آمار فروش اینترنتی در ایران در ۱۰۰ روز نخست سال ۱۴۰۴، نشان می‌دهد که ارزش معاملات آنلاین نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۰٪ رشد را نشان می‌دهد. سهم فروش آنلاین از کل معاملات خرده‌فروشی کشور نیز به حدود ۶.۸٪ رسیده است. در این گزارش، ابتدا سهم فروش بر بسترهای مختلف را تحلیل می‌کنیم، سپس به معرفی کالاهای پرفروش می‌پردازیم، رفتار مشتریان را تحلیل می‌کنیم و در نهایت چشم‌اندازی تا پایان سال ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید تا دریابیم این موج تازه، چه فرصتی برای کسبوکارها ایجاد کرده است و چگونه می‌توان از آن بهره برد.
وضعیت کلی بازار آنلاین ایران
در ۱۰۰ روز اول سال ۱۴۰۴، بازار فروش آنلاین ایران با وجود وقفه‌ای که به‌دلیل جنگ ۱۲ روزه اتفاق افتاد، همچنان روند رو به رشد خود را حفظ کرد. طبق آمار فروش اینترنتی در ایران که توسط شاپرک و پایگاه تجارت الکترونیکی منتشر شده، ارزش تراکنش‌های اینترنتی نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۶۰٪ افزایش یافته است. این رشد چشمگیر نشان‌دهنده افزایش اعتماد و گرایش مشتریان به خرید آنلاین و استفاده از بسترهای دیجیتال برای انجام تراکنش‌های روزمره است.
از سوی دیگر، به نقل از کالایاب سهم فروش آنلاین از کل معاملات خرده‌فروشی کشور به حدود ۶٫۸٪ ارتقا پیدا کرده، رقمی که گویای تغییر رفتار مشتریان و تمایل بیشتر آن‌ها به خرید اینترنتی است. این آمار نشان می‌دهد که خرید آنلاین نه‌تنها به یک گزینه مکمل، بلکه به یک بخش جدایی‌ناپذیر از بازار خرده‌فروشی تبدیل شده است. برای کسبوکارها، این رشد فرصت مناسبی برای توسعه فروشگاه‌های آنلاین، بهبود تجربه مشتری و جذب مخاطبان جدید فراهم می‌کند و مسیر را برای حضور پررنگ‌تر در بازار دیجیتال هموار می‌سازد.
فروش به تفکیک بسترها
در بازار فروش اینترنتی ایران، بسترهای مختلفی برای عرضه کالا و خدمات وجود دارد؛ از وب‌سایت‌های فروشگاهی، تا شبکه‌های اجتماعی، پلتفرم‌های داخلی و حتی بازارهای بین‌المللی. در این بخش، سهم هر بستر را می‌کنیم.
سهم وب‌سایت‌ها در مقابل شبکه‌های اجتماعی
براساس گزارش‌ها از ۴٪ سهمی که خرده‌فروشی آنلاین از کل بازار خرده‌فروشی ایران دارد، ۲٪ سهم فروشگاه‌های اینترنتی وب‌محور و ۲٪ سهم خرده‌فروشی‌هایی است که بر بستر شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند. به‌عبارت دیگر، بخش قابل توجهی از فروش اینترنتی هنوز از طریق وب‌سایت‌ها انجام می‌شود، ولی شبکه‌های اجتماعی نیز نقش مهمی دارند و تقریباً به موازات وب‌سایت‌ها در حجم فروش آنلاین دیده می‌شوند.
سهم فروش در پلتفرم‌های داخلی
آمار فروش اینترنتی در ایران نشان می‌دهند که سهم فروش آنلاین در ایران در سال ۱۴۰۴ حدود ۶.۸٪ شده که نسبت به سال قبل افزایش داشته است. این افزایش نمایانگر رشد چشمگیر پلتفرم‌های داخلی در بخش تجارت الکترونیکی است. پلتفرم‌های داخلی مانند دیجی‌کالا، ترب، باسلام و اسنپ‌مارکت همچنان سهم قابل‌توجهی از بازار آنلاین ایران را در اختیار دارند. این روند مشخص می‌کند که با وجود توسعه شبکه‌های اجتماعی، پلتفرم‌های داخلی همچنان نقش اصلی در لجستیک، اعتماد مصرف‌کننده و قدرت انتخاب کالا دارند.
سهم فروش در پلتفرم‌های خارجی مثل شبکه‌های اجتماعی
با اینکه فروش در شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص اینستاگرام در سال‌های گذشته تحت‌تأثیر محدودیت‌های فنی قرار گرفته، اما در ۱۰۰ روز اول امسال نیز با رشد همراه بوده است.
