گزارش کردن تو خبرعلیرضا تابش در این یادداشت خاطرنشان کرد: با گذشت چند روز از برگزاری سومین دوره جشنواره چند رسانه ای میراث فرهنگی، نویسنده این قلم به عنوان دبیر این جشنواره به این فکر افتاد که شاید بتوان از آن درس ها و دستاوردهایی گرفت. از نزدیک و نزدیک شاهد اصل ماجرا بودم، ممکن است برای دیگران مفید باشد و حاوی نکاتی باشد که به سایر فعالان عرصه های فرهنگی کمک کند تا کار خود را پیش ببرند.
در زیر نکات مهم سومین دوره جشنواره از نگاه یکی از دست اندرکاران طراحی این جشنواره تا امروز که این نهال کم و بیش ریشه دوانده است را مشاهده می کنید. اکنون این انتظار عمومی وجود دارد که جشنواره به طور منظم برگزار شود. وی جشنواره را همراهی کرد و در دو دوره اخیر به عنوان دبیر آن فعالیت کرد. در زیر چهار دستاورد اساسی را که فکر می کنم می تواند چراغ راه سیاستی برای آینده این جشنواره و رویدادهای مشابه باشد را با خوانندگان به اشتراک می گذارم، با این امید که در کنار تاریخ سازی مفید باشند. خوانندگان این متن کوتاه.
1. جشنواره چند رسانه ای میراث فرهنگی ایران را می توان مصداق بارز عدالت توزیعی در حوزه فرهنگ دانست. اکثر جشنواره های کشور ما تا 3 درصد از جامعه ایرانی را به خود جذب می کنند. جشنواره ای مانند جشنواره فیلم فجر با وجود اهمیت غیرقابل انکارش تنها ۲ تا ۳ درصد از جامعه ایران را به خود جذب می کند. این در حالی است که جشنواره میراث به طور مستقیم بیش از 30 درصد لایه های مختلف کشورمان از کردستان تا خراسان، از سیستان و بلوچستان تا آذربایجان را در بر می گیرد. تنوع و تعدد حوزه های تحت پوشش و ارتباط مستقیم با خرده فرهنگ های کهن و ریشه دار کشور، جامعه فرهنگی و هنری ایران را به صورت یکپارچه و بدون اولویت خاصی برای مراکز اصلی کشور به این امر وا می دارد. کشور استقبال اقوام، خرده فرهنگ‌ها و هنرمندان مختلف، بی‌اساس بودن ایده جدایی اقوام را در کشور ما آشکار کرد. این دوره از جشنواره نه تنها تجلی واقعیتی فرهنگی/تمدنی به نام ایران بود، بلکه نشانگر میزان تعهد لایه های مختلف به این واقعیت فرهنگی بود. راز استقبال روزافزون این جشنواره از سوی جامعه را نیز باید در همین رویکرد عدالت محور دانست که به وضوح از تمرکز در سطح کشور فاصله گرفته و به سمت پوشش عادلانه و فراگیر حرکت می کند.
3. هماهنگی و سازگاری جدیدترین فناوری‌های در حال توسعه با قدیمی‌ترین مؤلفه‌های فرهنگی کشور که در بخش‌های «میراث دیجیتال» و «ایده‌ها و تجربیات» متجلی شد، موفقیت راهبردی بزرگی بود که می‌توانست تهدیدها و فرصت‌ها را ارزیابی کند. نفوذ فناوری های در حال توسعه به عرصه فرهنگی کار را برای کشور آسان می کند.
نگاهی اجمالی به آثار ارائه شده توسط هنرمندان حرفه ای و همچنین آماتورها در جشنواره امسال به ما این امکان را می دهد تا به پتانسیل قابل توجه ریشه ها و میراث فرهنگی به جا مانده از پیشینیان در زمینه بازآفرینی و تجدید در فرهنگ معاصر امروز پی ببریم. . و بازار محتوا باعث شد این اتفاق بیفتد. به نظر می رسد این کشور آماده تغییر رویکرد خود نسبت به این حوزه های نوظهور است.
