به گزارش خبرنگار افق میهن، بارش پدیده ای است که آب شیرین را انباشته می کند و کره زمین را احیا می کند، حیات کل اکوسیستم به میزان بارندگی سالانه بستگی دارد و هرگونه اختلال در این چرخه می تواند باعث خشکسالی، قحطی و گرسنگی شود، هرچند پاییز و زمستان که به عنوان مرطوب ترین فصول سال شناخته می شود، اما بین الگوهای بارندگی در مناطق مختلف نابرابری وجود دارد. جهان، به این معنی که برخی از کشورها بارندگی بسیار بالایی دارند در حالی که برخی دیگر بارندگی کم یا بدون بارش دارند.
کل داده های وزارت نیرو و هواشناسی نشان می دهد که روند بارندگی در ۵۰ سال گذشته در کشور کاهشی بوده است. البته این جدای از باران های سینوسی است که یک سال بارندگی مطلوب و سال دیگر نامطلوب است، زیرا پایه آنها ناپایدار و دارای نوسان است، اما روند کلی این بارندگی ها کاهشی است و تقریباً این بارندگی ها بین ۰.۸ تا ۰ است. ۹ میلی متر در سال کاهش یافته است.
بنابراین با بررسی های انجام شده، اگر به پنج دهه گذشته برگردیم، میانگین بارندگی در کشور حدود ۲۵۰ تا ۲۶۰ میلی متر بوده است، اما در دهه اخیر به ۲۰۰ تا ۲۱۰ میلی متر می رسد که نشان می دهد ۴۰ تا ۵۰ میلی متر در سال ۵۰ سال ها از میانگین کاهش بارندگی کشور کاهش یافته است که یکی از شرایط ناخوشایند محسوب می شود، زیرا میانگین بارندگی در ایران حدود یک سوم تا یک چهارم جهان و از سوی دیگر شدت تبخیر و تعرق در ایران بیشتر از میانگین جهانی است. این دو موضوع نشان می دهد که همین میزان کاهش بارندگی، منابع آبی کشور را از دسترس خارج می کند.
با ارزیابی داده ها، دانشمندان معتقدند؛ تغییر اقلیم امروزه به یکی از مهمترین مسائل جهانی تبدیل شده است که اثرات قابل توجهی بر منابع آب، افزایش دما، رژیم بارندگی، سیل و فرسایش خاک دارد، به طوری که کاهش بارندگی نتیجه تغییر دمایی است که در جهان و فقط مختص کشور ایران نیست، افزایش دما در بسیاری از نقاط جهان باعث تغییر رژیم و الگوی بارش ها شده و خشکسالی ها و فراوانی خشکسالی ها را افزایش داده است. برخی از مناطق مانند جنوب اروپا و منطقه خاورمیانه.
بدون شک چه در شرایط تغییر اقلیم و چه در ثبات شرایط موجود، امیدی به تبدیل شدن ایران به کشوری پر باران نیست، زیرا ایران از نظر جغرافیایی و موقعیت مکانی در مجاورت سامانه های پرفشار قوی قرار دارد. و کمربند خشک جهان، در مقایسه با گردش عمومی جو. و این اقلیم سرنوشت ذاتی این کشور است اما در این میان تغییر فصل و رژیم بارندگی در کشور یکی از بحث های این روزهاست. هیجان انگیز ترین مسائلی به وجود آمده و در نتیجه عوامل متعددی به ویژه تغییرات آب و هوایی، آلودگی هوا، ریزگردها رخ داده است موزان آنها به تغییر رژیم بارندگی متهم شده اند.
رژیم بارندگی ایران تغییر کرد/ کشاورزان مراقب کاشت محصولات باشند
تورج فتحی معاون آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ایران وی در گفت و گو با خبرنگار افق میهن با بیان اینکه تنوع عناصر اقلیمی یکی از ویژگی های مهم اقلیم هر منطقه است، اظهار می کند: عناصر اقلیمی بارندگی تغییر می کند. قابل قبول ترین عنصر زمانی و مکانی است و این ویژگی بارش ضروری است استخدام روش‌های کارآمدی مانند آنالیز طیفی برای شناسایی رفتار بارش مناطق مختلف بیشتر را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه تغییر اقلیم می تواند الگوی بارندگی را به میزان قابل توجهی تغییر دهد، می گوید: با افزایش دما، میزان تبخیر و تعرق آب رودخانه ها افزایش می یابد که این امر باعث می شود توزیع بارندگی به گونه ای تغییر کند که ممکن است در آن باران ببارد. منطقه نزولی و برخی مناطق صعودی.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ایران با بیان اینکه تغییرات اقلیمی طبیعتاً این قوانین و مقررات را بر سرزمین ایران تحمیل کرده است، اضافه می کند: بر اساس داده ها میزان بارندگی کشور در سال های آینده عمدتاً بارندگی محدود خواهد بود. ، و به طور کلی در ماه های فروردین و خرداد این اتفاق می افتد، بنابراین کشاورزان باید از وضعیت بارندگی قبل از کاشت محصولات مطلع شوند تا میزان خسارت کاهش یابد.
وی با اشاره به اینکه افزایش دما در بسیاری از نقاط جهان به ویژه ایران موجب تغییر رژیم و الگوی بارندگی شده است، تصریح می کند: آمار بلندمدت بارندگی در ایران طی دهه های گذشته نشان داده است که پیک بارندگی، یعنی حداکثر بارندگی در دو ماه. اسفند و فروردین بوده است، اما با توجه به تغییرات آب و هوایی، این دوره ها به تدریج به فصل تبدیل می شوند اردیبهشت ماه و خرداد از این رو بارندگی ها در فصل بهار به صورت بارش شدید باران و سیل در بسیاری از مناطق کشور رخ می دهد.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ایران ادامه می دهد: طبق آمار مشاهده می کنید که بارندگی های چند سال اخیر و امسال در ماه های ۲۰۱۸ شدید است. اردیبهشت ماه و خرداد اتفاق افتاده است و بیشتر بارندگی ها پراکنده و شدید است، بنابراین لازم است با برنامه ریزی و مدیریت صحیح اقدامات مناسبی در بالادست حوضه های آبریز رودخانه انجام شود.