- اینستاگرام حدود ۲۷٪ از فروش شبکه‌های اجتماعی و حدود ۱۰٪ از کل فروش آنلاین کشور را تشکیل می‌دهد؛
- بیشترین سهم فروش در اینستاگرام مربوط به پوشاک، لوازم آرایشی، زیورآلات و لوازم منزل است.
این موضوع نشان می‌دهد کسب‌وکارهایی که هویت برند محور دارند، همچنان وابستگی قابل‌توجهی به اینستاگرام دارند. از این رو یادگیری اینستاگرام و حتی آموزش فیسبوک میتواند برای رشد کسب و کارها مناسب و گاها ضروری باشد.
سهم فروش بدون تأمین کالا و به صورت دراپ‌شیپینگ
در ایران آمار رسمی از اندازه بازار «دراپ‌شیپینگ» در دسترس نیست، اما براساس تخمین پلتفرم‌های فعال در این حوزه:
- حدود ۳ تا ۵٪ از کل فروش آنلاین کشور به‌صورت دراپ‌شیپینگ انجام می‌شود؛
- بیشترین رشد در بخش کالاهای دیجیتال، پوشاک و لوازم خانگی کوچک مشاهده شده است.
بنابراین مشخص است که تمایل فروشگاه‌ها به فروش بدون انبارداری رو به افزایش است، خصوصاً برای آن‌هایی که تازه وارد بازار آنلاین می‌شوند.
کالاهای پرفروش
در بازه فروردین تا تیر ۱۴۰۴، مطابق الگوی سال‌های اخیر، چند دسته اصلی بیشترین سهم از سبد خرید آنلاین مشتریان را به خود اختصاص داده‌اند. آمار فروش اینترنتی در ایران که از گزارش‌های سالانه پلتفرم‌های بزرگ، رفتار عمومی خریداران و روندهای بازار استخراج شده است، نشان می‌دهد که سه دسته «مد و پوشاک»، «کالاهای دیجیتال» و «سوپرمارکتی‌ها» بیشترین حجم فروش را داشته‌اند. در ادامه، هر دسته را به‌صورت دقیق و کاربردی بررسی می‌کنیم و پرفروش‌ترین محصولات هر بخش را فهرست می‌کنیم.
مد و پوشاک
مد و پوشاک همیشه در صدر لیست فروش آنلاین ایران قرار دارد. آمار خرید اینترنتی در ایران نشان می‌دهد که بیش از ۳۰٪ از فروش شبکه‌های اجتماعی و حدود ۲۲٪ از فروش کل تجارت الکترونیک مربوط به این دسته است.
پرفروش‌ترین محصولات مد و پوشاک در ۱۰۰ روز اول سال ۱۴۰۴ عبارت‌اند از:
- تیشرت و هودی مردانه و زنانه؛
- شلوار جین و کتان؛
- کفش‌های اسپرت؛
- مانتوهای بهاره و تابستانی؛
- لباس کودک و نوزاد.
دلیل رشد شدید این دسته، شروع سال نو، فصل بهار و نیازهای فصلی مشتریان است که طبیعی است بازه فروردین تا تیر را به یک بازه پرتقاضا تبدیل کند.
کالاهای دیجیتال
کالاهای دیجیتال معمولاً بین ۱۸٪ تا ۲۵٪ از سهم فروش آنلاین را به خود اختصاص می‌دهند. بالا رفتن قیمت دلار در ابتدای سال ۱۴۰۴ باعث شد خرید برخی مدل‌ها به‌صورت آنلاین و مقایسه‌ای رشد بیشتری پیدا کند.
پرفروش‌ترین محصولات دیجیتال در این دوره:
- گوشی‌های موبایل میان‌رده؛
- هندزفری‌های بی‌سیم؛
- پاوربانک؛
- ساعت‌های هوشمند؛
- قطعات جانبی کامپیوتر.
محصولات سوپرمارکتی
آمار فروش اینترنتی در ایران در سال ۱۴۰۴، افزایش قابل توجهی را برای سهم سوپرمارکتی‌ها نشان می‌دهد و حدود ۱۵٪ تا ۲۰٪ از معاملات اینترنتی را شامل می‌شود. روند خرید فوری، تحویل در همان روز و نیازهای روزمره، عامل اصلی رشد این بخش است.
پرفروش‌ترین محصولات سوپرمارکتی عبارت‌اند از:
- روغن خوراکی؛
- مواد شوینده؛
- تنقلات و اسنک‌ها؛
- نوشیدنی‌ها؛
- دستمال کاغذی و بهداشتی.
