الهه جعفرزاده: شیمی درمانی یکی این روشی برای درمان سرطان است که با یک یا چند داروی شیمی درمانی انجام می شود. شیمی درمانی معمولاً با هدف درمان سرطان با ترکیبی از داروها یا افزایش طول عمر بیمار، جلوگیری از گسترش سرطان و از بین بردن برخی علائم سرطان انجام می شود.
تاریخچه شیمی درمانی
شیمی درمانی اولین بار در اوایل قرن بیستم توسعه یافت، اگرچه در ابتدا به عنوان یک درمان سرطان در نظر گرفته نمی شد. در طی مطالعات و مشاهدات در طول جنگ جهانی دوم، مشخص شد که تعدادی از افراد مبتلا به لنفوم (نوعی سرطان گلبول‌های سفید) از استنشاق این گاز در معرض نیتروژن خردل و تعداد گلبول‌های سفید به طور موقت بهبود یافته‌اند. به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
این یافته محققان را بر آن داشت تا بررسی کنند که آیا می توان از گاز خردل برای جلوگیری از رشد سلول هایی که به سرعت تقسیم می شوند مانند سلول های سرطانی استفاده کرد یا خیر.
در دهه 1940، دو فارماکولوژیست برجسته، آلفرد گیلمن و لوئیس گودمن، اثرات درمانی گاز خردل را در درمان لنفوم مطالعه کردند و دریافتند که توده های تومور بیماران طی چند هفته پس از درمان به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. این آغاز استفاده از داروهای سیتواستاتیک برای درمان سرطان بود. اولین مطالعه در سال 1943 انجام شد و نتایج آن در سال 1946 منتشر شد.
استفاده از خردل نیتروژن برای لنفوم پس از انتشار مقاله در سال 1946 در ایالات متحده آمریکا رایج شد. از آن زمان، جستجو برای داروهای سرطان ادامه یافت و هدف شیمی درمانی از تسکین علائم به درمان سرطان تغییر کرد.
مزیت عمده شیمی درمانی توانایی آن در درمان سرطان گسترده یا متاستاتیک است، در حالی که جراحی و پرتودرمانی محدود به درمان سرطان هایی است که محدود به مناطق خاصی است.
تاریخچه اولین شیمی درمانی
پس از جنگ جهانی دوم، رویکرد مدرن تری برای شیمی درمانی مورد بررسی قرار گرفت. یک آسیب شناس دانشکده پزشکی هاروارد به نام “سیدنی فاربر” اثرات ضد سرطانی اسید فولیک – یک ویتامین ضروری در متابولیسم DNA – را مورد مطالعه قرار داد.
او دریافته بود که اگر به بیماران مبتلا به کم خونی ناشی از سوء تغذیه اسید فولیک داده شود، خون آنها به حالت عادی باز می گردد.
برای اولین بار، فاربر مقداری اسید فولیک را به گروهی از کودکان مبتلا به سرطان خون (سرطان خون) تزریق کرد که باعث بدخیم شدن سرطان شد. اقدامات فاربر باعث خشم پزشکان اطفال بیمارستان شد، اما یک سوال مهم در ذهن او بود: “اگر یک داروی ضد فولات ذخایر اسید فولیک در خون را کاهش دهد، آیا می تواند سرطان خون را نیز مهار کند؟”
اولین فردی که این داروی ضد فولات به نام آمینوپترین (اولین داروی شیمی درمانی) را دریافت کرد، کودک دو ساله مبتلا به سرطان خون به نام رابرت سندلر بود که امیدی به زنده ماندن نداشت. اما خوشبختانه استفاده از این دارو سرطان این پسر بچه دو ساله را پشت سر گذاشت و امید به درمان سرطان با این روش جدید وجود دارد.
در سال 1948، این روش اولین روشی بود که باعث بهبودی در کودکان مبتلا به لوسمی لنفوبلاستیک حاد شد و نشان داد که آنتی فولات ها پتانسیل بازگرداندن مغز استخوان طبیعی را دارند.
بنابراین کشف داروهای شیمی درمانی جدید و نجات تمامی افرادی که با استفاده از این روش بهبود یافته اند را مدیون تلاش های این دانشمند بزرگ هستیم.
سیدنی فاربر
فاربر یک متخصص اطفال آمریکایی و دانشمندی مشهور در زمینه آسیب شناسی بیماری های دوران کودکی بود. او به دلیل فعالیت در زمینه سرطان و استفاده از آنتاگونیست های اسید فولیک برای مبارزه با سرطان خون، که منجر به ساخت داروهای شیمی درمانی دیگر علیه سایر بدخیمی ها شد، پدر شیمی درمانی مدرن به حساب می آید.
شیمی درمانی چگونه کار می کند
داروهای شیمی درمانی معمولا به صورت غیر اختصاصی تزریق می شوند و در سراسر بدن پخش می شوند. این داروها دارای اثر سیتوتوکسیک هستند و با مهار میتوز و تقسیم سلولی یا بر هم زدن ساختار و عملکرد آنها به سلول ها نفوذ می کنند. دینا و پیشگیری از ترمیم و بازسازی دینا از تکثیر سلول های سرطانی و رشد و گسترش آنها جلوگیری می کنند. شیمی درمانی را می توان با سایر درمان های سرطان مانند پرتودرمانی، جراحی و گرما درمانی ترکیب کرد.
روش های شیمی درمانی باید در فواصل منظم تکرار شوند تا از رشد سریع و تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری شود. این روش درمانی با استفاده از روش های زیر بر سلول های سرطانی تأثیر می گذارد:
- تخریب بخشی از سلول سرطانی
- رشد سلول های سرطانی را متوقف کنید
- توقف مواد مغذی مورد نیاز سلول سرطانی.
بسته به نوع سرطان و شرایط فرد، داروها به صورت تزریقی (عضلانی، زیر جلدی، داخل وریدی، داخل نخاعی، تزریق داخل صفاقی، تزریق داخل شریانی) یا خوراکی (قرص، کپسول و شربت) تجویز می شوند.
گاهی اوقات بیمار نیاز به نظارت مداوم توسط یک متخصص سرطان دارد. به همین دلیل در این شرایط بستری شدن در بیمارستان ضروری است. اما در برخی موارد بیمار می تواند دارو را در منزل دریافت کند و نیازی به مراجعه به بیمارستان ندارد.
عوارض شیمی درمانی چیست؟
این نوع درمان همچنین می تواند اثرات جانبی منفی بر روی سلول ها و بافت های سالم بدن مانند مغز استخوان، دستگاه گوارش و فولیکول های مو داشته باشد و منجر به ریزش مو، نارسایی مغز استخوان، سرکوب سیستم ایمنی، مشکلات پوستی، مشکلات ناخن و التهاب مخاط شود. غشاها
فولیکول‌های مو، پوست و سلول‌های دستگاه گوارش از جمله سلول‌هایی هستند که سریع‌ترین رشد را در بدن انسان دارند و بنابراین بیشترین حساسیت را نسبت به اثرات شیمی‌درمانی دارند. به همین دلیل، بیماران ممکن است دچار ریزش مو، بثورات پوستی یا اسهال شوند.
شایان ذکر است که در سال های اخیر سیر تکاملی درمان ها با هدف اثربخشی بیشتر و ایجاد عوارض کمتر هدفمندتر شده و این کار همچنان ادامه دارد.
منابع:
۴۷۲۳۲