جامعه جوان ایران تشنه نفوذ و خودنمایی در بازار فرهنگی جهانی است و به نظر می رسد بازیگری با این توانایی می تواند خود را از رویکرد تدافعی رها کرده و در بازار محتوای جهانی جایگاهی تهاجمی و سهامدار اتخاذ کند. گردآوری این پتانسیل مهم در نقطه نقطه فرهنگ بومی و محلی کشورمان موفقیت بزرگی است که می تواند با ارزیابی و تحلیل دقیق راه را برای سیاست گذاری فرهنگی در کشورمان هموار کند.
3. تجمع مردم در این سطح از چهره های مهمی که در ترویج فرهنگ و هنر ایرانی پیشرفت کرده اند گرفته تا نوجوانان و جوانان علاقه مند به ایران و فرهنگ ایرانی، هرگز جز این اتفاق رخ نداده است. جشنواره جشنواره چند رسانه ای میراث فرهنگی با توجه به گستردگی حوزه هایی که در بر می گیرد به مجمع عمومی سالانه بزرگان فرهنگی هنری و دوستداران میراث فرهنگی کشور تبدیل شده است. مجلسی است که می توان آن را مجمع دلسوزان ایرانی و خلاصه فضایل و تجربیات هنری و فرهنگی یک ملت دانست.
گردهمایی و ظهور بزرگ‌ترین چهره‌های هنری و تأثیرگذارترین فعالان عرصه میراث فرهنگی نه تنها موفقیتی کوتاه‌مدت است که نشان‌دهنده میزان روحیه ملی و میهنی در جامعه هنری است، بلکه دستاوردی چشمگیر در حوزه میراث فرهنگی در درازمدت می تواند به همگرایی و هماهنگی فعالان فرهنگی در سطوح مختلف کشور کمک کند. در این دوره از جشنواره در جلسات رسمی و غیررسمی ایده ها و راهکارهای مختلفی تولید شد که بسیاری را به این باور رساند که اگر این کنگره و همایش سالانه برگزار نشود، چیزی در حوزه میراث فرهنگی کم خواهد شد و این دستاورد کوچکی نیست.
با گرد هم آوردن هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا از رشته‌ها و رسانه‌های مختلف با فعالان میراث فرهنگی در هر بخش از جشنواره (طول چند ماه)، از تدوین سیاست گرفته تا انتخاب اثر، ارزیابی، کارگاه‌های آموزشی، نمایشگاه‌ها، تورها و نشست‌ها، میراث، هنر. و رسانه ها
4. باید این واقعیت را بپذیریم که تاکنون کارنامه روشنی در ارائه هویت به فعالان میراث فرهنگی نداریم. در حالی که فعالان هنری، فعالان محیط زیست و حتی علاقه مندان و فعالان فرهنگ و هنر در جامعه معاصر ایران از منزلتی جدا و جا افتاده برخوردارند، فعالان میراث فرهنگی فاقد این شأن هستند.
این جشنواره به خوبی نشان داد که کمبود این حوزه نه به خاطر کمبود ظرفیت جامعه، بلکه به دلیل کم کاری مسئولان ما در ارتقای اهمیت، ظرفیت، فضایل اجتماعی و اخلاقی این فعالیت هاست.
حضور بیش از 15000 کودک علاقمند به محصولات فرهنگی و هنری مبتنی بر میراث فرهنگی ایران، چشمانی مشتاق به دیدن آثار هنری سنتی و قومیتی در این جشنواره و تحسین و تشویق بی منت، سالن های مملو از تماشاگر و خیابان های مملو از جمعیت. ازدحام مردم برای علاقه مندان به اجرا و به نمایش گذاشتن موسیقی سنتی و محلی و صنایع دستی ایران، این انجمن ظرفیت تکریم و تجلیل از فعالان این عرصه را دارد.