خانه و آشپزخانه
این دسته در سال ۱۴۰۴ حدود ۱۰٪ از فروش آنلاین را تشکیل داده است و به‌دلیل ارزش سبد خرید بالا، سهم مهمی در گردش مالی دارد.
پرفروش‌ترین محصولات خانه و آشپزخانه شامل:
- سرویس قابلمه؛
- انواع لوازم برقی کوچک؛
- وسایل دکوری؛
- نظم‌دهنده و ارگانایزرها؛
- سرویس پذیرایی.
زیبایی و آرایش
این دسته عمدتاً در شبکه‌های اجتماعی و فروش مستقیم رشد بالایی داشته و یکی از پررقابت‌ترین بازارهاست.
- پرفروش‌ترین محصولات زیبایی و آرایشی:
- کرم‌های مراقبت پوست؛
- لوازم آرایش پایه؛
- روغن‌ها و سرم‌های مراقبتی؛
- رنگ مو؛
- عطر و ادکلن اقتصادی.
تحلیل رفتار مشتریان
آمار فروش اینترنتی در ایران در ۱۰۰ روز ابتدایی ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که نه‌فقط حجم خرید، بلکه الگوی خرید نیز تغییر کرده است. این تغییرات در سه شاخص اصلی دیده می‌شود: دستگاهی که مشتری با آن خرید می‌کند، زمان خرید و میزان اعتماد به فروشگاه‌های ایرانی. در ادامه، هر بخش را با آمارهای معتبر و تحلیل دقیق بررسی می‌کنیم.
افزایش خرید از موبایل
براساس داده‌های سالانه تجارت الکترونیکی ایران و آمار فروش فروشگاه های اینترنتی در ایران، بیش از ۷۰٪ خریدهای آنلاین در این بازه زمانی از طریق موبایل انجام شده است. این رشد سه دلیل مشخص دارد:
- بهینه‌سازی سایت‌ها و پلتفرم‌ها برای موبایل؛
- افزایش سهم کاربران اینترنت موبایل در کشور؛
- سهولت خرید تک‌مرحله‌ای در شبکه‌های اجتماعی.
تغییر ساعات خرید مشتریان
تغییر ساعات خرید کاربران در سال ۱۴۰۴ به‌وضوح مشخص می‌کند که پیک خرید آنلاین بین ساعت ۹ تا ۱۲ شب قرار دارد (افزایش حدود ۱۸٪ نسبت به سال قبل)؛ در عین حال، خرید در ساعات کاری روز (۹ صبح تا ۵ عصر) حدود ۱۲٪ کاهش یافته و خریدهای اوایل صبح (۷ تا ۹) نیز تقریباً ۸٪ رشد داشته است. این روند گویای آن است که کاربران بیشتر در زمان فراغت شبانه اقدام به خرید می‌کنند و درعین‌حال، خریدهای ضروری مانند سوپرمارکتی به ساعات ابتدایی روز موکول شده‌اند که میتواند برای طراحی استراتژی تبلیغات و ارسال نوتیفیکیشن یک نقطه عطف باشد.
افزایش اعتماد به فروشگاه‌های ایرانی
طبق آمار خرید آنلاین در ایران، اگرچه عدد رسمی دقیقی برای اعتماد کاربران به فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی منتشر نشده است، اما نتایج نظرسنجی‌ها و تحلیل رفتار کاربران در سال ۱۴۰۴ حاکی از آن است که میزان خرید از فروشگاه‌های ایرانی ۲۲٪ افزایش یافته، سهم مشتریان بازگشتی حدود ۱۵٪ رشد داشته و پرداخت آنلاین نسبت به پرداخت در محل نیز حدود ۹٪ بیشتر شده است. این شاخص‌ها همگی نشان از افزایش معنی‌دار اعتماد کاربران به فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی در این دوره هستند.
چشم‌انداز تا پایان سال
با توجه به روند رشد قابل توجه در ۱۰۰ اول سال ۱۴۰۴ و آمار فروش اینترنتی در ایران، چشم‌انداز بازار فروش آنلاین کشور تا پایان سال بسیار مثبت به نظر می‌آید. کارشناسان تخمین زده‌اند که حجم معاملات تجارت الکترونیکی کشور ممکن است به ۹ همت برسد. این رشد در کنار افزایش علاقه مصرف‌کنندگان به خرید در مناسبت‌های پاییزی و زمستانی (فروش ویژه، جشنواره‌ها، تخفیف‌ها) فرصت مناسبی برای کسب‌وکارهاست تا با تمرکز بر تبلیغات زمان‌بندی‌شده، استفاده از کمپین‌های فصلی و بهبود تجربه کاربری، سهم آنلاین خود را بیشتر کنند و از این موج رشد نهایت بهره را ببرند.