وی می گوید: یکی از اثرات مهم تغییر اقلیم، تغییر رژیم بارندگی در شرایط فعلی و آتی است که لازم است با اتخاذ تدابیری برای مقابله با خسارات آن، این نوع بارش ها را پیش بینی کرد.
فتحی بیان می کند که در نتیجه تغییرات اقلیمی روند افزایش دما در ایران و سایر کشورهای منطقه خاورمیانه در سال های آینده ادامه خواهد داشت و در ۲۰ سال آینده میانگین دما در مناطق مختلف کشور افزایش می یابد. بین ۳.۵ تا ۸ درجه سانتیگراد : لازم است بدانید که با افزایش دما، میزان تبخیر آب از خاک نیز افزایش می یابد و این مشکل منجر به کاهش رطوبت خاک، تشدید خشکسالی و تبخیر حجم بیشتری از آب از منابع سطحی می شود. به ویژه مخازن سدها، تالاب ها و دریاچه ها خواهد بود.
با اشاره به اینکه آگاهی از پیش بینی ها در مورد آینده تغییرات اقلیمی، وقوع سیلاب های خطرناک همراه با افزایش بارندگی های شدید و تغییر رژیم بارندگی می تواند تاثیر مستقیمی بر نوع و میزان تصمیم گیری و مدیریت داشته باشد. وی تاکید می کند: با وجود احداث سدهای متعدد در اقصی نقاط کشور، این سدها قابلیت ذخیره و جمع آوری این گونه سیلاب ها را ندارند، بنابراین میزان سیلاب های زیاد آسیب دیده است.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ایران می افزاید: بر اساس آمار و داده های ثبت شده، وقتی وضعیت سیل در کشور را بررسی می کنیم، بیشتر سیلاب های مخربی که در سال های اخیر در ایران رخ داده است. بخشی از این خسارات مربوط به سامانه بارشی است. تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار دارد.
وی اجرای طرح های آبخیزداری را مهمترین راهکار برای مقابله با سیل می داند و می گوید: برای مقابله با سیل باید تمام توان خود را برای اجرای طرح هایی به کار بگیریم که در آن پوشش گیاهی کوه ها، دشت ها، مراتع و جنگل ها حفظ شود. .
فتحی تصریح می کند: برای سازگاری هر چه بیشتر و کاهش خسارات ناشی از بارندگی های سیلابی باید به درستی عمل کنیم و در مناطق دارای ظرفیت سیلاب با اقدامات آبخیزداری لازم تا حد امکان از سیلاب ها نجات پیدا کنیم و ضمن اینکه با اتخاذ تدابیر حیاتی، اجازه نفوذ سیلاب را بدهید. تامین آب زیرزمینی برای تغذیه.
وی اجرای طرح های آبخوان برای برداشت آب باران و تقویت منابع خاکی را یکی از مهمترین راهکارها برای افزایش سطح منابع آب زیرزمینی و مقابله با سیل می داند و می افزاید: اجرای طرح های حفاظتی در بالادست حوضه های آبریز ضروری است. تا حد امکان از سیل ناشی از بارندگی جلوگیری شود. از تغییرات آب و هوایی که آسیب رسان و با مدیریت کم ریسک آن را مخاطره آمیز کرده و ریسک آنها را کاهش دهند.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ایران بیان می کند: بر اساس مدل ها و داده ها، در سال های آتی بارندگی کشور به سمت حداکثر بارندگی پیش می رود، باید برای عبور از آن مدیریت و برنامه ریزی شود. در طول فصول خشک تا حد امکان از سیلاب جلوگیری شود. و در نواحی بالادست و حوزه آبخیز به ویژه رودخانه ها با اجرای طرح های آبخیزداری از فرسایش خاک، ارتقای کیفیت مراتع، توسعه پوشش گیاهی، جنگل ها و کنترل بیشتر سیلاب ها.
در نهایت کاهش بارندگی نتیجه تغییر دمایی است که در جهان رخ داده است و مختص ایران نیست. افزایش دما در بسیاری از نقاط جهان باعث تغییر رژیم و الگوی بارش و خشکسالی و فراوانی خشکسالی در برخی از مناطق جنوب اروپا شده است. و منطقه خاورمیانه افزایش یافته است، اما این نوسانات بارندگی همیشه در کشور وجود دارد، زیرا وقتی میزان بارندگی در طول یک سال کاهش می یابد، از طرفی فعالیت های روزانه، فصلی و سالانه ما همچنان دائمی است، یعنی از سفره های زیرزمینی. برای مسائل کشاورزی، برای صنعت و شرب برداشت می کنیم، اما منابع آبی که باید از طریق بارندگی تامین و تجدید شود تا سفره های زیرزمینی به طور طبیعی تغذیه شود، به هیچ وجه انجام نمی شود، زیرا در از سوی دیگر برداشت ها بسیار بیشتر از نوسازی طبیعت است و به تدریج سفره های زیرزمینی کشور کمتر و کمتر می شود. کاهش می یابد و این موضوع حیاتی باعث نگرانی شدید برای تامین آب در آینده حتی برای آب شهری و شرب خواهد شد.