نام علی در سینمای ایران جایگاه منحصر به فردی را به خود اختصاص داده است. شخصیت های برجسته ای با نام علی که در دهه 40 و 50 روی پرده سینما ظاهر شدند و در ذهن ما ماندگار شدند. علی ها که هر کدام ویژگی های متمایزی داشتند و نماینده گروهی از افراد جامعه بودند. به مناسبت روز پدر و میلاد امام علی (ع) به بررسی شاخص ترین شخصیت های علی در سینمای ایران می پردازیم که پس از سال ها از ذهن ما خارج نشده اند.
به گزارش بازتاب آنلاین، تعداد علی در سینمای ایران طبیعتاً بسیار بیشتر است. سعی کرده ایم دست به شخصیت هایی بزنیم که آنقدر در ذهن ما ماندگار هستند که نامشان ما را به دل ماجراهای آن فیلم ببرد. برای اینکه از 10 مورد بیشتر نشود، سردبیران بازتاب آنلاین مجبور به حذف برخی موارد شدند. یکی دیگر از علی معروف که یکی یکی از آنها شخصیت ماندگار «علی یار» با بازی علی نصیریان در فیلم «شیر سنگی» است. همچنین شخصیت پیمان معادی در فیلم کمپ ایکس ری نیز علی نام داشت اما از آنجایی که این فیلم در ایران تولید می شود. نبود به این لیست راه پیدا نکرد
علی بیغم محمد علی فردین گنج قارون | 1344
«گنج قارون» در سال 1344 فیلمبرداری شد و استقبال از آن به حدی رسید که نامش به عنوان اولین فیلم میلیون دلاری سینمای ایران ثبت شد. موضوع فیلم برگرفته از فیلم های هندی است. یک پسر فقیر مردی ثروتمند را نجات می دهد و سپس متوجه می شود که او پدر واقعی اوست. حالا او باید در خانه ای شبیه به کاخ پدرش با شیوه جدید زندگی روبرو شود. فردین در این فیلم خود را «علی بی غم» معرفی می کند. پسری که با وجود فقر اقتصادی زندگی خوبی دارد و مادربزرگش را دوست دارد. به همین دلیل علی را غمگین می دانند و جالب اینکه مادرش را ننه علی نیز می نامند. استفاده از این نام در کنار صفت غمگین ویژگی های شخصیتی این شخصیت را نشان می دهد و تضاد خوبی با موقعیتی که در آن قرار می گیرد ایجاد می کند.
گلوگاه علی خوش دست سعید راد | 1352
«تنگنا» دومین همکاری سعید راد با امیر نادری بود که در سال 52 شکل گرفت، راد در این فیلم نقش مردی را بازی می کند که بیلیارد بازی می کند و به همین دلیل به او خوش تیپ می گویند. او پس از باخت در استخر، به طور تصادفی مرتکب قتل می شود و در شهر سرگردان می شود. همه می خواهند به نوعی او را بترسانند و او هم تسلیم نمی شود. او سرخوردگی و تنهایی را تجربه می کند تا اینکه سرانجام عشق به سراغش می آید و نامزدش او را همراهی می کند اما در نهایت او را به ته چاه می برد. احتمالاً دلیل انتخاب نام علی برای این شخصیت این است که عنوان «خوشات» با نام علی ترکیبی ساده و ملموس را تشکیل می دهد. یازی در این نقش سعید راد را در کانون توجه قرار داد.
علی کانکوری | مسعود اسدالهی علی کانکوری | 1352
یکی یکی از به یاد ماندنی ترین نام های فیلم های قبل از انقلاب «علی کنکوری» است. فیلمی به کارگردانی مسعود اسدالهی که خودش نقش اول آن را بر عهده داشت. علی پسری است که پدرش علاقه دارد او را به دانشگاه بفرستد، اما پنج بار در امتحان شرکت می کند و قبول نمی شود. تا اینکه آخرین بار به دلیل وخامت حالش بعد از جلسه کنکور به آسایشگاه روانی منتقل شد و … هنوز هم خیلی ها از نام علی کنکوری به عنوان نماد پشت سر گذاشتن کنکور استفاده می کنند و این نام است. در ذهن آنها باقی مانده است. موسیقی پایانی این فیلم با صدای داریوش اقبالی با شعری از ایرج جنتی عطایی و ترانه بابک بیات بسیار معروف شد.
