عصر ایران – یانسالی دوره‌ای حساس در زندگی زنان است که تغییرات جسمی، روحی و هورمونی زیادی در آن رخ می‌دهد. شناخت بیماری‌های شایع در این دوره، آگاهی از علائم آن‌ها و پیروی از سبک زندگی سالم می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری و کنترل این بیماری‌ها داشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین بیماری‌های زنان در میانسالی، علائم، روش‌های پیشگیری، تشخیص زودهنگام، درمان و توصیه‌های کاربردی برای بانوان می‌پردازیم.
۱. پوکی استخوان (استئوپروز)
علائم:
-
کاهش قد
-
دردهای مبهم در ناحیه کمر یا ستون فقرات
-
شکستگی‌های مکرر با ضربات خفیف
روش‌های پیشگیری:
-
مصرف کلسیم و ویتامین D کافی
-
انجام ورزش‌های تحمل وزن مانند پیاده‌روی و یوگا
-
ترک سیگار و الکل
تشخیص زودهنگام:
-
انجام تست سنجش تراکم استخوان (DEXA scan) پس از یائسگی یا در صورت وجود عوامل خطر
درمان:
-
داروهای تقویت استخوان طبق نظر پزشک
-
تغییر در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی
توصیه‌ها:
-
هر روز حداقل ۳۰ دقیقه پیاده‌روی کنید.
-
لبنیات کم‌چرب و سبزیجات برگ‌سبز را در رژیم غذایی بگنجانید.
۲. بیماری‌های قلبی عروقی
علائم:
-
درد قفسه سینه (ممکن است در زنان با درد شکمی یا تنگی نفس بروز کند)
-
تپش قلب و سرگیجه
-
تعریق غیرعادی و حالت تهوع
روش‌های پیشگیری:
-
کنترل فشار خون، کلسترول و قند خون
-
تغذیه سالم با کاهش چربی‌های اشباع و قند
-
ترک سیگار و افزایش فعالیت بدنی
تشخیص زودهنگام:
-
انجام معاینات دوره‌ای قلب، نوار قلب و تست استرس
-
بررسی سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی
درمان:
-
داروهای تجویز شده توسط پزشک
-
تغییر سبک زندگی و تغذیه
توصیه‌ها:
-
استرس خود را مدیریت کنید و خواب کافی داشته باشید.
-
از مصرف غذاهای فرآوری شده و پرنمک خودداری کنید.
۳. دیابت نوع ۲
علائم:
-
تشنگی و گرسنگی بیش از حد
-
تکرر ادرار و کاهش وزن بی‌دلیل
-
خستگی و تاری دید
روش‌های پیشگیری:
-
حفظ وزن مناسب
-
رعایت رژیم غذایی سالم با شاخص گلیسمی پایین
-
فعالیت بدنی منظم
تشخیص زودهنگام:
-
انجام آزمایش قند خون ناشتا و تست تحمل گلوکز
درمان:
-
داروهای کاهنده قند خون طبق نظر پزشک
-
رژیم غذایی و ورزش منظم
توصیه‌ها:
-
قندهای ساده و مصنوعی و نوشیدنی‌های شیرین را حذف کنید.
-
در طول روز وعده‌ه3ای غذایی کوچک اما مکرر داشته باشید.
۴. بیماری‌های پستان (غیر از سرطان)
شایع‌ترین بیماری‌ها:
-
کیست‌های پستان: کیسه‌های پر از مایع که معمولاً خوش‌خیم هستند.
-
فیبروآدنوم: توده‌های غیرسرطانی که در زنان جوان‌تر شایع‌تر است ولی در میانسالی نیز دیده می‌شود.
-
ماستیت (التهاب پستان): معمولاً با درد، قرمزی و تورم بروز می‌کند.
-
تغییرات فیبروکیستیک: حساسیت و برآمدگی‌هایی که با چرخه قاعدگی تغییر می‌کنند.
