کالایی شدن داروها و درمان ها چیز جدیدی نیست، اما این شتاب اخیر تقریباً بی سابقه است. اطلاعیه های منتشر شده از سوی برخی شرکت های دارویی در کدال نشان می دهد که قیمت برخی داروها 415 درصد افزایش یافته است. به عنوان مثال، یک شرکت داروسازی قیمت دارویی مانند آمپول جنتامایسین 20 را دقیقا 415 درصد و آمپول ویتامین B12 228 درصد افزایش قیمت داشته است.
حیدری: ادعای وزیر بهداشت این است که قیمت دارو را واقعی کردیم اما به مصرف کننده فشار نیاوردیم، اما پیش بینی می کنم هزینه داروهای مصرفی افزایش پیدا کند و مردم بیشتر از جیب خود برای دارو پرداخت کنند.
تحمیل قیمت های بالا به جیب خالی
اما این گرانی های عجیب چگونه در جیب خالی مردم به ویژه بیمه شدگان کم درآمد جای می گیرد؟ تاکنون کارگران فعال و بازنشستگان در زمینه تهیه دارو به ویژه داروهای برخی بیماری ها با مشکلات زیادی مواجه بوده اند. بیایید کارگر یا کارمندی را تصور کنیم که یک بیمار سرطانی در خانه دارد و داروهایش تحت پوشش بیمه پایه نیست. سقف پوشش بیمه تکمیلی نیز محدود است و تقریباً بخشی از هزینه داروهای شیمی درمانی باید از جیب پرداخت شود. حالا با این گرانی ها و لجام گسیخته ها، تکلیف آن خانواده ها چه می شود؟
مدت هاست صحبت از نسبت درمان در بودجه خانواده های حقوق بگیر مفهومی تلخ به نظر می رسد و گاهی کل درآمد خانواده کفاف هزینه داروهای بیمار را نمی دهد. «ابراهیم. م» کشاورز بازنشسته ای است که همسرش سه سال پیش بر اثر سرطان پیشرفته درگذشت. می گوید: بعد از 30 سال کار، یک پراید آن را فروختم تا هزینه درمان و شیمی درمانی همسرم را بپردازم. به گفته این معلم بازنشسته، برای دریافت داروهای باکیفیت توصیه شده توسط پزشکان متخصص راهی جز مراجعه به بازار آزاد دارو وجود ندارد. بازاری بی رحم که به جان مردم اهمیتی نمی دهد و فقط پول می شناسد.
اکنون مسلم است که اوضاع به زودی بدتر خواهد شد. بررسی‌های میدانی نیز نشان می‌دهد که تولیدکنندگان هنوز داروها را با قیمت جدید در اکثر داروخانه‌ها توزیع نکرده‌اند، اما داروسازان می‌گویند به محض رسیدن محموله‌های جدید دارو، قیمت آن بلافاصله اعمال می‌شود. هنوز به پایان سال نرسیده ایم، داروها گران شده اند و نکته اینجاست که در بودجه سال آینده ارز ترجیحی دارو و کالاهای اساسی کاهش یافته است و از این نظر به ناچار گرانی خواهیم داشت. در آغاز سال جدید به گفته غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 1404، در حالی که در سال های اخیر بودجه با منابعی بین 40 تا 50 میلیارد دلار بسته شده بود، امروز تنها بودجه کالاهای اساسی در کشور 11 میلیارد دلار است.
یک شرکت داروسازی آمپول جنتامایسین 20 را دقیقا 415 درصد و آمپول ویتامین B12 را 228 درصد افزایش داده است.
وعده ای که هیچ راهی برای تحقق آن ندارد.
دولت چهاردهم در بحبوحه افزایش 100 تا 400 درصدی قیمت تمام شده داروها وعده هایی مانند «نگران نباشید» و «به فکر مردم هستیم» داده است. وعده هایی که در صورت تایید سخنان اخیر وزیر بهداشت، مثل همیشه هیچ سازوکار و برنامه ای برای اجرای آنها ندارند.