علی | همسفر بهروز وثوقی 1354
بهروز وثوقی و گوگوش در چهار فیلم با هم بازی کرده اند که «همسفر» به کارگردانی مسعود اسدالهی ساخته سال 1354 ماندگارترین آنهاست. واستوقی در این فیلم نقش پسری از طبقه پایین را بازی می کند که به همراه عمویش رستم از دیوار روستا بالا می رود. در یکی دایی در این دزدی ها گرفتار می شود و پای علی به داستان دختری به نام عاطفه باز می شود. او سعی می کند دختر را به پدرش نزدیک کند و از این طریق به او علاقه مند می شود و در نهایت در سکانس پایانی با هم آشنا می شوند. دیالوگ ها و موسیقی این فیلم همچنان در بین مردم جایگاه ویژه ای دارد. نام علی در آن دوره بسیار رایج بود و احتمالاً به دلیل سادگی و لطافت بیان انتخاب شده است.
علی | دایره مینای سعید کنگرانی | 1357
فیلم «دایره مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی در سال 1357 بر اساس داستان بلند «عشگلدونی» اثر غلامحسین ساعدی ساخته شد و نام علی برای شخصیت اصلی همان داستان انتخاب شد. سعید کنگرانی در فیلم مهرجویی نقش علی را بازی می کند. پسر جوان و فقیری که از روستا برای معالجه پدرش به شهر می آید و برای تامین هزینه های درمان پدرش خونش را می فروشد. پس از آن آرام آرام گرفتار معادلات پیچیده می شود تا ثروتمند شود. او به حرکت در این مسیر ادامه می دهد تا اینکه بیماری پدرش را فراموش می کند و رفتارش تغییر می کند. سعید کنگرانی با ایفای نقش علی در حلقه مینا به سینمای ایران معرفی شد.
دبیرستان علی ناصری بیژن مژائیان | 1365
بیژن مظمیان در سال 65 در فیلم دبیرستان به کارگردانی اکبر صادقی نقش معلم دیگری به نام علی ناصری را بازی کرد. ناصری که به دلیل اعتیاد از تدریس محروم شده بود، پس از ترک اعتیادش دوباره کارش را از سر می گیرد. حالا او با دانش آموزی آشنا می شود که هم معتاد است و هم عامل توزیع مواد مخدر در بین دانش آموزان دیگر. رویارویی او با این شاگردش باعث بروز اتفاقاتی می شود. نام و نام خانوادگی این شخصیت بسیار متداول است و به احتمال زیاد کارگردان آن را یک داستان زندگی بوده است. یکی مردمی را روایت می کند که در این شهر زندگی می کنند و با چنین مشکلی مواجه هستند.
