جریان زاینده رود از سراب به پایاب; مطالبه اصفهانی از رئیس دولت چهاردهم

همه از انتخابات دولت چهاردهم می گویند. قرار است از فردا خواستگاری آقایان جلیلی، قالیباف، مزیکیان، پورمحمدی، زاکانی و قاضی زاده هاشمی آغاز شود.

من با افرادی که نظر دارند صحبت می کنم. مدام تحلیل های فضای مجازی و رسانه ای را دنبال می کنم و به فراخوان ورود به مسائل اصفهان فکر می کنم..

سخنرانی مهدی تقیانی نماینده مردم اصفهان در مجلس دوازدهم در فضای مجازی منتشر می شود که محور زندگی اصفهان و فلات مرکزی را زاینده رود می داند. از رئیس دولت چهاردهم می‌خواهد جز زاینده رود برای اصفهان برنامه‌ای نداشته باشد..

مدیریت استان اصفهان در دولت سیزدهم برای اولین بار بر تابوی همیشگی زاینده رود خط قرمز کشید و سعی کرد وجهی واقع بینانه از اصفهان نشان دهد. اصفهانی که برکت ندارد و زبانه های سست خاک تاریخی اش سست شده است. اصفهانی که امروز دارای 820 هزار خانه مسکونی، 6 هزار اثر تاریخی، ورزشگاه نقش جهان، دو پالایشگاه، سه فرودگاه و 2.5 میلیون نفر در دشت اصفهان-برخوار است، نرخ فرونشست زمین در دشت اصفهان-برخوار به 160 میلی متر در سال رسیده و بهشتی بهشتی رسیده است. فرودگاه اصفهان بین 8 تا 12 سانتی متر در سال است. اصفهانی که در سال های 1400-1401 نرخ فرونشست تقریباً 40 برابر نرخ جهانی را تجربه کرد..

مشکل زاینده رود مشکل جدیدی نیست. صحبت از مهمترین رودخانه فلات مرکزی و حوضه زاینده رود است که زندگی میلیون ها انسان به آن وابسته است. در این چند دهه سیاست کلان دولت در مورد آب روشن نشده و بازی های لفظی و سیاسی در این موضوع مهم مطرح شده است.

بار بیش از ظرفیت زاینده رود است

در دهه‌های اخیر فشارهای بیشتری فراتر از ظرفیت زاینده رود و حوضه جغرافیایی گاوخونی وارد شده است، اما اولویت‌های توسعه پایدار اجتماعی و زیست محیطی و سلامت انسانی جوامع در این توسعه شکننده مورد توجه قرار نگرفته است. اگر زاینده رود را جسمی زنده بدانیم، مرزهای جغرافیایی و سیاسی در این زمینه معنای خود را از دست می دهند، چرا که طبیعت و مرزهای طبیعی جغرافیایی حرف اول و آخر را می زند. واقعیت این است که در دهه های اخیر بیش از ظرفیت زاینده رود و حوضه جغرافیایی گاوخونی بارگیری انجام شده است..

در دهه 70 با توجه به بارندگی بسیار خوب و بی سابقه در کشور به ویژه در حوضه زاینده رود توسعه بلندمدت کشاورزی در این حوضه و به ویژه در این دهه اختصاص زمین برای مصارف کشاورزی انجام شد. در استان اصفهان تا دو برابر افزایش یافت.. این سیاست در سال های بعد در حوزه زاینده رود نیز ادامه یافت در بهار دولت همه چیز متمرکزتر و سریعتر بود. سیاست هایی مانند استانی شدن حوزه آبخیز زینده رود و مجوزهای حفاری غیرقانونی.

راه حل مشکل زاینده رود بسیار ساده است. یکی یکی از دلایل اصلی خشکی رودخانه فلات مرکزی این است که وزارت نیرو یک میلیون و 976 هزار مترمکعب آب فروخته است در حالی که ظرفیت جمع آوری آب این رودخانه 384 میلیون مترمکعب است که حدود پنج برابر ظرفیت جمع آوری آب است. .

مشکل دوم این است که زاینده رود دیگر ساماندهی نمی شود و پروژه های غیرفنی آبخیزداری تمام آبراهه های زاینده رود را مسدود کرده و سیاست های غلط دولت های گذشته باعث تخریب بیشتر این حوضه شده است.

در حال حاضر مصرف حوضه زاینده رود منتهی به تالاب گاوخونی 400 میلیون مترمکعب بیشتر از منابع این رودخانه است. این کسری آب معادل 18 ماه تامین آب شرب اصفهان با جمعیت پنج میلیون نفری است.

تقاضای جریان دائمی زاینده رود از سراب به پایاب

اما مردم اصفهان انتظار دارند که تقاضای جریان دائمی زاینده رود از سراب به پایاب در طول دولت سیزدهم در راس وزارت نیرو دولت جدید و تصویب 9 ماده (2/10/92) قرار گیرد. تشکیل شورای هماهنگی زاینده رود که به معنای عدم بار جدیدی بر دوش این حوضه با مشارکت بهره برداران است و مصوبات سیزدهمین جلسه (93/01/18) و بیست و چهارم (23/01/95) شورای عالی آب و همچنین مصوبات شورای امنیت ملی (93.06.30) و جلسات سی ام و نهم و چهلمین شورای عالی آب و جلسات اول تا سوم کارگروه ملی سازگاری با کم آبی و نوزدهم شورای هماهنگی زاینده رود توسط دولت آگاه. بهره وری و ایمان به مبانی انقلاب در سالی مزین به مشارکت مردمی.

* فعال و خبرنگار رسانه در حوزه آب و محیط زیست

46