان.
به این ترتیب شور انتخاباتی برای انتخاب رئیس دولت چهاردهم و برانگیختن رغبت مردم به مشارکت با ویژگی های کاندیدایی گره می خورد که پاسخ مناسب و مناسبی به سوالات زیر دارد: آیا کاندیدای ریاست جمهوری است؟ آیا شعارهای او شبیه تاریخ او با مردم است؟ او از چه چیزی و چه رویکردی حمایت می کند؟ چقدر به وعده ها و شعارهایش پایبند خواهد بود؟ آیا او در هنگام ریاست بر قوه مجریه واقعاً نماینده اراده عمومی است و آیا توانایی تبدیل اراده عمومی به سیاست عمومی را دارد؟ آیا او قادر به تشکیل و تأسیس یک دولت قدرتمند با ایده های آینده نگر خواهد بود؟ و در نهایت، آیا می تواند اعتماد عمومی را در یک فضای مسالمت آمیز بازگرداند؟
همه اینها از ویژگی های لازم یک دولتمرد قوی در شرایط کنونی کشور است که با گذشته بسیار متفاوت است. مردم امروز بیشتر از شعارهایی که اغلب تجربه کرده اند ناامید شده اند. آنها به اندازه کافی سیاسی هستند که چهره ها و رویکردها را به درستی تشخیص دهند و نسبت به شعارها کمتر احساساتی شوند.
زمان برای رئیس جمهور بعدی در حال اتمام است.