این ما هستیم که نتوانسته ایم پیشکسوتان و بزرگان این عرصه را به درستی معرفی کنیم و از دستاوردها و خدمات آنها تجلیل کنیم و جامعه را از اهمیت و فعالیت آنها آگاه کنیم. حالا به لطف جشنواره، این جشنواره کم کم در حال شکل گیری است، جشنواره ای متفاوت است که سعی می کند مکان ها و آثار تاریخی شهر میزبان و همچنین موضوعات محتوایی را به مخاطبان ارائه کند. امیدواریم از این پدیده اجتماعی تازه شکل گرفته به خوبی مراقبت کنیم و در زمره بزرگ ترین هنرمندان قرار گیرد که عزت و کرامت انسانی که جان خود را در راه حفظ و ارتقای میراث فرهنگی فدا کرده یکسان باشد. . فعالان اجتماعی و خدمتگزاران ملت این را شایسته و شایسته این قشر از جامعه فرهنگی ما بپذیرید.
حقیقت این است که این چهار درس و دستاورد را می‌توانست با فهرستی طولانی از جزئیات و جزئیات جزئی دیگر پشتیبانی کند، اما این محدودیت این یادداشت بود. اگرچه هزینه و سرمایه صرف شده برای این جشنواره از نظر حجم و ارزش بسیار زیاد و غیرقابل محاسبه است، اما به عنوان دبیر جشنواره خوشحالم که عمده این هزینه ها نامشهود بوده و از منابع دولتی و بانکی تامین نمی شود. و ما را دلگرم می کند که مشکلات مالی و اجتماعی چندان به چشم نمی آید و بزرگانی که عزت خود را نشان می دهند و در این جشنواره شرکت می کنند صف طولانی برای دیدار و گفتگو با این بزرگان تشکیل می دهند. مردم از حوزه های مختلف فرهنگی از کمبود و پوچی شکوه سنتی این جشنواره ها جلوگیری کنند.
بی شک سرمایه اجتماعی و اعتباری این جشنواره نبود و امکان برگزاری آن وجود نداشت. چرا که مجموع هزینه مالی این جشنواره حتی کسری از هزینه برگزاری بسیاری از رویدادهای مشابه و سنتی امروز ایران نیست.
در سالی پر از حوادث غیرمترقبه، حوادث تکان دهنده و ناگوار و تغییرات عادی مدیریتی، برنامه ریزی جشنواره در سطح وزرا و استان با شرایط خاصی مواجه شد و با وجود شرایط استرس زا و احساس بلاتکلیفی، اما خوشحالیم. جشن باشکوه این جشنواره با حمایت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و استانداری فارس در تاریخ مقرر برگزار شد.
انباشت و انتقال تجربه، کلید توسعه پایدار تلقی شده است، به ویژه که می توان آن را در کنار الگوهای برآمده از مطالعات تعمیم یافته و تعمیم یافته دانشگاهی و الگوهای کلان دانشگاهی به عنوان یک ابزار بیانی عینی، محلی و شخصی قرار داد. با آب و هوای خاصی سازگار است و به عملکرد آنها کمک می کند.
ما از انتقاداتی که در این مدت به جشنواره وارد شد استقبال می کنیم و ضمن شنیدن این انتقادات مصمم هستیم در آینده برای رفع نواقص گام برداریم. هر کار بزرگی دارای ایراداتی است، اما ما مطمئن هستیم که نگاه جامع و انصاف در نقد می تواند به پیشرفت و پیشرفت بیشتر کمک کند.
معتقدم دستاوردهای جشنواره میراث فرهنگی هر از چند گاهی و سال به سال پربارتر می شود و نهال هایی که می کاریم ثمرات مضاعف و فراموش نشدنی در آینده ایران خواهد داشت.