محمدرضا ظفرکندی در روزهای اخیر درباره نوسانات نرخ ارز و تاثیر این مولفه بر دارو بیان کرد: دارو تحت تاثیر نوسان نرخ ارز و تغییرات قیمتی آن است. اگرچه قیمت دارو در روند نوسان قیمت ارز تغییر می کند، اما دولت قصد دارد از دارو و قیمت آن حمایت کند. وی درباره نحوه حمایت دولت از قیمت دارو توضیح داد: دولت در نظر دارد مابه التفاوت تغییرات نرخ ارز را به بیمه ها پرداخت کند و این مبلغ را در اختیار آنها قرار دهد تا تغییرات قیمت دارو از جیب مردم خارج نشود.
منظور از «تفاوت تغییرات نرخ ارز» دقیقا همین قیمت فوق العاده بالاست، اما قرار است یارانه بیمه و دارو را چگونه و از چه منبعی و از چه اعتباری دولتی پرداخت کند؟ تامین اجتماعی را در نظر بگیرید. دولتی که حاضر نیست بدهی انباشته خود را با این صندوق با میلیون ها بیمه شده پرداخت کند، چگونه می خواهد برای گرانی داروها بودجه جداگانه ای به آن اختصاص دهد؟ علاوه بر این بیمه پایه مسئولیت پرداخت مقدار کمی از نسخه های پزشکی را بر عهده دارد و سقف بیمه تکمیلی نیز محدود است. آیا نسبت پرداختی بیمه گر تغییر می کند؟ بعید است تامین اجتماعی با این کمبود بودجه چنین اقدامی را بپذیرد و قرارداد بیمه تکمیلی بازنشستگان نیز به روز است. آبان سال آینده با محدودیت محدود بسته می شود. حدی که تغییر ناپذیر است، بنابراین بیمه شده باقی می ماند و پرداخت از جیب به احتمال زیاد چند برابر می شود.
اما آیا وعده وزیر بهداشت ضمانت اجرایی دارد؟ علیرضا حیدری کارشناس بهزیستی و تامین اجتماعی در پاسخ به این سوال گفت: قیمت نهایی دارو در داروخانه ها اعلام شود. بر اساس وعده وزارت بهداشت، مابه التفاوت قیمت در نقطه مصرف باید توسط بیمه ها پرداخت شود، اما در صورت تحقق وعده وزیر، پرداخت از جیب مصرف کننده نباید تغییر کند، حداقل در مورد داروهایی که تحت پوشش بیمه هستند.
به عنوان مثال اگر مصرف کننده از 50 ریال دارو را 20 ریال می پرداخت، اکنون که قیمت آن به 100 ریال رسیده است، مصرف کننده همچنان باید همان 20 ریال را بپردازد. وی با بیان اینکه «دولت پرداخت یارانه به تولیدکنندگان و تولیدکنندگان فرآورده های دارویی را متوقف کرده است»، تصریح کرد: ادعای وزیر بهداشت این است که قیمت دارو را واقعی کردیم، زیرا تولیدکنندگان ضرر می کنند و ما بیشتر دارو را تولید می کنیم. ادامه تولید دارو گران است، اما فشار وجود دارد. ما آن را به دست مصرف کننده نمی بریم، اما سهمی که مردم در نقطه مصرف پرداخت می کنند چگونه باید افزایش یابد؟ پیش‌بینی من این است که هزینه‌های مصرف دارو افزایش می‌یابد و مردم بیشتر از جیب خود برای داروها پرداخت می‌کنند.
حیدری می افزاید: جداول جدید قیمت منتشر شده توسط داروسازان ارقام بالایی را نشان می دهد. داروهایی هستند که تا 400 درصد گران شده اند. این رقم بسیار بالاست و با توجه به اینکه در سال آینده ارز تامین کالاهای اساسی کاهش یافته و گران می شود، در پایان سال افزایش دیگری خواهیم داشت.