ضیافت علی یزدانی عربستان سعودی | 1374
فریبرز عرب نیا در سال ۱۳۷۴ در فیلم «ضیافت» به کارگردانی مسعود کیمیایی نقش یکی از ماموران امنیتی به نام علی یزدانی را بازی کرد و وقتی دوستان قدیمی برای قرار ملاقاتی که سال ها پیش با هم گذاشتند، خانه دوستشان رامین خالی است. همسرش از راه می رسد و از وضعیت اسفبار رامین به او می گوید و از اینجاست که مأموریت علی یزدانی آغاز می شود و او یک کارتل اقتصادی فاسد به نام مهیاران را به عهده می گیرد. شخصیت علی یزدانی در فیلم «دیافت» سرآغاز ستاره شدن عرب نیا در سینمای ایران بود. یک سال بعد از «ضیافت» در «سلطان» کیمیایی بازی کرد و توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
علی مشرقی | آب و آتش پرویز پرستویی 1379
پرویز پرستویی در سال ۱۳۷۹ در فیلم «آب و آتش» فریدون جیرانی نقش علی مشرقی را بازی کرد. نویسنده ای که یک شب بعد از مشاجره با همسرش بیرون می رود و زنی به نام مریم را از دست مردانی که او را اذیت می کنند نجات می دهد. مریم او را به خانه می برد و دفتر شعرش را به او نشان می دهد. همسر علی در آن شب به قتل می رسد و برای اثبات اینکه او قاتل نیست باید ثابت کند که شب را در خانه مریم گذرانده است و این موضوع باعث ایجاد بحران می شود. فریدون جیرانی در همه فیلم هایش شخصیتی شرقی دارد که معمولا داستان اصلی حول محور آنها روایت می شود. بیشتر مشرقی های جیرانی زن هستند و علی مشرقی از معدود شخصیت های مردی است که لقب مشرقی برای او در نظر گرفته شده است.
علی بلورچی (سنتوری) | بهرام رادان قنطور ۱۳۸۵
فیلم «سنتوری» به کارگردانی داریوش مهرجویی در سال 1384 درباره سقوط و افول یک هنرمند موسیقی در جامعه است. داستان درباره خواننده و نوازنده ای به نام علی است که از خانواده ای سنتی و مذهبی است و خانواده اش آمادگی پذیرش او را در این سمت ندارند. استفاده از نام علی به خانواده او نیز اشاره دارد. علی از خانواده اش کنار گذاشته می شود اما در موسیقی مشهور می شود. او کم کم نمی تواند شهرت خود را در مسیر درست هدایت کند و پس از ازدواج در دام اعتیاد گرفتار می شود و کم کم عادت های بدش شروع می شود. کنسرت هایش دیگر مجوز ندارد و مجبور است در عروسی ها بخواند تا خرج زندگی اش را بکند. کم کم با بیشتر شدن معتاد حالش بدتر می شود و همسرش او را ترک می کند. بازی بهرام رادان در این نقش چنان مورد توجه قرار گرفت که هنوز هم اکثر مخاطبان او را با نام علی سنتوری می شناسند.
علی | بهرام رادان کنعان | 1386
علی در فیلم کنعان با بازی بهرام رادان مصداق بارز کسی است که دنیا را رها کرده است. او دانشجوی ممتاز رشته معماری بود، اما وقتی عشقش را از دست داد، درگذشت. حالا علی صاحب گلخانه شده و با ماشین قدیمی در شهر و محله های قدیمی می چرخد. این علاقه به گذشته یکی از نشانه های پیوند فکری او با گذشته ای است که در آن مانده است. داستان علی از زمانی شروع می شود که او در دوران دانشجویی عاشق همکلاسی خود مینا می شود. آنها عمیقاً یکدیگر را دوست داشتند، اما مینا در نهایت تصمیم می گیرد با معلمش مرتضی ازدواج کند تا زندگی بهتری داشته باشد. شخصیت علی در تمام این سال ها ثابت مانده است و در انزوا شاهد تغییر اطرافیانش بوده و سعی کرده گذشته و درد عشقش را قبل از فریاد زدن برای خودش نگه دارد. او هنوز دست از مینا برنداشته است اما به احترام مرتضی سکوت کرده است. علی در فیلم کنعان یکی از آن شخصیت های کوتاه اما سنگین داستان است که بر داستان اصلی سایه انکارناپذیری می اندازد. شخصیتی که با وجود بازی در سه یا چهار صحنه بسیار تعیین کننده است. در پایان داستان تکلیف همه شخصیت ها مشخص می شود. اما علی هنوز هم مثل همه سال هایی که او را پشت سر گذاشتند درباره عشقش بلاتکلیف است.