علائم هشداردهنده:
-
وجود توده یا ضخامت در بافت پستان
-
تغییر در پوست پستان مانند فرورفتگی یا قرمزی
-
ترشح غیرمعمول از نوک پستان
-
درد مداوم در یک ناحیه خاص از پستان
روش‌های پیشگیری:
-
خودآزمایی ماهانه پستان برای آشنایی با بافت طبیعی بدن خود
-
معاینات منظم توسط پزشک
-
رعایت وزن سالم و تغذیه مناسب
تشخیص زودهنگام:
-
ماموگرافی و سونوگرافی پستان به صورت دوره‌ای
-
در صورت مشاهده علائم مشکوک، نمونه‌برداری با نظر پزشک
درمان:
-
درمان بستگی به نوع بیماری دارد: برخی نیاز به جراحی، برخی به دارو یا پیگیری منظم دارند.
-
استفاده از مسکن‌ها یا درمان‌های هورمونی در صورت نیاز با توصیه پزشک
توصیه‌ها:
-
هر تغییر غیرمعمول در پستان را نادیده نگیرید.
-
در صورت سابقه خانوادگی بیماری‌های پستان، معاینات منظم را جدی‌تر بگیرید.
-
لباس زیر راحت و مناسب بپوشید تا از تحریکات اضافی جلوگیری شود.
۵. سرطان‌های شایع در زنان (پستان و دهانه رحم)
علائم:
-
توده در پستان یا تغییر در شکل و پوست آن
-
خونریزی‌های غیرعادی بین دوره‌های قاعدگی یا بعد از یائسگی
-
ترشحات غیرمعمول واژن
روش‌های پیشگیری:
-
انجام واکسیناسیون HPV برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم
-
رعایت وزن سالم و تغذیه متعادل
-
خودآزمایی ماهانه پستان و حذف الکل
تشخیص زودهنگام:
-
ماموگرافی سالیانه برای زنان بالای ۴۰ سال یا زودتر در صورت سابقه خانوادگی
-
تست پاپ‌اسمیر هر سه سال یک‌بار یا طبق نظر پزشک
درمان:
-
جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی بسته به نوع و مرحله سرطان
-
حمایت‌های روانی و گروهی برای مقابله با استرس درمان
توصیه‌ها:
-
علائم غیرمعمول را نادیده نگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
-
سبک زندگی سالم، کلید پیشگیری است.
۶. اختلالات خلقی و افسردگی
علائم:
-
احساس غمگینی مداوم یا بی‌انگیزگی
-
تغییرات در خواب و اشتها
-
کاهش تمرکز و علاقه به فعالیت‌های روزمره
روش‌های پیشگیری:
-
داشتن حمایت اجتماعی و روابط مثبت
-
فعالیت بدنی منظم و تمرینات ذهن‌آگاهی
-
اختصاص زمانی برای علایق شخصی
تشخیص زودهنگام:
-
مشورت با روان‌شناس یا روان‌پزشک در صورت تداوم علائم بیش از دو هفته
درمان:
-
روان‌درمانی (CBT) و در مواردی دارودرمانی
-
تکنیک‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن و یوگا
توصیه‌ها:
-
احساسات خود را سرکوب نکنید و در مورد آن‌ها صحبت کنید.
-
خواب کافی و تغذیه سالم را جدی بگیرید.
سخن پایانی برای بانوان عزیز
میانسالی فصل جدیدی از زندگی است که با انتخاب‌های آگاهانه می‌توانید آن را با سلامت و شادی پشت سر بگذارید. خودمراقبتی، انجام معاینات منظم و اهمیت به سلامت روان به اندازه جسم اهمیت دارد. به خاطر داشته باشید که هر تغییر غیرمعمول در بدن‌تان را جدی بگیرید و بدون تأخیر با پزشک مشورت کنید. زندگی با کیفیت در میانسالی، با مراقبت‌های امروز شما رقم می‌خورد. فراموش نکنید که سالی حداقل یک بار باید و باید و باید چکاپ پزشکی کامل و آزمایش هایی که در بالا آمد را انجام دهید.
منبع:عصرایران